Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Γιατί τα μελαγχολικά τραγούδια μας ανακουφίζουν;



Η μουσική έχει την ιδιότητα να αγγίζει το πιο ευαίσθητο κομμάτι της ψυχής μας, εκεί όπου τα συναισθήματα γίνονται ήχος και οι λέξεις δεν φτάνουν. 

Παράδοξα, τα τραγούδια που κουβαλούν θλίψη, απώλεια ή νοσταλγία δεν μας βυθίζουν, αλλά πολλές φορές μας λυτρώνουν. 

Η μελαγχολική μουσική δρα σαν ψυχοθεραπεία σε μορφή τέχνης.

Όταν ακούμε ένα θλιμμένο τραγούδι, ενεργοποιείται ένας μηχανισμός συναισθηματικής κάθαρσης. 

Η μουσική μάς επιτρέπει να βιώσουμε τη λύπη χωρίς να την αποφεύγουμε. 

Είναι σαν να βρίσκουμε έναν ασφαλή χώρο για να εκτονώσουμε συναισθήματα που ίσως δεν μπορούμε να εκφράσουμε στην καθημερινότητα. Ο εγκέφαλος, αναγνωρίζοντας αυτή την εκτόνωση, απελευθερώνει την ένταση και τελικά την ανακουφίζει.

Η ενσυναίσθηση παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο. 

Μέσα από τη φωνή ή τη μελωδία, νιώθουμε ότι κάποιος άλλος μοιράζεται τον πόνο μας. 

Αυτή η συναισθηματική σύνδεση ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την κατανόηση και τη συναισθηματική ταύτιση, κάνοντάς μας να νιώθουμε λιγότερο μόνοι.

Τα μελαγχολικά τραγούδια συχνά πυροδοτούν νοσταλγία, αναμνήσεις από πρόσωπα, σχέσεις ή εποχές που χάθηκαν. 

Η νοσταλγία, αντί να είναι μια καθαρά αρνητική εμπειρία, λειτουργεί ως συναισθηματικό “αντίδοτο”.

Μας βοηθά να ανακτήσουμε τη συνέχεια του εαυτού μας και να επαναπροσδιορίσουμε ποιοι είμαστε. 

Έτσι, το παρελθόν γίνεται εργαλείο συμφιλίωσης.

Στο νευροχημικό επίπεδο, ακόμη και η θλιβερή μουσική προκαλεί έκκριση ντοπαμίνης, της ορμόνης της ανταμοιβής. 

Ο εγκέφαλος «ανταμείβει» την επεξεργασία της λύπης μέσα σε ένα πλαίσιο αισθητικής ασφάλειας. 

Αυτό εξηγεί γιατί απολαμβάνουμε κάτι που, θεωρητικά, θα έπρεπε να μας στεναχωρεί.

Τέλος, στη θεραπευτική πράξη, η μελαγχολική μουσική αξιοποιείται ως εργαλείο για τη διαχείριση συναισθημάτων και την επεξεργασία τραύματος. 

Μέσα από την ακρόαση, ο ακροατής έχει τη δυνατότητα να συνδεθεί με την ευαισθησία του χωρίς να την καταπνίξει, να αισθανθεί, να κατανοήσει, και τελικά να θεραπευτεί.

Η θλιμμένη μουσική δεν είναι φυγή. 

Είναι επιστροφή. 

Είναι η στιγμή που η ψυχή, κουρασμένη από την αντίσταση, επιτρέπει στον εαυτό της να νιώσει και έτσι ανακουφίζεται.

Κσποιες παραπομπές,

Vuoskoski, J. K., & Eerola, T. (2012). The Pleasure Evoked by Sad Music: A Meta-Analysis. Emotion, 12(5), 1097–1107.

Sachs, M. E., Damasio, A., & Habibi, A. (2015). The Pleasures of Sad Music: A Systematic Review. Frontiers in Human Neuroscience, 9, 404.

Wildschut, T., Sedikides, C., Arndt, J., & Routledge, C. (2006). Nostalgia: Content, Triggers, Functions. Journal of Personality and Social Psychology, 91(5), 975–993.

Salimpoor, V. N., Benovoy, M., Larcher, K., Dagher, A., & Zatorre, R. J. (2011). Anatomically Distinct Dopamine Release During Anticipation and Experience of Peak Emotion to Music. Nature Neuroscience, 14(2), 257–262.


Πηγή: Facebook group chat - Φίλοι Τρίτου Προράμματος Maestro

Νένα Μεϊμάρη 

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Οκτώβριος 2025

 Πίσω στη θέση μας φίλες μου, γιατί πέρασε το καλοκαίρι, όπως περνάνε όλα σε αυτή τη ζωή. Η αλήθεια είναι ότι δεν κατάλαβα πότε πέρασε. Δεν έκανα και τίποτε σημαντικό πέρα από το να απολαύσω το μπαλκόνι μου που το κρύβουν δέντρα και μου αρέσει πάρα πολύ. Κάθε απόγευμα αργά έβγαινα έξω με το βιβλίο ή το laptop για να διαβάσω ή να ακούσω μουσική. Το μόνο διαφορετικό που έκανα είναι να ετοιμάσω το σπίτι για τον χειμώνα. Η ζέστη μου φάνηκε αφόρητη για κάποιο λόγο και έβγαινα μόνο για γυμναστήριο και σημαντικές δουλειές. Παρόλα αυτά το απόλαυσα με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Δεν ένιωσα την ανάγκη να ακολουθήσω το καλοκαιρινό πρωτόκολλο ούτε και κάποιο σχέδιο. Αυτό με βοήθησε να νιώσω την ελευθερία που έχω ανάγκη για μένα σε αυτό το σημείο της ζωής μου. Όλα καλά λοιπόν!! Εύχομαι και εσείς να περάσατε το καλοκαίρι σας όπως το θέλατε γιατί αυτό έχει σημασία. Τι θέλουμε για τον εαυτό μας και τι επιδιώκουμε για εμάς και τα παιδιά μας; Κατά τα άλλα η ζωή συνεχίζεται με τον δικό της ρυθμό, με τα διά...

Mary Elizabeth Frye “Μην στέκεσαι στον τάφο μου και κλαις. Δεν είμαι εκεί…” / Για τον Μάκη Λιόλιο, που έφυγε

 Το ποίημα είναι αρχικά γραμμένο για τα άτομα που χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μπορεί, ωστόσο, να "αγγίξει" τον καθένα μας που βιώνει την απώλεια αγαπημένου προσώπου. Μην στέκεσαι στον τάφο μου και κλαις  Δεν είμαι εκεί. Δεν κοιμάμαι.  Είμαι χίλιοι άνεμοι που φυσούν.  Είμαι το διαμάντι που λάμπει στο χιόνι. Είμαι το φως του ήλιου σε ωριμασμένο σιτάρι.  Είμαι η ήπια φθινοπωρινή βροχή.  Όταν ξυπνάς το πρωί  Είμαι η γρήγορη βιασύνη Από ήσυχα πουλιά σε κυκλική πτήση.  Είμαι τα μαλακά αστέρια που λάμπουν τη νύχτα. Μην στέκεσαι στον τάφο μου και κλαις  Δεν είμαι εκεί. Δεν πέθανα Πηγή: faretra.info - ιστοσελίδα Νένα Μεϊμάρη 

Αναμνήσεις

Νένα Μεϊμάρη Ετοιμάζομαι να βγω για δουλειές. Βάζω τη μαύρη μπλούζα μου και ξαφνικά βρίσκομαι στο Newbury street στη Βοστόνη. Δοκιμάζω μία μαύρη μπλούζα από το μαγαζί που πουλάει ποιοτικά second hand ενδύματα. Υπάρχουν πολλά με τις ετικέτες τους ακόμα επάνω, γιατί οι κυρίες που τα αγόρασαν δεν πρόλαβαν να τα φορέσουν. Τα βαρέθηκαν και τα δωρίζουν στο συγκεκριμένο μαγαζί, το οποίο δίνει μέρος των εσόδων σε διάφορες ανάγκες της πόλης. "Πάρ' την", μου λέει ο άντρας μου, "σου ταιριάζει". Και έτσι αγόρασα την μπλούζα. Η ανάμνηση είναι τόσο έντονη που με τραντάζει για λίγο. Δεν είμαι για τέτοια, λέω στον εαυτό μου και σφίγγω την καρδιά μου για να σταματήσω το επεισοδιο. Γιατί πρόκειται για επεισόδιο. Φοράω γρήγορα την μπλούζα και βγαίνω από το δωμάτιο. Δεν θα υποκύψω σ’ αυτήν την τρέλα, λέω στον εαυτό μου και βγαίνω βιαστικά έξω για τις δουλειές μου. Είμαι όμως εντυπωσιασμένη γιατί μου συνέβη κάτι το οποίο νόμιζα ότι τελείωσε στη φάση που βρίσκομαι τώρα.  «Μερικές φορ...

Πώς να μην αφήσετε τη ζωή να σας προσπεράσει

   Νέα έρευνα δείχνει πώς να αναγνωρίζετε και να αντιμετωπίζετε τα συναισθήματα μοναξιάς.  Η αίσθηση ότι ο υπόλοιπος κόσμος γυρίζει μόνος του χωρίς να είστε μέρος αυτού του γυρίσματος μπορεί να είναι ένας από τους πιο θλιβερούς τρόπους να αισθάνεστε. Περνάτε τα Σαββατοκύριακα και τις διακοπές χωρίς καμία πραγματική ανθρώπινη επαφή, εκτός από το να πηγαίνετε να ολοκληρώσετε τις δουλειές σας -όπως τα ψώνια και η διεκπεραίωση διαφόρων πεζών υποθέσεων.  Οι ώρες περνούν χωρίς κανείς να σας τηλεφωνεί ή να σας στέλνει μήνυμα, και απλά έχετε αυτή την αίσθηση ότι δεν κάνετε τη διαφορά για κανέναν, ούτε καν για την οικογένειά σας ή τους ανθρώπους που υποτίθεται ότι είναι φίλοι σας. Η έννοια της μοναξιάς  Αυτή η αίσθηση ότι δεν έχετε καμία σημασία σε σύγκριση με άλλους, οι υποχρεώσεις των οποίων τους βγάζουν στον κόσμο, μπορεί να είναι, σύμφωνα με νέα έρευνα, ένα συστατικό στοιχείο της μοναξιάς. Σύμφωνα με τον Marcus Mund και τους συνεργάτες του Πανεπιστημίου του Klagenfur...