07/02/2022
04/02/2023
«Προσεγγίζοντας το πένθος στα παιδιά»
- Γράφει η Κατερίνα Κατσάρα, Ψυχολόγος Msc – Ψυχοθεραπεύτρια GACBP
Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου είναι μια εμπειρία που αλλάζει τη ζωή. Ως ενήλικες, έχουμε εμπειρία ως προς την διαχείριση της θλίψης, της απογοήτευσης και όλων των καμπυλών της ζωής. Τα παιδιά, ωστόσο, είναι ως επί το πλείστον είναι άπειρα όταν έρχονται αντιμέτωποι με το να χειριστούν δύσκολες καταστάσεις και συναισθήματα – ειδικά την πραγματικότητα του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου και, γενικότερα, την έννοια του θανάτου στο σύνολό της.
Χωρίς την καθοδήγηση από έναν ενήλικα που δείχνει κατανόηση, ο θάνατος μπορεί να είναι μια έννοια μπερδεμένη, συντριπτική, ακόμη και τρομακτική για ένα παιδί. Επομένως, το βάρος πέφτει σε εμάς τους θανάτου γονείς, τους παππούδες, τους κηδεμόνες και άλλους σημαντικούς ενήλικες/φροντιστές για να εξηγήσουμε τον θάνατο στα παιδιά προκειμένου να τους παρέχουμε μια γερή βάση, όπου πάνω της μπορεί να χτιστεί από τα ίδια τα παιδιά μια υγιής κατανόηση της διαδικασίας του θανάτου και με ό,τι αυτό συνεπάγεται στους ίδιους και στους οικείους τους.
Οι γονείς θέλουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από το συναίσθημα του πόνου. Αυτό το φυσικό γονικό ένστικτο μπορεί να είναι δύσκολο να ισορροπήσει με την επιθυμία του γονιού να είναι ειλικρινής σχετικά με τις σκληρή πραγματικότητα, όπως αυτή του θανάτου.
Ως θεραπεύτρια μία από τις ερωτήσεις που μου κάνουν είναι: «Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να πούμε στα παιδιά ότι ένα μέλος της οικογένειας πιθανότατα θα πεθάνει από κάποια ασθένεια?" Παρόλο, που δεν υπάρχει «κατάλληλη στιγμή» που να λειτουργεί για όλες τις οικογένειες, υπάρχει κάτι βέβαιο: τα παιδιά όλων των ηλικιών επωφελούνται από την εκ των προτέρων προετοιμασία για το θάνατο κάποιου κοντινού τους προσώπου.
Μπορεί να μην έχετε όλες τις απαντήσεις σε ερωτήματά τους, αλλά δεν πειράζει.
Οι γονείς όταν έρχονται αντιμέτωποι με το θέμα του θανάτου, συχνά ανησυχούν, αν θα τα καταφέρουν ή όχι να παρέχουν στα παιδιά μας μια απάντηση που να τους προσφέρει εσωτερική ηρεμία και διαβεβαίωση. Μπορεί, όμως, να μην έχουν όλες τις απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις του παιδιού, και δεν πειράζει! Να είστε σίγουροι, ωστόσο, ότι θα τους παρέχετε μια παρηγοριά, την παρουσία σας, αγάπη και ένα προπύργιο ασφάλειας για αυτά σε αυτή τη δύσκολη περίοδο.
Μπορεί να είναι δύσκολο να μιλήσετε στα παιδιά — ειδικά τα μικρότερα παιδιά.
Όταν μιλάμε για ένα τόσο περίπλοκο θέμα όπως ο θάνατος, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν μας κατανοεί πλήρως το παιδί, και είναι εξίσου δύσκολο να γίνουν κατανοητές οι ερωτήσεις και απαντήσεις του ίδιου του παιδιού.
Μπορείτε να βοηθήσετε να κατανοήσει καλύτερα το παιδί την κατάσταση και την έννοια του θανάτου με το να τηρήσετε μια ειλικρινή στάση και να απαντάτε με απλοϊκούς όρους τις ερωτήσεις των παιδιών. Όταν έχεις να κάνεις με μικρότερα παιδιά ηλικίας έως 6 ετών, μπορείτε να δώσετε απλοϊκές εξηγήσεις θανάτου αναφορικά με την μη εκτέλεση σωματικών λειτουργιών, όπως σταμάτημα αναπνοής, σταμάτημα του φαγητού και κίνησης.
Φοβόσαστε ότι δεν θα μπορέσετε να τα παρηγορήσετε επαρκώς.
Αφού τα παιδιά λάβουν την είδηση του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου και αρχίζουν να κατανοούν την πραγματικότητα του θανάτου, μπορεί να εμφανίσουν ένα ευρύ φάσμα αντιδράσεων, όπως να φαίνονται μουδιασμένα και συναισθηματικά αποσυνδεδεμένα, ενώ άλλα παιδιά μπορούν να εμφανίσουν μεγάλα ξεσπάσματα συναισθήματος είτε με έντονα κλάματα είτε με εκρήξεις θυμού.
Κατανοήστε ότι κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, το παιδί σας χρειάζεται νιώθει ό,τι νιώθει. Ανεξάρτητα από το αρχική τους αντίδραση αφού τους εξηγήσετε τις έννοιες του θανάτου, κατανοείστε ότι εσείς θα είστε η κύρια παρηγοριά τους και ένα βασικό θεμέλιο ασφάλειας. Θα χρειαστεί να δώσετε στα παιδιά σας την ελευθερία και την ασφάλεια να εκφραστούν ελεύθερα μπροστά σας. Δημιουργήστε ένα περιβάλλον μη κατάκρισης και ελευθερίας των σκέψεων και συναισθημάτων, ώστε τα παιδιά να νιώσουν ασφαλή.
Μπορεί να αντιμετωπίζετε την δική σας θλίψη εκείνη τη στιγμή.
Μπορεί να αντιμετωπίζετε την δική σας θλίψη την ίδια στιγμή αλλά είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να εξηγήσετε τον θάνατο στα δικά σας παιδιά. Πολλοί άνθρωποι όταν έρχονται αντιμέτωποι να αντιμετωπίσουν την θλίψη, αποφεύγουν να δείχνουν λύπη και συναισθηματική ευαλωτότητα μπροστά στα παιδιά τους, από φόβο μήπως δείξουν αδυναμία ή να κάνουν τα παιδιά τους να αισθανθούν φόβο ή ανασφάλεια. Να ξέρετε ότι είναι εντάξει να επεξεργάζεστε την θλίψη σας σε αυτό χρόνο και είναι σημαντικό για το παιδί σας να δει ότι είστε ακριβώς και εσείς σε μια ευάλωτη θέση αλλά προσπαθείτε να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας. Είναι πολύ σπουδαίο να μοιραστείτε μαζί τους με ειλικρίνεια αυτή την επεξεργασία των συναισθημάτων σας και την έκφρασή τους ώστε να του δώσετε ένα παράδειγμα και πρότυπο προς μίμηση — μην τα εμφιαλώνετε και αγνοείτε. Μάθετε στα παιδιά σας ότι δεν πειράζει να νιώθουν θλίψη, θυμό ή οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα που μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα ενός θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου.
Τηρήστε τις ρουτίνες.
Τα παιδιά βρίσκουν μεγάλη άνεση στις ρουτίνες, οπότε αν χρειάζεστε λίγο χρόνο μόνοι σας, προσπαθήστε να βρείτε συγγενείς ή φίλους που μπορούν να σας βοηθήσουν να κρατήσετε τη ζωή του παιδιού σας όσο πιο φυσιολογική γίνεται. Αν και είναι σημαντικό να θρηνείτε για το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, είναι επίσης σημαντικό για να καταλάβει το παιδί σας ότι η ζωή συνεχίζεται.
Βιβλιογραφία:
Bolby, John (1980). Attachment and Loss: Loss-Sadness and Depression-Volume III. New York: Basic Books.
Grollman, Earl. (1985). Bereaved Children and Teens: A Support Guide for Parents and Professionals. Boston: Beacon Press.
Meredith Edgar-Bailey & Victoria E. Kress (2010) Resolving Child and Adolescent Traumatic Grief: Creative Techniques and Interventions, Journal of Creativity in Mental Health, 5(2), 158-176.
04/02/2023
Journaling: 3 πρακτικές για να «ξεκαθαρίσετε» τη ζωή σας
Μόλις βάλετε τις λέξεις στη σαλίδα, το χαρτί τις κρατάει για εσάς,. Απελευθερώνοντάς σας από τις σκέψεις, σας επιτρέπει να νιώσετε αυτά που πρέπει να νιώσετε.
Αν θέλετε το journaling να είναι μια μεταμορφωτική εμπειρία, πρέπει να γράφετε με ειλικρίνεια. Πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να αισθάνεστε ελευθερία να είστε ο αληθινός σας εαυτός στη σελίδα.
Επιτρέψτε σε αυτό που έχετε περισσότερη ανάγκη να βγει προς τα έξω. Μην αφήσετε τις αμφιβολίες και την αυτοκριτική να σας κατακλύσουν. Γράψτε με ενσυναίσθηση. Γράψτε γεναία. Η τελειότητα δεν είναι ο στόχος.
Η Patrice Vecchione συγγραφέας, ποιήτρια και καθηγήτρια γραφής, προτείνει τρεις ισχυρές τεχνικές που θα μας βοηθήσουν να κοιτάξουμε βαθύτερα τον εαυτό μας, να δούμε τις ιστορίες μας με μεγαλύτερη σαφήνεια και να καταλάβουμε πώς πραγματικά αισθανόμαστε και σκεφτόμαστε:
1. Μια εμπειρία, τρεις εκδοχές
Η Vecchione εξηγεί ότι όταν γράφουμε για πρώτη φορά για κάτι – ένα συναίσθημα, μια ανάμνηση, μια εμπειρία, μια επιθυμία ή ένα όνειρο – αρχίζουμε να αξιολογούμε τη σχέση μας με αυτό. Τη δεύτερη φορά που γράφουμε για το ίδιο θέμα, είμαστε σε θέση να λάβουμε περισσότερες πληροφορίες επειδή έχουμε ήδη δημιουργήσει το πλαίσιο της ιστορίας.
Τα πρωταρχικά σημεία βρίσκονται με ασφάλεια στο χαρτί. Μέχρι τη στιγμή που γράφουμε την ιστορία για τρίτη φορά, αρχίζουν να συμβαίνουν αποκαλύψεις. Κατά την εμπειρία της, το να γράφεις για κάτι τρεις φορές είναι ο μαγικός αριθμός.
Σκεφτείτε ότι την πρώτη φορά που γράφετε είναι σαν να χτίζετε τη σκαλωσιά. Τη δεύτερη φορά που γράφετε την ίδια ιστορία, οι τοίχοι ανεβαίνουν, ένα δωμάτιο εδώ και ένα άλλο εκεί. Αρχίζετε να βλέπετε πράγματα που σας διαφεύγουν την πρώτη φορά.
Η τρίτη φορά είναι ανάλογη με το να επιπλώνετε το σπίτι σας και να κρεμάτε εικόνες στους τοίχους. Αντιλαμβάνεστε περισσότερα συναισθήματα και ιδιαιτερότητες. Πάντα υπάρχουν περισσότερα να δεις από αυτά που παρατηρούμε με την πρώτη ματιά, στις δικές μας ιστορίες, όπως και στη ζωή.
2. Γράψτε αυτό που σας είπαν να μην πείτε ποτέ
Στο έργο της τόσο ως συγγραφέας όσο και ως δασκάλα, η Vecchione έχει δει ότι το να σιωπούμε για πράγματα που μας είπαν ή διαισθανθήκαμε ότι δεν πρέπει ποτέ να πούμε, μπορεί να κρατήσει τη ζωή μας «κλειδωμένη».
Η σιωπή μας είναι μια μορφή συνθηκολόγηση της δικής μας δύναμης και ικανότητας να επιλέγουμε και να έχουμε εξουσία πάνω στην εμπειρία μας. Όταν η προοπτική μας δεν αναγνωρίζεται ή όταν την αρνούνται, μπορεί να νιώθουμε ότι η σιωπή είναι το μοναδικό μας καταφύγιο. Στην πραγματικότητα, αυτού του είδους η σιωπή είναι μια φυλακή.
Η Vecchione προτείνει να σκεφτούμε μια φορά που μας αποσιώπησαν, μας αγνόησαν ή μας απαξίωσαν. Να γράψουμε για το τι συνέβη και να κάνουμε στον εαυτό μας τις εξής ερωτήσεις:
Πώς αισθάνθηκα;
Πώς επηρέασε τον τρόπο με τον οποίο βλέπω τον εαυτό μου;
Για πόσο καιρό έχασα τη δική μου εμπειρία και έδωσα προτεραιότητα στην αλήθεια κάποιου άλλου έναντι της δικής μου;
Στη συνέχεια, για να ανακτήσουμε τα κομμάτια του εαυτού μας που καταπνίγηκαν, συμβουλεύει να προσπαθήσουμε να θυμηθούμε το άτομο που ήμασταν πριν λάβει χώρα το αποδυναμωτικό γεγονός. Προσπαθήστε να απαντήσετε σε αυτές τις ερωτήσεις:
Πώς αισθανόμουν για τον εαυτό μου και την αλήθεια μου πριν από το γεγονός;
Τι ήξερα;
Τι μου είχε απαγορευτεί;
Τι ξέρω ότι είναι αλήθεια αυτή τη στιγμή;
3. Γράψτε αντίστροφα – από το τέλος στην αρχή
Για την άσκηση αυτή, η Vecchione μας ζητάει πρώτα να σκεφτούμε μια ιστορία που μας έχει επηρεάσει με οποιονδήποτε τρόπο. Γράψτε την ουσία της, τα βασικά της στοιχεία – τον τρόπο που την έχετε κουβαλήσει μαζί σας στη μνήμη, τον τρόπο που την έχετε ξαναπεί στον εαυτό σας με την πάροδο του χρόνου.
Ξεκινήστε από το τελευταίο τμήμα της ιστορίας και αρχίστε να αφηγείστε την ιστορία κοιτάζοντας προς τα πίσω. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε να ξεκινήσετε μια ιστορία από τη μέση. Έτσι θα μετατοπίσετε την έμφαση. Αυτό που πάντα θεωρούσατε ως κύριο σημείο της εμπειρίας, μπορεί να ξεδιαλύνει τόσο αυτή την ιστορία όσο και κομμάτια της ζωής σας που κρύβονταν στη σκιά.
Όταν βγάζουμε τις ιστορίες μας από τη γνωστή τους σειρά, είναι σαν να αναδιατάσσουμε τα έπιπλα στο σπίτι μας, πράγμα που κάνει τα γνωστά δωμάτια να φαίνονται πολύ διαφορετικά. Η κορύφωση μπορεί να μην είναι πλέον όπως φαινόταν πριν.
Πηγή: vita.gr
02/02/2023
Οι εικαστικές τέχνες αλλάζουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε
Η δημιουργία τέχνης είναι ένας υπέροχος τρόπος για να διεγείρουμε τον εγκέφαλο μας. Αλλά δεν είναι ο μόνος τρόπος να επωφεληθούμε από την τέχνη.
Πρόσφατες μελέτες στον τομέα της νευροεπιστήμης έχουν χρησιμοποιήσει προηγμένες τεχνολογίες για να ρίξουν λίγο φως στο τι συμβαίνει στον εγκέφαλο μας όταν εξετάζουμε την τέχνη που δημιουργήθηκε από κάποιον άλλο. Μια μελέτη του 2014 εξέτασε έρευνες από νευροεπιστήμονες που είχαν σαρώσει τον εγκέφαλο ανθρώπων που κοιτούσαν πίνακες ζωγραφικής. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η προβολή έργων ζωγραφικής πυροδότησε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την οπτική κατανόηση, αλλά έδειξε επίσης ότι η θέαση έργων τέχνης οδηγούσε σε εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με συναισθήματα, ευχαρίστηση, ανταμοιβή, και μάθηση.
Μελέτες έχουν δείξει επίσης πως το να κοιτάμε την τέχνη μπορεί να μας κάνει ακόμα πιο “έξυπνους”. Το 2013, μια μελέτη 11.000 μαθητών διαπίστωσε ότι είχαν ισχυρότερες δεξιότητες κριτικής σκέψης αφού είχαν επισκεφτεί ένα μουσείο τέχνης από ό,τι πριν από την επίσκεψη. Άλλες έρευνες έχουν επισημάνει πως η τέχνη ενθαρρύνει τον εγκέφαλο μας να αναπτύξει νέες συνδέσεις και μονοπάτια, ακόμη και να μας κάνει πιο ανθεκτικούς στο στρες.
Πηγή: Eyes of Light – Φόρεας Τέχνης στην Υγεία
Αρχική πηγή: “Visual art changes the way we think”, Paintings in Hospitals.
02/02/2023
Το χάδι και η αγκαλιά μειώνουν το άγχος, τους παλμούς της καρδιάς και την υψηλή πίεση
Η ανθρώπινη επαφή, το ίδιο το άγγιγμα, μας απελευθερώνει από το άγχος καθώς όπως έχει διαπιστωθεί, ‘’χτυπάει’’ εκείνο το μέρος του εγκεφάλου το οποίο ευθύνεται για το άγχος εκκρίνοντας ενδορφίνες οι οποίες δρουν αποτρεπτικά απέναντι σε αυτό. Η ευεργετική επίδραση του χαδιού αγγίζει και εκείνο το λεπτό θέμα που αφορά την ίδια την εμπιστοσύνη μας απέναντι στους ανθρώπους, τροφοδοτώντας παράλληλα το ίδιο μας το δέρμα, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του σώματός μας.
Το χάδι, η αγκαλιά, αποβάλλουν από μέσα μας το άγχος, μειώνουν τους παλμούς της καρδιάς και την υψηλή πίεση, καλλιεργούν στον άνθρωπο το αίσθημα της αλληλοβοήθειας και της εμπιστοσύνης στους άλλους ανθρώπους. Πολλοί γονείς δεν προσφέρουν πολλές αγκαλιές στο παιδί τους, διότι θεωρούν πως εκείνο θα εξελιχθεί σε έναν μαλθακό ενήλικα και δε θα αποκτήσει συναισθηματική αντοχή.
Αυτή όμως, είναι μία λανθασμένη συμπεριφορά διότι το παιδί έχει απόλυτη ανάγκη να αισθάνεται ασφάλεια και προστασία, όπως και τη δημιουργία της αίσθησης πως είναι αγαπητό. Γι’ αυτό όσοι είναι γονείς, να αγκαλιάζουν όσο περισσότερο γίνεται τα παιδιά τους. Το χάδι είναι απαραίτητο για την υγιή ανάπτυξη του ανθρώπου, διότι μειώνει μέσα του την εσωτερική ένταση, το θυμό και την έντονη νευρικότητα, επιδρώντας θετικά στην αμυγδαλή που είναι το μέρος του εγκεφάλου το οποίο είναι υπεύθυνο για τα συναισθήματα.
Το χάδι δεν είναι μόνο το ερωτικό. Ακόμα και η πλατωνική αγάπη, τα φιλικά συναισθήματα, μπορούν να εκφραστούν με μία αγκαλιά, ακόμα και ένα απαλό χτύπημα στην πλάτη μπορεί να είναι ιδιαίτερα τονωτικό για την αυτοπεποίθηση και το χτίσιμο της εμπιστοσύνης του ίδιου του ανθρώπου. Δεν είναι τυχαίο πως σε όλες τις μεγάλες αθλητικές και καλλιτεχνικές διοργανώσεις παγκοσμίως, υπάρχει χειραψία μεταξύ των συμμετεχόντων. Παράλληλα, έχει διαπιστωθεί πως σε όσα σχολεία οι εκπαιδευτικοί ενθάρρυναν τα παιδιά στο να αγγίζουν το ένα το άλλο, εκείνα εμφάνιζαν καλύτερες επιδόσεις στα σχολικά μαθήματα.
Όμως, το χάδι δεν περιορίζεται μεταξύ ανθρώπων. Ειδικοί ψυχικής υγείας συνιστούν σε πολλούς θεραπευόμενους, την απόκτηση ενός κατοικίδιου. Το χάδι σε μία γάτα, λειτουργεί εξαιρετικά αγχολυτικά και πολλές φορές η ίδια η άδολη και αληθινή αγάπη που μας παρέχει ένα αθώο πλάσμα, μας ενισχύει την εμπιστοσύνη στον εαυτό και την αξία μας, αποβάλλοντας από μέσα μας την αρνητικότητα.
Το χάδι έρχεται φυσικά και σε συνάρτηση με διάφορες πολιτιστικές, πολιτισμικές, θρησκευτικές και κοινωνικές αντιλήψεις. Ας γνωρίζουμε τα προσωπικά όρια το εκάστοτε ανθρώπου, ώστε να μην αισθανθεί και ο ίδιος παραβίαση του προσωπικού του χώρου – ειδικότερα, αν είναι άτομο το οποίο δε γνωρίζουμε καλά. Ας βάλουμε περισσότερο το άγγιγμα στη ζωή μας. Δεν είναι μέρος της ζωής, αλλά η ίδια η ζωή.
21/01/2023
«Αξίζεις περισσότερο από όσο νομίζεις». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη
«Δεν αξίζω», «είμαι άχρηστος». Είναι σκέψεις που όλοι μας έχουμε κάνει για τον εαυτό μας είτε με αυτές τις λέξεις είτε με άλλες παρόμοιες. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση πιθανώς να είναι η μάστιγα της εποχής μας. Ίσως και όλων των εποχών.
Η χαμηλή μας αυτοεικόνα όμως, στηρίζεται σε μια ψευδαίσθηση. Το παρακάτω ψυχο-λογικό παράδειγμα εξηγεί το γιατί. Στην πράξη. Αν νιώθεις πως δεν αξίζεις χρειάζεται να διαχωρίσεις το τι νιώθεις από το τι πραγματικά είσαι. Σκέψου το ακόλουθο παράδειγμα. Αν είχες ένα πραγματικό διαμάντι ενός καρατιού και το έδειχνες σε ένα φίλο σου και εκείνος σου έλεγε: «Καλά αυτό είναι πλαστικό. Σου δίνω δυο ευρώ γι’ αυτό.» Η δική του εκτίμηση άραγε αντανακλά την πραγματική αξία του διαμαντιού;
Θα συμφωνήσεις πως όχι. Το διαμάντι κοστίζει αρκετά περισσότερα από χίλια ευρώ στην πραγματικότητα. Ο φίλος σου όμως νομίζει ότι είναι ψεύτικο και σου δίνει μόνο δυο ευρώ. Γιατί εκείνος για κάποιο λόγο δεν μπορεί να το εκτιμήσει σωστά. Το ζητούμενο εδώ είναι ότι η δική του η εκτίμηση δε συνδέεται με την αξία του διαμαντιού. Άλλοι λόγοι επηρεάζουν το πώς σκέφτεται, άλλοι λόγοι επηρεάζουν την αξία του διαμαντιού.
Το πώς σκέφτεται ίσως επηρεάζεται από την απειρία του με τα διαμάντια, ίσως είναι καχύποπτος με όσους του πουλάνε ακριβά πράγματα, ίσως το θεωρεί απίθανο να έχεις βρει ένα πραγματικό διαμάντι. Χίλια δυο πράγματα. Η αξία του διαμαντιού εξαρτάται από την προσφορά και ζήτηση στη διεθνή αγορά διαμαντιών. Όχι από το τι πιστεύει εκείνος. Συμφωνείς;
Ελπίζω πως συμφωνείς. Ακριβώς το ίδιο είναι και για το αν είσαι άχρηστος εσύ σαν άνθρωπος ή όχι. Το τι πιστεύεις για σένα είναι διαφορετικό από το τι είσαι στην πραγματικότητα. Η γνώμη σου για σένα εξαρτάται από το πώς μεγάλωσες, από την εσωτερική σου φωνή που είναι ο απόγονος παλιότερων εξωτερικών φωνών.
Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νομίζεις ότι είσαι άχρηστος αν έχεις μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που σε θεωρούσε άχρηστο. Δε θα μπορούσες να πιστέψεις τίποτα διαφορετικό. Η άποψή σου για σένα είναι ευθεία συνέπεια του πώς έχεις μεγαλώσει. Με παρακολουθείς; Ελπίζω πως ναι. Συνειδητοποιείς πως η εκτίμησή σου για σένα διαμορφώνεται από το τι νόμιζαν για σένα άλλοι σημαντικοί άνθρωποι της ζωής σου όταν μεγάλωνες;
Και η πραγματική σου αξία από τι εξαρτάται; Θα με ρωτήσεις. Πολύ ωραία ερώτηση! Η πραγματική αξία του διαμαντιού εξαρτάται από την διεθνή αγορά διαμαντιών. Από εξωτερικούς δηλαδή παράγοντες. Δεν υπάρχει αντίστοιχη αγορά για ανθρώπους φυσικά, ευτυχώς. Οι νόμοι της αγοράς ποιοι είναι όμως;
Προσφορά και ζήτηση. Δες λοιπόν κι εσύ. Έχεις ζήτηση από ανθρώπους; Έχεις φίλους; Έχεις ανθρώπους που σε νοιάζονται, στη ζωή σου; Δε χρειάζεται πολλούς. Δεν ισχύει ότι όσοι περισσότεροι άνθρωποι σε θέλουν, τόσο μεγαλύτερη αξία έχεις. Ένας άνθρωπος αρκεί.
«Καλά, έναν άνθρωπο όλοι έχουμε» ίσως πεις. Και πιθανώς να έχεις και περισσότερους από έναν. Ακόμα και κανέναν να μην έχεις, μόνο και μόνο που είσαι άνθρωπος σημαίνει ότι αξίζεις. Αυτό λέει η διακήρυξη της ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι (Όχι ίδιοι).
Αν το σκεφτείς λίγο παραπάνω, λοιπόν, αυτό δείχνει ότι δεν είσαι άχρηστος στην πραγματικότητα, ανεξάρτητα από τη δική σου εκτίμηση για σένα. Για τους ανθρώπους που έχεις στη ζωή σου δεν είσαι καθόλου άχρηστος και αξίζεις πάρα πολύ.
Αυτό που σου λέω λοιπόν, είναι ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να πιστεύεις ότι είσαι άχρηστος δεδομένου του τρόπου που μεγάλωσες. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να έχεις διαρκώς αγωνία αν σε αποδέχονται οι άλλοι. Να τρέμεις πώς θα ερμηνεύσουν τις κινήσεις σου. Και στην πραγματικότητα δεν είσαι άχρηστος, όπως και το διαμάντι δεν αξίζει μόνο δυο ευρώ.
Άλλο τι νομίζεις για σένα. Άλλο τι είσαι. Διαφορετικοί παράγοντες επηρεάζουν τη διαμόρφωση της κάθε άποψης. Δεν είσαι τρελός. Υπάρχει λόγος που σκέφτεσαι όπως σκέφτεσαι. Υπάρχει ψυχο-λογική εξήγηση για την αγωνία που νιώθεις. Η ανασφάλειά σου προέρχεται από το πώς μεγάλωσες. Όχι από το ποιος είσαι στο εδώ και τώρα. Ούτε το διαμάντι είναι ψεύτικο ούτε κι εσύ. Αξίζει(ς) να το δεις και έτσι.
Από το βιβλίο του συγγραφέα «Ψυχο-λογικά Μυστικά που μακάρι να γνώριζα νωρίτερα»
ΠΗΓΗ: enallaktikidrasi.com
8/01/2023
Το γέλιο φανερώνει ζεστή καρδιά και είναι το κλειδί για την ευτυχία
Η παρουσία των άλλων ανθρώπων είναι η μέγιστη πηγή αβεβαιότητας στη ζωή μας και δεν είναι καθόλου περίεργο που επιστρατεύουμε το χιούμορ για να τα φέρουμε βόλτα στις μεγάλες συναντήσεις. Ο Αρχιεπίσκοπος και ο Δαλάι Λάμα είναι αυθεντίες στο συγκεκριμένο θέμα, όταν πρόκειται να επικοινωνήσουν και να συνδεθούν με τους άλλους.
Αυτό εξηγεί γιατί ο χρόνο που περνούν μεταξύ τους είναι τόσο χαρούμενος και γεμάτος. Λόγω αυτής της χαράς, η εμπειρία της συνεργασίας μας στην Νταραμασάλα ήταν αναμφίβολα αβέβαιη και πρωτόγνωρη. Στο παρελθόν, οι δύο άντρες δεν είχαν συναντηθεί πάνω από έξι φορές, κι αυτές στο πλαίσιο κάποιων επίσημων, σύντομων περιστάσεων.
Το πρόγραμμά τους άλλωστε δεν το επιτρέπει, επειδή ο χρόνος τους είναι αυστηρά προγραμματισμένος. Έτσι, η ευκαιρία να βρεθούν και να μοιραστούν όλη αυτή τη χαρά χωρίς προσωπεία είναι εξαιρετικά σπάνια. «Τι συμβουλεύετε τους ανθρώπους», έθεσα την ερώτηση στον Αρχιεπίσκοπο, «που δηλώνουν ότι δεν είναι αστείοι ή ότι δεν έχουν αίσθηση του χιούμορ;»
«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι πρέπει να δείχνουν σοβαροί, για να προστατέψουν την αξιοπρέπειά τους, και νομίζουν ότι οι άλλοι θα τους σεβαστούν περισσότερο αν διακρίνουν αυτή τη σοβαρότητα. Κι όμως, πιστεύω ολόψυχα ότι αν κανείς θέλει να μπει στην καρδιά των άλλων, θα πρέπει να καταφέρει να τους κάνει να γελάσουν.
Όταν καταφέρει κανείς να γελάσει με τον εαυτό του, τότε οι άλλοι θα καταλάβουν ότι το άτομο αυτό δεν είναι υπεροπτικό. Άλλωστε, δεν πας να βάλει τρικλοποδιά σε κάποιον όταν πέφτει ο ίδιος από μόνος του, ούτε υπάρχει περίπτωση να χτυπήσεις κάποιον όταν τον βλέπει να χτυπιέται μονάχος του».
«Δεν ξύπνησα ένα πρωί και διαπίστωσα, ωραία και καλά, πως ήμουν αστείος. Πιστεύω ότι το χιούμορ είναι κάτι που καλλιεργείται. Όπως όλα τα άλλα πράγματα, έτσι κι αυτό, είναι μια δεξιότητα, κάτι το που το μαθαίνεις. Ναι, βοηθά να έχουμε μια κλίση, ιδιαίτερα όταν μπορούμε να γελάμε με τον εαυτό μας. Γι’ αυτό ξεκινήστε από εκεί. Γελάστε με τον εαυτό σας.
Είναι το ευκολότερο μέρος για να ξεκινήσετε. Με ταπεινότητα. Γελάστε με τον εαυτό σας και μην είστε τόσο σοβαροί και αυστηροί. Αν αναζητάτε το χιούμορ στη ζωή, θα το βρείτε. Έτσι θα πάψετε να αναρωτιέστε “γιατί εγώ;”. Και θα αναγνωρίσετε επιτέλους ότι η ζωή είναι για όλους μας. Το χιούμορ κάνει τα πάντα πιο εύκολα και μας βοηθά να αποδεχόμαστε τους άλλους και όσα φέρνει η ζωή».
Απόσπασμα από το βιβλίο των Δαλάι Λάμα, Ντέσμοντ Τούτου και Douglas Abrams με τίτλο «Το βιβλίο της χαράς» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο. Μπορείτε να το βρείτε εδώ
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2019/09/egkardio-gelio-sindeetai-zesti-kardia/?fbclid=IwAR3DcXZZCJeHYtr9j5QcuDhT8l1Kjb4WC9OCBNOXeQGZzmnXFeMdxLloZGI
6/01/2023
Είναι στο χέρι σου να πάρεις αγκαλιά το τραυματισμένο εσωτερικό σου παιδί και να επιλέξεις να ζήσεις
Κι ας άρχισε να γερνάει το κορμί σου. Όλα σου θυμίζουν αυτό τον πόνο. Ό,τι καλό κι αν πουν οι άλλοι, ό,τι καλό κι αν κάνουν, όση αγάπη κι αν σου προσφερθεί, το σακί μένει άδειο. Είναι χιλιοτρυπημένο. Δεν θες να το μπαλώσεις. Νιώθεις ότι κανείς δεν νοιάζεται, κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τον πόνο σου, κανείς δεν αντέχει δίπλα σου. Μιλάς και κανείς δεν σε ακούει.
Η αλήθεια είναι ότι δεν θες κανέναν να σε πλησιάσει, δεν θες κανέναν να σε αγαπήσει. Οι πόρτες είναι κλειστές. Κλειδαμπαρωμένες. Σιγά μην ξαναεγκαταλειφθείς. Σιγά μην ξαναβιώσεις εκείνον το θάνατο. Καλύτερα στη μοναξιά. Καλύτερα στη μιζέρια. Καλύτερα στο τίποτα.
Κι αρχίζουν σιγά σιγά τα ψυχοσωματικά. Τα καμπανάκια της ψυχής σου. Προσπαθεί να σου μιλήσει. Να σου πει ότι δεν ζεις. Ότι πετάς τη ζωή σου στα σκουπίδια. Ζωή δίχως νόημα. Μόνο πόνος. Πόνος ατελείωτος.
Μήπως έχεις άλλη επιλογή; Θα συνεχίσεις έτσι ώσπου να έρθει ο σωματικός θάνατος; Πόσοι δεν πέθαναν άλλωστε χωρίς να ζήσουν;
Κι όμως έχεις και άλλη επιλογή. Ξέρω, σε φοβίζει. Μπορείς όμως να αποφασίσεις να ζήσεις. Να αφεθείς με εμπιστοσύνη στη ζωή. Συνειδητά. Να επιτρέψεις στους ανθρώπους να σε πλησιάσουν. Να νιώσεις την αγάπη γύρω σου. Να δεις τα θαύματα που συμβαίνουν. Να πιστέψεις ότι μπορούν να επουλωθούν οι πληγές σου. Να φροντίσεις τον εαυτό σου. Να αφεθείς στη φροντίδα των άλλων. Να μιλήσεις για τον πόνο σου, για το φόβο σου. Να ρισκάρεις.
Τι άλλο έχεις να χάσεις; Τι νόημα έχει να ζεις πάντα με τον πόνο; Τι νόημα έχει να εγκαταλείπεις ξανά και ξανά τον εαυτό σου όπως σε εγκατέλειψαν; Τι νόημα έχει να επιλέγεις ανθρώπους που ξέρεις εξ’ αρχής ότι θα σε εγκαταλείψουν;
Ή να φτάνεις και τους πιο καλοπροαίρετους στο σημείο να σε εγκαταλείψουν; Τι νόημα έχει να βιώνεις την εγκατάλειψη ξανά και ξανά ελεγχόμενα, με το φόβο πως αν θα αφεθείς σε μία σχέση θα τη βιώσεις ανεξέλεγκτα;
Επιτέλους, βγες από αυτόν τον φαύλο κύκλο. Πάψε να είσαι θύμα και συγχρόνως θύτης του εαυτού σου. Επίλεξε τη ζωή. Υπάρχουν άνθρωποι που θα σταθούν πλάι σου και θα σε στηρίξουν. Που μπορούν να σε αγαπήσουν και να αντέξουν το φορτίο σου. Κι αν πάλι δεν θες να ζήσεις, επίλεξέ το συνειδητά. Σταμάτα να κοροϊδεύεις τον εαυτό σου ότι δήθεν προσπαθείς, αλλά ότι δεν υπάρχει ούτε ένας άξιος άνθρωπος να εμπιστευτείς.
Όσο παίζεις παιχνίδια και στήνεις παγίδες, θα πέφτεις εσύ μέσα. Μόνο και μόνο για να επιβεβαιώνεις την αρχική σου λανθασμένη πεποίθηση ότι κανένας δεν είναι άξιος εμπιστοσύνης.
Πάρε την ευθύνη της ζωής σου. Δεν είσαι πια το παιδί που κάποτε εγκατέλειψαν. Μεγάλωσες. Πάρε αγκαλιά το τραυματισμένο σου παιδί, προστάτεψέ το, φρόντισέ το, και προχώρα. Δεν έχει σημασία πόσο χρονών είσαι. Πόσα χρόνια έχασες. Σημασία έχει να ζήσεις Τώρα.
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2019/08/einai-xeri-pareis-agkalia-traumatismeno-eswteriko-paidi/?fbclid=IwAR1NGBfSrOhAg9VNHs75LGIv_6gryMRVywDk96Hxx-w-nW3CV69woe_ApWo
6/01/2023
H Ψυχοθεραπεία μέσω της τέχνης θα συνταγογραφείται από γιατρούς και στη χώρα μας!
Η Πολιτιστική Συνταγογράφηση εντάσσει τις τέχνες και τον πολιτισμό τόσο στην προληπτική όσο και στη θεραπευτική αγωγή!
Η Πολιτιστική Συνταγογράφηση εντάσσει τις τέχνες και τον πολιτισμό τόσο στην προληπτική όσο και στη θεραπευτική αγωγή για την προαγωγή της ψυχικής υγείας. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό €10.500.000, δημιουργεί μεταξύ άλλων τις προϋποθέσεις για την ένταξη της πολιτιστικής συνταγογράφησης στην πλατφόρμα άυλης συνταγογράφησης ώστε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να μπορούν να συνταγογραφούν πολιτιστικές δράσεις παράλληλα με τυχόν φαρμακευτική αγωγή.
Το Υπουργείο Πολιτισμού στηρίζει τους εποπτευόμενους φορείς πολιτισμού προκειμένου να αναπτύξουν υπηρεσίες πολιτιστικής συνταγογράφησης για τους πολίτες.
Σε αυτές μεταξύ άλλων εντάσσονται το πρόγραμμα εικαστικής ψυχοθεραπείας και το πρόγραμμα για άτομα με χρόνιο πόνο και τους φροντιστές τους στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το πρόγραμμα Musigait του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης με στόχο την αξιοποίηση της μουσικής διέγερσης για τη βελτίωση της ποιότητας βάδισης ασθενών με Πάρκινσον, προγράμματα πολιτιστικής συνταγογράφησης της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, του Εθνικού Θεάτρου, και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, πρόγραμμα για ογκολογικούς ασθενείς από το MOMus κ.α.
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2022/10/psyxotherapeia-texnis-syntagografeitai-giatrous-xwra-mas/?fbclid=IwAR0XvZS0dYvezzvE5TJdPA6RTTqgar2rZCKOkDbSoWV0PKu3ok27_J6dFUM
1/01/2023
Πως θα μεγαλώνουμε χωρίς να «γερνάμε»: Ένας 10λογος που αξίζει να κολλήσεις στο ψυγείο
Το να μεγαλώσουμε είναι δώρο, αφού σημαίνει ότι είμαστε υγιείς και ζούμε τη ζωή μας. Η πρόκληση είναι να μεγαλώνουμε χωρίς να γερνάμε!
Από τη Σύλβα Σαραφίδου, ψυχολόγο, MSc, AKC, υποψήφια διδάκτωρ, (www.ideaspsychology.com)
Όχι δεν πάσχουμε από το σύνδρομο του Ντόριαν Γκρέι! Στόχος μας δεν είναι να παραμείνουμε για πάντα νέες, fit και χωρίς ρυτίδες. Αφενός, γιατί αυτό θα ήταν ένας πραγματικά ανέφικτος στόχος και αφετέρου γιατί είναι δώρο το να μεγαλώνουμε: Σημαίνει ότι ζούμε την κάθε μέρα και εξελισσόμαστε. Το αν θα γεράσουμε, όμως, είναι άλλη ιστορία. Γιατί όπως και να το κάνουμε, η έννοια των γηρατειών έχει συνδεθεί με κάποιες αρνητικές εικόνες. Όλοι έχουμε ως εικόνα κάποιον «ηλικιωμένο» – με δυσκολία στην κίνηση, προβλήματα μνήμης, και διαρκείς αναφορές «στα παλιά». Σήμερα όμως, οι μεγαλύτεροι άνθρωποι δεν ταιριάζουν απαραίτητα με αυτή την εικόνα! Σήμερα, υπάρχει η δυνατότητα να μεγαλώνουμε χωρίς να γερνάμε και αυτό περνάει από το χέρι μας.
Πως θα μεγαλώνουμε χωρίς να «γερνάμε»: Ο 10λογος που αξίζει να επαναλαμβάνεις στον εαυτό σου:
#1
Φροντίζω τον οργανισμό μου. Αυτό σημαίνει ότι τρώω σωστά και ισορροπημένα και κοιμάμαι καλά. Χωρίς υπερβολές μα και χωρίς στερήσεις.
#2
Μένω κινητικά ενεργή. Γυμνάζομαι με ότι τρόπο μου αρέσει είτε είναι περπάτημα, είτε yoga, είτε στο γυμναστήριο, είτε κάνοντας κάποιο σπορ) και διατηρώ τακτικό πρόγραμμα κίνησης.
#3
Παραμένω γνωστικά ενεργή. «Γυμνάζω το μυαλό μου με ασκήσεις όπως σταυρόλεξα ή sudoku, παίζω επιτραπέζια, δημιουργώ παζλ. Και προσπαθώ να αποφεύγω να googlάρω ό,τι δεν θυμάμαι – προσπαθώ πρώτα να το θυμηθώ «στίβοντας» το μυαλό μου.
#4
Ζω στο σήμερα και εστιάζω στο «εδώ και τώρα» και όχι στα παλιά. Ενημερώνομαι για την επικαιρότητα, μαθαίνω τις εξελίξεις. Και όχι, η τεχνολογία δεν θα με ξεπεράσει, θα την ακολουθώ και θα την εξερευνώ ακόμη κι όταν δεν θα την πολυκαταλαβαίνω! (Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχουν τα παιδιά και τα εγγόνια, για να μας βοηθάνε όταν η τεχνολογία θα μας έχει ξεπεράσει!)
#5
Είμαι κοινωνική. Συνεχίζω να κάνω αυτά που έκανα, τις δραστηριότητές του και εάν έχω περισσότερο ελεύθερο χρόνο προσθέτω κι άλλες! Επιδιώκω την επικοινωνία -πρόσωπο με πρόσωπο ή έστω τηλεφωνικά- με φίλους και συγγενείς, και αποφεύγω να κλείνομαι στον εαυτό μου μεταφορικά, και στο σπίτι μου κυριολεκτικά.
#6
Δεν κάθομαι αδρανής. Αν έχω περισσότερο χρόνο καταπιάνομαι με ένα χόμπι, μαθαίνω κάτι καινούριο όπως μια νέα ξένη γλώσσα, επαναφέρω παλιά συνήθεια- κέντημα, πλέξιμο, κηπουρική.
#7
Δεν διαμαρτύρομαι για την ηλικία μου και τα δεδομένα της. Θυμάμαι ότι κάποιες αλλαγές λόγω ηλικίας είναι αναπόφευκτες, εάν διαμαρτυρόμαστε διαρκώς για αυτές θα τις μεγεθύνουμε στο νου μας. Τις αποδέχομαι! Αποφασίζω ότι δεν «πειράζει» αν κουράζομαι λίγο πιο εύκολα, ή εάν με πονάει η μέση μου πιο συχνά – αυτά δεν μπορούν να με εμποδίσουν από το να έχω μία γεμάτη καθημερινότητα.
#8
Εκτιμώ την ηλικία μου. Θυμάμαι πως με το πέρας των χρόνων έρχονται και πολλά θετικά, που συχνά αγνοούμε, εξιδανικεύοντας το παρελθόν. Έχω εμπειρία και λιγότερη αγωνία και αβεβαιότητα από έναν νέο, έχω όμως και πολλά ακόμα να βιώσω που με κάνουν να προσδοκώ και να ανυπομονώ.
#9
Δεν αντιμετωπίζω τον εαυτό μου ως «γερασμένο». Δεν σταματώ να περιποιούμαι το πρόσωπο, τα μαλλιά μου, να φοράω τα χρώματα και τα ρούχα που μου αρέσουν. SOS: Δεν λέω φράσεις όπως «εγώ παιδί μου τώρα γέρασα» σαν τη γιαγιά μου και δεν αποκαλώ οποιονδήποτε πάνω από πέντε χρόνια νεότερο «νιάτο»!
#10
Χαίρομαι την κάθε στιγμή. Κάθε ηλικία έχει τις δυσκολίες μα και τις χαρές της. Βρίσκω την ουσιαστική χαρά σε κάθε στιγμή δεν ξεχνώ να νιώθω ευγνωμοσύνη για το ότι μεγαλώνω και ΖΩ. Δεν έχουν όλοι αυτό το προνόμιο…
www.shape.gr
Από τη Σύλβα Σαραφίδου, ψυχολόγο, MSc, AKC, υποψήφια διδάκτωρ, (www.ideaspsychology.com)
Πηγή: https://www.giatros-in.gr/2020/12/14/pos-tha-megalonoyme-choris-na-gername-enas-10logos-poy-axizei-na-kolliseis-psygeio/
31/12/2022
ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΛΑΠΑΤΑ
Περί ζωής και θανάτου
Έμεινα χήρα στα τριάντα δύο μου χρόνια. Ο γιος μου μόλις είχε κλείσει τα τέσσερα. Οι γονείς μου είχαν πεθάνει. Δεν είχα αδέλφια. Έμεινα μόνη με ένα μικρό παιδί το οποίο έπρεπε να προστατέψω και να μεγαλώσω δίχως βοήθεια και με τις αξίες ζωής με τις οποίες είχαμε μεγαλώσει ο πατέρας του και εγώ. Ήταν πολύ δύσκολο. Ο κόσμος μου, έτσι όπως τον ήξερα μέχρι τότε, γκρεμίστηκε ολοσχερώς. Κάθε φορά που έλεγα «γιατί σε μένα;» μια φωνή μέσα μου απαντούσε «γιατί ΟΧΙ σε μένα;» Τι είχα εγώ περισσότερο από τους άλλους ανθρώπους ώστε να γλιτώσω τις δυσκολίες της ζωής; Πόσο εγωισμό περιείχε αυτή η σκέψη μου! Όταν το συνειδητοποίησα, προσπάθησα να μη νιώσω ποτέ ξανά θύμα της ζωής. Κάθε φορά που ερχόταν αυτή η σκέψη στο μυαλό μου, επέλεγα να την απομακρύνω συνειδητά, όπως απομακρύνω μια… τρίχα που βλέπω πάνω στο φόρεμά μου. Το πέτυχα; ΝΑΙ. Με αποδοχή του γεγονότος, δύναμη και πίστη πως θα τα καταφέρω. Γιατί όλη μας η ζωή είναι ΕΠΙΛΟΓΕΣ και ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ. Από τα πιο απλά καθημερινά (τι θα μαγειρέψουμε, ποιο έργο θα παρακολουθήσουμε στην τηλεόραση, κλπ) μέχρι τα πιο σπουδαία, όπως πώς θα επιλέξουμε να κρίνουμε τους άλλους, πώς θα αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες της ζωής, την απώλεια των δικών μας, πώς θα περάσουμε την περίοδο του πένθους μας. Γιατί η ζωή ΔΕΝ ελέγχεται. Μας το απέδειξε περίτρανα και ο κορονοϊός τα τελευταία χρόνια! Και όχι μόνο! Ξαφνικά αρρωσταίνουμε, χωρίζουμε, παίρνουμε διαζύγιο, χηρεύουμε, ερωτευόμαστε! Ο μοναδικός μας έλεγχος είναι στο πώς θα αντιδράσουμε σε αυτά που μας συμβαίνουν. Αυτή είναι και η μοναδική μας ελευθερία.
Η περίοδος του πένθους μου και τα χρόνια που ακολούθησαν μετά τον θάνατο του συζύγου μου ήταν για μένα μια μαθητεία στην ίδια τη ζωή. Περίεργη υπόθεση το πένθος. Μπαίνεις σε ένα σκοτεινό τούνελ μηνών ή ετών. Εξαρτάται, ο χρόνος μετράει για τον καθένα διαφορετικά, γιατί η διαδικασία της επούλωσης του τραύματος δεν προκαθορίζεται. Το τούνελ πρέπει να το διασχίσεις όλο και μόνος σου μέχρι να βγεις πάλι στο φως. Γιατί υπάρχει φως! Για πόσο χρόνο; Ο καθένας και οι ανάγκες του. Ο καθένας και οι αντοχές του. Ο καθένας και ο προσωπικός του σταυρός. Ο καθένας και οι επιλογές του. Χάνεις την ιερότητα της καθημερινότητας, την όρεξη της κίνησης, την ομορφιά των ημερών, τη σημασία των λέξεων, το κουράγιο της επιθυμίας. Εντός σου θρήνος. Και το πένθος λες και αντανακλάται στη φύση και όλα παραμένουν θλιμμένα γύρω σου. Ενώ βρίσκεσαι σε διεργασίες πένθους και πλάνα αντιμετώπισης της απώλειας, λες και όλο επιβραδύνεται η έξοδός σου από το τούνελ. Και νομίζεις πως, βγαίνοντας από αυτό, όλα θα γίνουν ξανά όπως πριν. Όμως, δεν είναι έτσι. Δεν βγαίνεις ο ίδιος. Βγαίνεις διαφορετικός. Ωριμότερος, σοφότερος, με μεγαλύτερη διαύγεια πνεύματος, καλοσύνη.
Η λέξη «κλειδί», που με βοήθησε προσωπικά να ανταπεξέλθω αυτή τη δύσκολη περίοδο της ζωής μου, είναι ΑΠΟΔΟΧΗ. Και η επούλωση του «τραύματος» έρχεται κάποια στιγμή χωρίς να το καταλάβουμε. Δεν ξεχνάμε τους ανθρώπους μας που αγαπήσαμε και μας αγάπησαν και δεν βρίσκονται πια μαζί μας. Έχουν ήδη περάσει στον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου μας, έχουν γίνει σάρκα μας, κύτταρό μας. Και τίποτα δεν μπορεί να τους φέρει πίσω. Επιλέγουμε, λοιπόν, ή να περάσουμε την υπόλοιπη ζωή μας στη δυστυχία, σκεπτόμενοι «πώς και γιατί μου συνέβη εμένα αυτό» ή να σταθούμε στα πόδια μας με δύναμη και πίστη πως θα τα καταφέρουμε να ζήσουμε ξανά.
Κατά τη διάρκεια του πένθους, δεν είναι μόνο η θλίψη και ο φόβος που μας βασανίζει. Φόβος για όλα. Είναι και αυτή η επίγνωση πως ο άνθρωπος είναι θνητός. Αυτό κάνει ο θάνατος. Μας σημαδεύει με τρόπο ανελέητο. Αποδομεί τις λανθασμένες αντιλήψεις μας για τη ζωή και τις επιλογές μας, και μας φέρνει αντιμέτωπους με τη δική μας θνητότητα. Αυτό είναι το κέρδος του. Απολογισμός ζωής και επιλογών μας και εσωτερικό καταστάλαγμα πως ΕΦΟΣΟΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΖΗΣΟΥΜΕ ΜΕ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ. Το οφείλουμε και στους δικούς μας που «έφυγαν». Γιατί, πιστέψτε με, το ανακαλύπτουμε μόνοι μας στην πορεία, Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ.
Σας εύχομαι ο νέος χρόνος να φέρει σε όλους την παρηγοριά που χρειάζεται ο καθένας και με τον τρόπο που τη χρειάζεται.
Σας εύχομαι, επίσης, ψυχική ισορροπία για να ζείτε την κάθε μέρα καλά, διαύγεια πνεύματος για να παίρνετε σωστές αποφάσεις, και αρμονία καρδιάς για να χωρέσουν καινούργια άτομα στη ζωή σας.
Με φιλικούς χαιρετισμούς,
Φιλομήλα Λαπατά
29/12/2022
Να λες “ευχαριστώ” για όλα όσα έχεις. Η ζωή, δεν έχει δεδομένα.
Να μετράς τις ευλογίες σου. Καθημερινά. Να είσαι ευγνώμων για τα μικρά γιατί, δια μέσω τους, φτάνεις στα μεγάλα.
‘Μεγάλα’ δεν σημαίνει απαραίτητα και ακριβά. Μπορεί να ακούγεται κλισέ αλλά, ναι, τα καλύτερα πράγματα στη ζωή είναι δωρεάν. Η ευτυχία βιώνεται, δεν αγοράζεται, έτσι φρόντισε να ζεις στη στιγμή, να εισπνέεις κάθε μόριο από τον αιθέρα της, είτε κάθεσαι, είτε στέκεσαι, είτε περπατάς, είτε τρέχεις. Η ζωή σου δίνεται μόνο όταν της δοθείς εσύ πρώτος, απόλυτα και ολοκληρωτικά.
Οι περιορισμοί στη ζωή, ανεξαρτήτως αν είναι ενδογενείς ή εξωγενείς, βλάπτουν την όλη εμπειρία του να ζεις. Γιατί το να ζεις είναι εμπειρία, μοναδική μάλιστα, και όχι διαδικασία ρομποτική, όπως οι πλείστοι το βιώνουν. Μην αφήσεις κανέναν να σου πει το αντίθετο. Από την ώρα που ξυπνάμε μέχρι την ώρα που πάμε να κοιμηθούμε, έχουμε στη διάθεση μας μια χούφτα ώρες, οι οποίες κρύβουν μέσα τους άπειρους εμπειρικούς συνδυασμούς.
Κοίτα να αξιοποιήσεις σοφά αυτές σου τις ώρες. Αν τις αφήσεις να περάσουν στο έτσι, κούφιες και νεκρές, θα έχεις θυσιάσει όλες εκείνες τις ευκαιρίες που θα σου επέτρεπαν να ζήσεις τη ζωή σαν την εμπειρία που είναι, την εμπειρία που της αξίζει.
Τι αποτρέπει όμως τους παραπάνω από το να ζουν μια ζωή γεμάτη, μια ζωή ολοκληρωμένη, ζωή γεμάτη εμπειρίες; Οι αρνητικές σκέψεις, να τι. Η λανθασμένη πεποίθηση του ότι δεν μπορούν να πετύχουν τους στόχους τους, ξεχνώντας την ίδια στιγμή πως, μόνο και μόνο που ζουν και αναπνέουν, κι αυτό επίτευξη στόχου είναι, από τις μεγαλύτερες μάλιστα.
Η ζωή δεν σηκώνει αρνητισμό, θέλει θετικότητα. Κι αυτό, γιατί η τελευταία είναι το καύσιμο για να πάει κάποιος παρακάτω, να σπάσει την παράλυση που επιφέρει ο αρνητισμός και να αρχίζει να ζει, να μιλά, να γελά, να αστειεύεται, να αγκαλιάζει, να κάνει έρωτα, και γενικά όλα εκείνα που πρέπει να κάνει για να τιμά τον τίτλο του ως άνθρωπος πάνω σε αυτή τη γη. Γιατί, αν δεν τα κάνει όλα αυτά, τότε ποιος ο λόγος της ύπαρξης του; Γιατί να ζει;
Πίσω στις ευλογίες. Να τις μετράς. Καθημερινά, και με ευλάβεια. Μόνο έτσι θα συνειδητοποιήσεις πως ήδη έχεις στην κατοχή σου ότι ακριβώς χρειάζεσαι για να πας παρακάτω, να ταξιδέψεις στους συναρπαστικούς αιθέρες της ζωής, πάντα ψηλά, πάντα μπροστά.
Αυτή είναι η ζωή. Και την βιώνουμε καθημερινά, στιγμή προς στιγμή.
Πώς οι εικαστικές τέχνες αλλάζουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε
Η δημιουργία τέχνης είναι ένας υπέροχος τρόπος για να διεγείρουμε τον εγκέφαλο μας. Αλλά δεν είναι ο μόνος τρόπος να επωφεληθούμε από την τέχνη.
Πρόσφατες μελέτες στον τομέα της νευροεπιστήμης έχουν χρησιμοποιήσει προηγμένες τεχνολογίες για να ρίξουν λίγο φως στο τι συμβαίνει στον εγκέφαλο μας όταν εξετάζουμε την τέχνη που δημιουργήθηκε από κάποιον άλλο. Μια μελέτη του 2014 εξέτασε έρευνες από νευροεπιστήμονες που είχαν σαρώσει τον εγκέφαλο ανθρώπων που κοιτούσαν πίνακες ζωγραφικής. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η προβολή έργων ζωγραφικής πυροδότησε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την οπτική κατανόηση, αλλά έδειξε επίσης ότι η θέαση έργων τέχνης οδηγούσε σε εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με συναισθήματα, ευχαρίστηση, ανταμοιβή, και μάθηση.
Μελέτες έχουν δείξει επίσης πως το να κοιτάμε την τέχνη μπορεί να μας κάνει ακόμα πιο “έξυπνους”. Το 2013, μια μελέτη 11.000 μαθητών διαπίστωσε ότι είχαν ισχυρότερες δεξιότητες κριτικής σκέψης αφού είχαν επισκεφτεί ένα μουσείο τέχνης από ό,τι πριν από την επίσκεψη. Άλλες έρευνες έχουν επισημάνει πως η τέχνη ενθαρρύνει τον εγκέφαλο μας να αναπτύξει νέες συνδέσεις και μονοπάτια, ακόμη και να μας κάνει πιο ανθεκτικούς στο στρες.
Πηγή άρθρου: “Visual art changes the way we think”, Paintings in Hospitals. Ευχαριστούμε τον Ανδρέα Κουβαρά για την επιμέλεια του κειμένου.
21/12/2022
Από το βιβλίο Ικιγκάι του ΕΚΤΟΡ ΓΚΑΡΘΙΑ
21/12/2022
«..Σπίτι μου σπιτάκι μου ..»
γράφει η
Σοφία Χαραλαμπίδου-Διακοσμήτρια
Κατοικία - σπίτι - οικία,
όπως και να το χαρακτηρίσουμε είναι κάτι πολύ περισσότερο από το κτίσιμο ενός
οικοδομήματος ή από τη διαμονή σε ένα συγκεκριμένο χώρο. Από όποια πλευρά και
να κοιτάξουμε την κατοικία, φίλτρο θα είναι πάντα ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος, όπως
είναι και όπως θα ήθελε να είναι.
Με το είδος της
κατοικίας, ο άνθρωπος ενισχύεται στον αγώνα για την ύπαρξη του, αμύνεται ενάντια
σε φυσικές αντιξοότητες και έτσι δημιουργεί ένα προστατευτικό περιβάλλον για
τον εαυτό του και την οικογένεια του. Με την κατοικία συνδέονται η χαρά και
λύπη, άνεση και φροντίδα, αγώνας και ξεκούραση, φως και σκιά, ζεστασιά και
κατανόηση. Είναι ο χώρος όπου αναπαύεται το σώμα μας, η ψυχή και το πνεύμα μας.
Μετά από μια κουραστική
μέρα η επιστροφή στο σπίτι μας είναι
ονειρεμένος τόπος, όπου ο αληθινός εαυτός μας ξεδιπλώνεται και έχει
την ευκαιρία να ανασάνει από την καθημερινή βιοπάλη.
Το στήσιμο του σπιτιού
μας, η διακόσμηση, τα αντικείμενα τα χρώματα, το στυλ μαρτυράνε πολλά στοιχεία
για την προσωπικότητα μας. Πολύ συχνά, όταν δεν είμαστε καλά επιθυμούμε να αλλάξουμε
κάτι στο σπίτι μας για να ανανεωθεί η ψυχολογία μας. Παράδειγμα είναι τα
Χριστούγεννα. Όλοι μας νιώθουμε την
διαφορά στην διάθεση όταν στολίζουμε
γιορτινά το σπιτικό μας.
Το καλοκαίρι βγάζουμε τα
χαλιά, τις βαριές κουρτίνες και ντύνουμε το σπίτι μας με ανάλαφρα υφάσματα, καλοκαιρινά μοτίβα και
χρώματα που παραπέμπουν σε θάλασσα και ήλιο.
Το αντίστοιχο καλό είναι
να γίνεται και όταν κυριαρχεί η θλίψη στην ψυχή μας λόγω απώλειας Όταν μάλιστα
ο εκλιπών έμενε στον ίδιο χώρο, σχεδόν επιβάλλεται μια αλλαγή.
Δεν απαιτείται απαραίτητα μεγάλο κόστος. Ένα
φρεσκάρισμα των χρωμάτων, μια αλλαγή της διάταξης των επίπλων, αφαίρεση ή
πρόσθεση αντικειμένων. Ένα ξεσκαρτάρισμα, τι χρειαζόμαστε αληθινά και ποια
αντικείμενα μας προκαλούν χαρά, μας εκφράζουν και μας θυμίζουν όμορφες στιγμές.
Η καθαριότητα και οι μυρωδιές του σπιτιού μας ενισχύουν το αίσθημα αυτό.
Έτσι, μπαίνοντας
στο σπιτικό μας να νιώθουμε ότι μας αγκαλιάζει και στο λίκνο του να αναπαυόμαστε.
Όλη αυτή η διαδικασία θα μας
ενεργοποιήσει και θα βοηθήσει στην καλύτερη αντιμετώπιση της απώλειας. Θα μας βοηθήσει να αγαπήσουμε περισσότερο τον
εαυτό μας.
https://youtu.be/fNc0eacMffY -Σπίτι ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗ –
(Γιάννης
Μαρκόπουλος)
-Ρ. Μ. Ρίλκε, [Το σπίτι μου]
«Το σπίτι μου είναι ανάμεσα μέρας κι ονείρου
που τα παιδιά, ζεστά απ’ το τρέξιμο, κοιμούνται,
που κάθονται οι γονείς το βράδυ και τα τζάκια
λαμποκοπούνε και την κάμαρα φωτίζουν.
Το σπίτι μου είναι ανάμεσα μέρας κι ονείρου
που καθαρά τα βραδινά σήμαντρα ηχούνε,
και αμήχανα, από τον αντίλαλο, κορίτσια,
κουρασμένα ακουμπούν στων πηγαδιών τα χείλια.
Κ’ έχω πιο αγαπημένο δέντρο μου, κάποια φιλύρα
κι όλα τα καλοκαίρια, που σιωπούν εντός της,
στα χείλια της κλαδιά σαλεύουνε πάλι και πάλι,
κι αγρυπνούν πάλι ανάμεσα μέρας κι ονείρου.»
15/12/2022
“Δεν έχω πια χρόνο για να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους”: Το κείμενο που αξίζει να διαβάσετε σήμερα
“Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα, ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ’ ότι έχω ζήσει έως τώρα…
Αισθάνομαι όπως αυτό το παιδάκι που κέρδισε μια σακούλα καραμέλες: τις πρώτες τις καταβρόχθισε με λαιμαργία αλλά όταν παρατήρησε ότι του απέμεναν λίγες, άρχισε να τις γεύεται, μία-μία και με βαθιά απόλαυση.
Δεν έχω πια χρόνο για ατέρμονες συγκεντρώσεις όπου συζητούνται, καταστατικά, νόρμες, διαδικασίες και εσωτερικοί κανονισμοί, γνωρίζοντας ότι δε θα καταλήξει κανείς πουθενά.
Δεν έχω πια χρόνο για να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους που παρά τη χρονολογική τους ηλικία, δεν έχουν μεγαλώσει. Δεν έχω πια χρόνο για να λογομαχώ με μετριότητες.
Δε θέλω να βρίσκομαι σε συγκεντρώσεις όπου παρελαύνουν παραφουσκωμένοι εγωισμοί. Δεν ανέχομαι τους χειριστικούς και τους καιροσκόπους.
Με ενοχλεί η ζήλια και όσοι προσπαθούν να υποτιμήσουν τους ικανότερους για να οικειοποιηθούν τη θέση τους, το ταλέντο τους και τα επιτεύγματα τους. Μισώ, να είμαι μάρτυρας των ελαττωμάτων που γεννά η μάχη για ένα μεγαλοπρεπές αξίωμα. Οι άνθρωποι δεν συζητούν πια για το περιεχόμενο… μετά βίας για την επικεφαλίδα.
Ο χρόνος μου είναι λίγος για να συζητώ για τους τίτλους, τις επικεφαλίδες. Θέλω την ουσία, η ψυχή μου βιάζεται…Μου μένουν λίγες καραμέλες στη σακούλα…
Θέλω να ζήσω δίπλα σε πρόσωπα με ανθρώπινη υπόσταση. Που μπορούν να γελούν με τα λάθη τους. Που δεν επαίρονται για το θρίαμβό τους. Που δε θεωρούν τον εαυτό τους εκλεκτό, πριν από την ώρα τους. Που δεν αποφεύγουν τις ευθύνες τους. Που υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Και που το μόνο που επιθυμούν είναι να βαδίζουν μαζί με την αλήθεια και την ειλικρίνεια.
Το ουσιώδες είναι αυτό που αξίζει τον κόπο στη ζωή. Θέλω να περιτριγυρίζομαι από πρόσωπα που ξέρουν να αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπων…Άνθρωποι τους οποίους τα σκληρά χτυπήματα της ζωής τους δίδαξαν πως μεγαλώνει κανείς με απαλά αγγίγματα στην ψυχή.
Ναι, βιάζομαι, αλλά μόνο για να ζήσω με την ένταση που μόνο η ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει. Σκοπεύω να μην πάει χαμένη καμιά από τις καραμέλες που μου απομένουν…
Είμαι σίγουρος ότι ορισμένες θα είναι πιο νόστιμες απ’ όσες έχω ήδη φάει. Σκοπός μου είναι να φτάσω ως το τέλος ικανοποιημένος και σε ειρήνη με τη συνείδησή μου και τους αγαπημένους μου.
Εύχομαι και ο δικός σου σκοπός να είναι ο ίδιος γιατί με κάποιον τρόπο θα φτάσεις κι εσύ…ως το τέλος, ικανοποιημένος και σε ειρήνη με τη συνείδησή σου και τους αγαπημένους σου!”
Από το Βραζιλιάνο ποιητή και συγγραφέα Mario de Andrade
Πηγή: https://www.newsitamea.gr/2022/12/14/quot-den-pia-chrono-na-anechomai-paralogoys-anthropoys-quot-to-keimeno-poy-axizei-na-diavasete-simera/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook
15/12/2022
Κρίση
πανικού ή Κατάκριση του εαυτού;!
Κάποιος είπε:
"Δεν υπάρχουν αθεράπευτες νόσοι, μόνο αθεράπευτοι άνθρωποι." (Ιπποκράτης)
Σήμερα όμως έχει πλημμυρίσει η ιατρική παθολογία με
χιλιάδες ασθένειές και πάρα πολλές σε αυτές των ψυχικών παθήσεων. Άραγε, υπάρχουν
ψυχικές διαταραχές και αν ναι, γιατί;
Η Κρίση και Διαταραχή Πανικού ανήκουν στην ευρύτερη
κατηγορία των αγχωδών διαταραχών και αφορούν αναποτελεσματικούς ή
δυσλειτουργικούς τρόπους διαχείρισης του άγχους. περιγράφεται ως η ξαφνική
εμφάνιση έντονων σωματικών συμπτωμάτων τα οποία συνοδεύονται από έντονα
συναισθήματα φόβου και άγχους. Όταν κάποιος βιώνει μια κρίση πανικού, βιώνει
έναν ανεξέλεγκτο φόβο. θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την κρίση πανικού ως ένα
σύνθετο σύμπτωμα άγχους που αποτελείται από τρεις διαστάσεις: τη σωματική, τη
συναισθηματική και τη συμπεριφορική.
Δεν έχουν εντοπιστεί σαφώς οι αιτίες της Κρίσης
Πανικού, έχουν καταγραφεί παράγοντες κινδύνου. Σε αυτούς ανήκει τόσο η
κληρονομικότητα(γενετική,πολύ μικρο ποσοστό), όσο και το περιβάλλον(
επιγενετική). Η έρευνα και η εμπειρία δείχνει πως το περιβάλλον αποτελει τον
κύριο καταλύτη και αιτία! Τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος, όπως οι
εμπειρίες αρνητικών γεγονότων που συνδέονται με αυξημένο άγχος και η ΕΡΜΗΝΕΙΑ
των γεγονότων αυτών, καθορίζει για το «αν» κάποιος εμφανίσει μια τέτοια
διαταραχή ή όχι.
Τι είναι ασθένεια? Από την εμφάνιση της μοριακής βιολογίας
ξέρουμε ότι η αρρώστια, είτε είναι σκλήρυνση κατά πλάκας, είτε είναι
αλωπεκίαση, είτε είναι καρκίνος του πνεύμονα μεταστατικός, είτε είναι
ρευματοειδής αρθρίτιδα πείτε όποια ασθένεια θέλετε, είναι γιατί το γονίδιο
"γύρισε το διακόπτη". Με άλλα λόγια κάθε αρρώστια είναι μια μετάλλαξη
στο DNA. Για την θεραπεία μιας ασθένειας απαιτείται να αλλάξει το γονίδιο. Τα
γονίδια ενεργούν ανάλογα με τα μηνύματα που τους δίνουμε εμείς με τις σκέψεις
και τις πράξεις μας. Τα μηνύματα είναι 2 ειδών. Είτε μηνύματα ζωής είτε
μηνύματα θανάτου.
Τα γονίδια ανταποκρίνονται σε κάθε μορφής ενέργεια, στην αλήθεια, στην
ανάγκη για ζωή, στο νόημα και στη σημασία της ζωής.
Ποιά είναι τα μηνύματα ζωής που χρειάζονται τα γονίδια για να επανέλθουν
τάχιστα στην φυσιολογική τους κατάσταση, δηλαδή την απόλυτη υγεία?
Α-
Να εκφράζουμε τις ανάγκες μας,
Β- Να εκφράζουμε
τα συναισθήματά μας
Γ- Να
αναγνωρίζουμε και να δεχόμαστε την πραγματικότητα όπως αυτή είναι,έτσι ώστε να
δίνουμε μηνύματα ζωής όπως:
1- Η συγχώρεση. Όταν δεν συγχωρούμε αναπαράγουμε την
ίδια στιγμή αδικίας ξανά και ξανά στο μυαλό μας ακόμα και μεγάλο διάστημα
αφότου έχει συμβεί το γεγονός. Τα γονίδια τότε πιστεύουν ότι θέλετε να μείνετε
στο παρελθόν και το μήνυμα που λαμβάνουν είναι 100% μήνυμα θανάτου. Στην
αντίθετη περίπτωση καταλαβαίνουν ότι θέλετε να προχωρήσετε μπροστά, δηλαδή να
ζήσετε. Σε συγχωρώ σημαίνει θέλω να είμαι υγιής.
2-Το νόημα στην ζωή. Όταν η ζωή μας
έχει ένα πολύ μεγαλύτερο νόημα από την ρουτίνα δουλεία-φαγητό-σπίτι-σεξ-ύπνος,
τα γονίδια ανταποκρίνονται άμεσα. Το πραγματικό νόημα στην ζωή δεν έχει να
κάνει με τον εαυτό μας αλλά με τους άλλους (πως θα καταφέρεις να βοηθήσεις τον
διπλανό σου).
Εάν το νόημα της ζωής είναι καλό, τα
γονίδια είναι δραστήρια, εάν το νόημα της ζωής είναι κακό τα γονίδια
καταστρέφονται γιατί δεν νοιώθουν αναγκαία και μετατρέπονται σε γονίδια που
προκαλούν ασθένειες, μεταμορφώνονται σε μεταλλαγμένα γονίδια. Είναι μήνυμα
θανάτου όταν κάνεις κάτι που δεν το θέλεις.
3- Η αγάπη.Η αγάπη έχει
βιολογική ενέργεια πάνω στο DNA, στο κυτταρικό επίπεδο και είναι η πιο ισχυρή
ζωογόνα ενέργεια. Τα γονίδια ανταποκρίνονται στην αγάπη ακόμα και αν έγινε
μετάλλαξη τους.
Μία
έρευνα έδειξε όταν ένα ποντίκι γεννάει, η μητέρα συνεχώς γλείφει το μικρό
ποντίκι. Το γλείψιμο της μητέρας δεν είναι μόνο μία έμφυτη συμπεριφορά, αλλά
και μία σημαντική πράξη έκφρασης αγάπης προς το μικρό της. Αυτή η πράξη αγάπης
ενεργοποιεί τα γονίδια στο νεογέννητο ποντίκι για την παραγωγή αυξητικών
ορμονών. Παρόμοια, ένα πείραμα που διεξήχθη σε αμερικανικό νοσοκομείο έδειξε
ότι τα μωρά που γεννιούνται πρόωρα, μεγαλώνουν πιο γρήγορα και είναι πιο υγιή
όταν οι νοσοκόμες που τα φροντίζουν ασχολούνται μαζί τους τακτικά, ταΐζοντας
και αγκαλιάζοντάς τα.
·
Το άγγιγμα, το αίσθημα της ασφάλειας, η υποστήριξη, η
οικειότητα, η κατανόηση και η αγάπη μας δίνει θάρρος και ελπίδα, στοιχεία ικανά
"για αιφνίδια αναστροφή μιας ασθένειας".
·Όταν η καρδιά και ο νους εστιάζονται σε
αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις, το σώμα υποφέρει.
·Δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι υπάρχει
μια δυνατή σύνδεση ανάμεσα στην υγεία και την πνευματική ζωή. Ο λόγος που τόσες
πολλές νόσοι παραμένουν αθεράπευτες μπορεί να αποδοθεί στην αποτυχία μας να
κάνουμε μια σύνδεση ανάμεσα στην υγεία και την πνευματικότητα. Οι πλείστες
νόσοι που μας επηρεάζουν είναι το αποτέλεσμα του στρες, της θλίψης, της
ανησυχίας, της ενοχής και της δυσαρέσκειας.
·Έτσι,
όταν παραδινόμαστε στο θυμό και το μίσος, χάνουμε την ικανότητα να αγαπάμε και
να συγχωρούμε τους συνανθρώπους μας.
Γι'
αυτό το λόγο όταν λέμε "πονάει", όταν υποφέρουμε από καταστραμμένες
σχέσεις, δεν είναι μόνο τα συναισθήματά μας που έχουν συντριβεί αλλά επίσης και
ο νους και το σώμα έχουν δεχτεί χτύπημα. Έχετε ποτέ παρατηρήσει ότι μετά που
έχουμε πενθήσει για μια συγκεκριμένη απώλεια, είτε είναι ατόμου ή εργασίας ή
οτιδήποτε ήταν αγαπητό στις καρδιές μας, εύκολα γινόμαστε επιρρεπείς σε όλων
των ειδών τις μολύνσεις;
·
Ποιές είναι οι δύο σημαντικότερες ημέρες στη ζωή μας :
Η ημέρα της
γέννησης μας και η ημέρα που μαθαίνουμε γιατί ήρθαμε στη ζωή.
·
Προτρέπω στον καθένα να γεμίσει κάθε λεπτό της ζωής
του με νόημα, με αγάπη και να αφιερώσει το χρόνο του κάνοντας πράξεις αγάπης
γύρω του. Αυτή είναι η καλύτερη θεραπεία που μπορείτε να χαρίσετε στον εαυτό
σας. Μόνο αν ασχοληθείς με τα προβλήματα των άλλων μπορείς να λύσεις και τα
δικά σου.
·
Δεν υπάρχει ασθένεια που να μην είναι
αναστρέψιμη…υποαρχουν μονο «αθεράπευτοι « ασθενείς!
Σας εύχομαι
υγεία, ευτυχία ,χαρά και αληθινό νόημα και σημασία στη ζωή σας!
Με εκτίμηση,
Δρ. Κωσταντίνος
Ν. Μουρούτης
Διευθυντής KM New Life Co.Ltd
11/12/2022
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ η ταυτότητα των πολιτιστικών οργανισμών, ο ρόλος και η αποστολή των μουσείων έχουν επαναπροσδιοριστεί. Υιοθετώντας μια νέα στρατηγική, τα σύγχρονα μουσεία διευρύνουν τα επιστημονικά τους πεδία, προσελκύουν ευρύτερο κοινό και σχεδιάζουν δράσεις που ταιριάζουν στο προφίλ και τον σκοπό τους.
Πώς μπορούν λοιπόν τα μουσεία να σχηματίσουν νέα δίκτυα, ενισχύοντας παράλληλα την ποικιλομορφία και τη βιωσιμότητα; Με ποιους τρόπους οι πολιτιστικοί οργανισμοί μπορούν να εξελιχθούν σε ένα εργαλείο προαγωγής της ψυχικής υγείας;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θα απαντηθούν στο 12ο Διεθνές Συνέδριο CoMuseum το οποίο θα επικεντρωθεί στη θεραπεία μέσω πολιτιστικών και δημιουργικών διεξόδων. Θα διερευνήσει πώς ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας μπορεί να συμβάλει στην ανάκαμψη και την ανάπτυξη των κοινωνιών, των ιδρυμάτων και των ανθρώπινων σχέσεων. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου από τις 12:00 μέχρι τις 19:00 στο Μουσείο Μπενάκη/Πειραιώς 138 με δυνατότητα live-streaming.
Angela Lombardi
Η αναπόφευκτη συζήτηση που ακολουθεί αποκαλύπτει πως η τέχνη έχει την ικανότητα να δημιουργεί διασυνδέσεις με αυθεντικά συναισθήματα –καλά και κακά–, να αναδύει νοσταλγία ή να δημιουργεί αναμνήσεις.
Συγχρόνως, τους έχω καθοδηγήσει στους φυσικούς χώρους και τους έχω κάνει να αισθανθούν άνετα, αλλά υπό αυτές τις συνθήκες έχουν αποκτήσει τις δικές τους συνδέσεις με την τέχνη. Όταν μοιράζονται τις αντιδράσεις τους κοιτώντας ένα έργο τέχνης ή στο μουσείο συνολικά, μαθαίνω κι εγώ μαζί τους. Η συναισθηματική κατάσταση που επιδεικνύουν εκείνη τη στιγμή τα λέει όλα. Αν μετά μου πουν ότι θέλουν να βοηθήσουν και άλλους να έχουν αυτή την εμπειρία, αυτό είναι το καλύτερο.
— Τι συμβαίνει όταν ένα μουσείο υποχωρεί από τον παραδοσιακό διδακτικό του ρόλο και γίνεται ένας χώρος θεραπείας και κοινότητας;
-Όταν ένα μουσείο χτίζει ενεργά μια κοινότητα έξω από τα τείχη του, το ίδρυμα συνηθίζει περισσότερο να ακούει και ασχολείται λιγότερο με μια ατζέντα που δεν περιλαμβάνει αυθεντικές εμπειρίες. Πιστεύω ότι έχουμε πολλά να μάθουμε από τα αντικείμενα, τα έργα τέχνης και τη χιλιάδων ετών δημιουργική παραγωγή της ανθρωπότητας.
Η μάθηση μπορεί να έχει καταλυτικό ρόλο στην ανθρώπινη κλίμακα ενσυναίσθησης και αναστοχασμού. Όταν ο προγραμματισμός μπορεί να φέρει στο μουσείο ανθρώπους που παραδοσιακά δεν έρχονται για την εμπειρία της θέασης τέχνης και να «δουν» με μια νέα οπτική αυτά τα αντικείμενα, με μη παραδοσιακά μέσα, όπως ένα μάθημα διαλογισμού ή μια ανάγνωση ποίησης, μας δίνει την ευκαιρία να δημιουργήσουμε νέες συνδέσεις.
— Ποια είναι η δική σας εμπειρία ως διευθύντριας Εξωστρέφειας και Ενεργής Συμμετοχής Κοινού στο North Carolina Museum of Art;
-Είμαι τυχερή που έχω τη συχνή εμπειρία ουσιαστικών συναντήσεων με μια ποικιλία καλλιτεχνών, μαθητών, ηλικιωμένων, ειδικών και επισκεπτών οι οποίοι για πρώτη φορά αλληλεπιδρούν με την τέχνη. Μου αρέσει αυτό που κάνω, νομίζω ότι κάνουμε την καλύτερη δουλειά. Μπορούμε να δούμε την αλλαγή που συμβαίνει στα πρόσωπα των ανθρώπων όταν έρχονται σε επαφή με την τέχνη και κάνουμε συζητήσεις που μας θυμίζουν τη δύναμη της τέχνης σε καθημερινή βάση.
Μαρία Κοκορότσκου
Το μουσείο οφείλει να υποστηρίζει τους ανθρώπους και να υπηρετεί τις ανάγκες τους και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν είναι ενεργό και αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας. Το μουσείο θεωρείται στις μέρες μας συλλογικό αγαθό, ένας τρίτος χώρος συμπερίληψης και ακτιβιστικής δράσης που μπορεί να προωθήσει την ιδέα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της κοινωνικής αλλαγής. Αφουγκράζεται τις ανάγκες της κοινωνίας, θέτει τον άνθρωπο στο επίκεντρο των δράσεών του, δίνει βήμα για προσωπική έκφραση σε όλους και προωθεί τον κοινωνικό διάλογο.
Επίσης, μέσα από προγράμματα διά βίου μάθησης και εκπαίδευσης προσφέρει στους επισκέπτες του εργαλεία, πρακτικές και εφόδια για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής: το αίσθημα της μοναξιάς και το τραύμα της πανδημίας, την ενημέρωση για την πρόληψη της ασθένειας, αλλά και την κλιματική αλλαγή.
Ειδικά στο MOMus γίνεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια οι εκθέσεις και οι δράσεις μας να επικεντρώνονται γύρω από σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν και προβληματίζουν, όπως ο καπιταλιστικός ρεαλισμός, η πραγματικότητα και η παραπληροφόρηση, το μέλλον, η γεωκουλτούρα.
Γίνονται επίσης δράσεις που δίνουν βήμα προσωπικής έκφρασης και ενεργού συμμετοχής, όπως προγράμματα για εφήβους με βάση τη θεωρία των Κοινών, σχεδιασμός εκθέσεων με την ενεργό συμμετοχή του κοινού, open calls κ.λπ.
— Τι σημαίνουν για σας οι λέξεις «φροντίδα» και «θεραπεία» και τι είναι αυτό που προσδοκάτε από τη συμμετοχή σας στο συνέδριο του Μουσείου Μπενάκη;
-Στην εποχή μας έχουμε κατανοήσει πλέον ότι η υγεία καθορίζεται από πλήθος κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και δεν περιορίζεται μόνο στη διάγνωση σωματικών συμπτωμάτων.
Φροντίδα εκ μέρους του μουσείου σημαίνει ότι υποστηρίζει την ψυχική υγεία και την ευημερία των ανθρώπων. Τους βοηθά να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, τους ανοίγει καινούριους ορίζοντες, τους προσφέρει ψυχική ανάταση, ίσως να τους προσφέρει και λύσεις σε προβλήματα που δεν έχουν σκεφτεί πώς να τα διαχειριστούν. Τους βοηθά να έχουν ενσυνειδητότητα στο παρόν και να αναρωτηθούν για το μέλλον.
Τα αντικείμενα των εκθέσεων και των συλλογών των μουσείων είναι το μέσο για να εκφραστούν δύσκολα και πολλές φορές ανομολόγητα συναισθήματα, τα δημιουργικά εργαστήρια βοηθούν στην καταπολέμηση του άγχους και στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης. Και φυσικά εκείνο που προσφέρει η επίσκεψη στο μουσείο είναι η κοινωνικοποίηση των ανθρώπων, που επιδρά θετικά στο σώμα και στην ψυχή, μπορεί να καθυστερήσει τα συμπτώματα της άνοιας αλλά και να λειτουργήσει θετικά ακόμη και στην αντιμετώπιση του καρκίνου.
Στο MOMus υλοποιούμε μια σειρά εργαστηρίων που στοχεύουν στην ευημερία του κοινού, όπως εργαστήρια προσωπικής διερεύνησης μέσω εικαστικής ψυχοθεραπείας, δημιουργικής γραφής, ακόμη και γιόγκα. Επίσης, υλοποιούμε μια σειρά εργαστηρίων εικαστικής ψυχοθεραπείας για ασθενείς με άνοια, ψυχικές ασθένειες και για ογκολογικούς ασθενείς.
Ως εκ τούτου θεωρώ ότι με τη συμμετοχή μου στο συνέδριο του Μουσείου Μπενάκη θα έχω τη δυνατότητα να ανταλλάξω απόψεις και προβληματισμούς με άλλους συναδέλφους και να θέσουμε όλοι μαζί τις βάσεις για το μέλλον αυτών των δράσεων που πιστεύω ότι θα διευρυνθούν ακόμη περισσότερο.
Μάρλεν Μούλιου
-Στην ερώτηση αυτή θα βιαστώ να απαντήσω χωρίς πολλή σκέψη θετικά, γιατί πιστεύω βαθιά στη μεταμορφωτική δύναμη των μουσείων, τόσο ως Μουσειολόγος που συνεχώς εξερευνά τον κόσμο τους και τις πολλαπλές τους ποιότητες (μεταξύ άλλων και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες) αλλά και ως απλή λάτρης των μουσείων, κάθε μορφής και μεγέθους.
Όμως, τι είναι μουσείο και τι είναι ψυχοθεραπεία; Και αν η παγκόσμια μουσειακή κοινότητα δυσκολεύτηκε να φτάσει σε έναν νέο, κοινής αποδοχής ορισμό του μουσείου, φανταστείτε πόση συζήτηση (χρήσιμη σε κάθε περίπτωση) θα χρειαστεί για την αποδοχή της παραδοχής ότι «ένα μουσείο είναι ένα είδος ψυχοθεραπείας».
Πάντως το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων ανακοίνωσε μόλις χθες (και αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό) ότι το 2023 η Διεθνής Ημέρα Μουσείων θα είναι αφιερωμένη στο θέμα αυτό, «μουσεία και ψυχική υγεία», εστιάζοντας στο πώς μπορούν να βοηθήσουν τους πολίτες να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που δημιουργεί η κοινωνική απομόνωση, η μοναξιά, ο φόβος και πολλές άλλες δυσάρεστες καταστάσεις που προϋπήρχαν του Covid αλλά οξύνθηκαν λόγω αυτού.
Σε κάθε περίπτωση, αν στόχος της ψυχοθεραπείας είναι σε μεγάλο βαθμό η επίγνωση και η αποδοχή του εαυτού, τα μουσεία έχουν τη δύναμη και τη δυνατότητα να προσφέρουν ευκαιρίες για πολλαπλές συνδέσεις με τον εαυτό μας και με τους άλλους, να μας κινητοποιήσουν και να μας συν-κινήσουν.
Μπαίνοντας σε ένα μουσείο, μπορούμε (αν το επιτρέψουμε στον εαυτό μας) να μειώσουμε την ένταση που κουβαλά η πόλη και μας την επιβάλλει, να αλλάξουμε ρυθμό στο βάδισμά μας, στο σώμα, στον νου και την ψυχή μας, για να δεχτούμε τα ερεθίσματα που μπορούν να μας προσφέρουν μια προσωπική εμπειρία «ψυχοθεραπείας». Και αυτά τα ερεθίσματα είναι πάμπολλα, όχι όμως πάντα εύκολο να τα εντοπίσουμε, να τα κατανοήσουμε και να τα αξιοποιήσουμε.
Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικός, συχνά καταλυτικός, ο ρόλος του έμψυχου δυναμικού των μουσείων, που θα προετοιμάσει με γνώση και ενσυναίσθηση πολυτροπικές και διεπιστημονικές διεργασίες για τη σύνδεση των επισκεπτών με τα εκθέματα, με ιδέες, με νοήματα, με άλλους επισκέπτες, με όνειρα και ονειρέματα, πιθανότατα με δύσκολες μνήμες, με την πολυπλοκότητά μας ως ανθρώπων, με τους εσωτερικούς πολλαπλούς εαυτούς μας.
Μου αρέσει πολύ να σκέφτομαι το μουσείο όχι μόνο ως έναν τόπο με αντικείμενα προς φύλαξη και θέαση και με ποικίλες δράσεις για τους επισκέπτες, αλλά ως ένα έργο κοινωνικής παρέμβασης υλοποιούμενο μέσω του μουσείου, στο οποίο θα πρέπει να επιστρέφει κανείς τακτικά για να βρίσκει νέες απαντήσεις σχετικά με την ανθρώπινη κατάσταση και να καλλιεργεί σπόρους ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον για τον εαυτό του και την κοινωνία.
Για μένα ένα μουσείο που καταφέρνει να δημιουργεί και να ενισχύει τέτοιες συνδέσεις όσο και συνδέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους είναι ένα πολύ καλό μουσείο.
-Τα προγράμματα ψυχικής υγείας απασχολούν ολοένα και περισσότερο τη μουσειακή κοινότητα σε παγκόσμια κλίμακα. Τι είναι αυτό που χρειάζεται προκειμένου τα μουσεία μας να γίνουν πιο συμπεριληπτικά;
-Η συμπερίληψη είναι μια έννοια σύνθετη και πολυεπίπεδη. Για να γίνει πράξη, πρέπει πρώτα να αποτελέσει κοινό όραμα που θα αποδεχτούν όλοι οι εμπλεκόμενοι στη λειτουργία ενός μουσείου, δηλαδή από τη διοίκηση και το προσωπικό του όσο και από την ίδια την κοινωνία μέσα στην οποία λειτουργεί το μουσείο.
Χρειάζεται πραγματικός διάλογος των ανθρώπων των μουσείων με τους κοινωνικούς εταίρους, άνοιγμά τους στις ανάγκες των πολιτών, κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις, τολμηρές πολιτικές και σωστές στρατηγικές κινήσεις για την έμπρακτη και ουσιαστική εφαρμογή της συμπερίληψης, τακτική επανεκπαίδευση του προσωπικού του μουσείου (σε όλες τις θέσεις) με στόχο την κατανόηση της έννοιας και των στόχων της συμπερίληψης, οικονομική ενίσχυση των μουσείων ώστε να μπορούν να υλοποιήσουν με επάρκεια προγράμματα συμπερίληψης. Χρειάζεται ενσυναίσθηση, ειλικρίνεια και δέσμευση σε μια ουσιαστική κοινωνική αλλαγή. Χρειάζονται ακόμη διακηρύξεις και μανιφέστα συμπερίληψης (και υπάρχουν αρκετά τέτοια κείμενα στο εξωτερικό) γιατί και αυτά στέλνουν ηχηρά μηνύματα.
Για παράδειγμα, ο φετινός μεγάλος νικητής του βραβείου European Museum of the Year Award, το Museum of the Mind στο Haarlem της Ολλανδίας, ξεχωρίζει ως ένα μουσείο-πρότυπο συμπερίληψης, μια επιτομή της δύναμης των μουσείων στον κοινωνικό ιστό. Ανάμεσα στα άλλα πολλά και καλά που κάνει η ομάδα του, βρίσκω καταπληκτική την ιδέα της να εγκαταστήσει στην τελευταία αίθουσα του μουσείου ένα μεγάλο, συμμετοχικό ακτιβιστικό έκθεμα-εγκατάσταση, που χτίζεται κομμάτι-κομμάτι και επιτελεστικά από κάθε επισκέπτη. Εκεί ο επισκέπτης καλείται να συμμετάσχει στην αποστολή του μουσείου συνυπογράφοντας τη Διακήρυξη του Ανοικτού Νου με μια δική του δήλωση.
Στον νέο ορισμό του μουσείου που ψηφίστηκε από την Ολομέλεια του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων στην Πράγα τον Αύγουστο του 2022 η έννοια της συμπερίληψης είναι παρούσα, αν και όχι στην πρώτη φράση του ορισμού ως ενδείκτης της θεμελιώδους σημασίας της για τη λειτουργία κάθε μουσείου. Ωστόσο η παρουσία της σε αυτόν τον παγκόσμιο κοινώς αποδεκτό ορισμό είναι μια καλή αρχή.
Πηγή: https://www.lifo.gr/tropos-zois/health-fitness/pos-mia-episkepsi-se-moyseio-epidra-thetika-sto-soma-kai-stin-psyhi?fbclid=IwAR2k22X_89gAmBdM0TzZAG_VcBYNdnFyQpUznlKN90YrMAd_w3LzuOmj7RM
8/12/2022
«Η δύναμη της καταγραφής ημερολογίου στο πένθος»
Η θλίψη είναι κάτι που όλοι βιώνουμε – αργά ή γρήγορα-
αλλά είναι δύσκολο να μιλήσουμε για αυτό. Το πένθος είναι μια αρκετά καθολική
εμπειρία, αλλά ο καθένας αντιδρά με τον δικό του τρόπο σε αυτό.
Το ημερολόγιο μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία
νοήματος κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του πένθους. Ένα σημαντικό μάθημα κατά
τη διάρκεια της διαδικασίας του πένθους είναι να καταλάβετε πώς μοιάζει η νέα
σας ζωή μετά την απώλεια. Η χρήση ενός ημερολογίου για να επεξεργαστείτε τις
σκέψεις και τα συναισθήματά σας μπορεί να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε μια νέα
«αυτο-αφήγηση».
Αν γράφετε για δύσκολα θέματα όπως για την θλίψη και την
απώλειά σας, σας κάνει να νιώθετε ευσυγκίνητοι, αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό.
Στην πραγματικότητα, το κλάμα είναι ένας φυσικός τρόπος για να ανακουφιστείτε
από το άγχος και να ρυθμίσετε τα συναισθήματα σας - είναι μια φυσιολογική
λειτουργία με την οποία γεννιόμαστε, οπότε αν έχετε την επιθυμία να κλάψετε ή
να αναστατωθείτε, προσπαθήστε να επιτρέψετε στον εαυτό σας να νιώσει αυτά τα
συναισθήματα. Το ημερολόγιο αποσκοπεί ακριβώς σε αυτό – στην αναγνώριση των
σκέψεων και των συναισθημάτων σας μετά από την απώλεια και στην απόλυτη ελευθερία
έκφρασής τους. Αφιερώνοντας χρόνο για να καταγράψετε τα συναισθήματά σας μπορεί
να σας βοηθήσει να εξερευνήσετε τον εσωτερικό σας κόσμο, να εκφραστείτε σε μια
ασφαλή ζώνη χωρίς επικρίσεις και να κατανοήσετε την κατάσταση που σας προκαλεί
θλίψη.
Ακολουθούν μερικές φράσεις για να ξεκινήσετε:
1.
Θυμάμαι όταν εσύ και εγώ
2. Έχω να σου πω το…..
3. Την πρώτη φορά που έκανα …. χωρίς εσένα....
4. Η πιο ευτυχισμένη μου ανάμνηση από σένα είναι...
5. Το μεγαλύτερο μάθημα που έχω μάθει είναι…
6. Σήμερα, θυμήθηκα…
7. Αυτή η εμπειρία με δίδαξε…
8. Μετανιώνω για αυτήν την κατάσταση…
9. Αν μπορούσα να σου πω κάτι, θα έλεγα…
10. Ποια συναισθήματα περιμένω με ανυπομονησία;
11. Ποια συναισθήματα θέλω να αφήσω πίσω μου;
12. Πώς σας έκανε να νιώσετε αυτό το άτομο;Ποια είναι μια θετική ανάμνηση που
έχω από αυτό το άτομο;
13. Νιώθω άνετα να ζητήσω βοήθεια; Γιατί ή γιατί όχι?
14. Γράψτε μια λίστα με πράγματα που θαυμάζατε στο άτομο που χάσατε.
15. Κάντε μια λίστα με μερικούς διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε
να τιμήσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο.
16. Εδώ είναι πέντε τρόποι με τους οποίους μπορώ να είμαι συμπονετικός με τον
εαυτό μου σήμερα…
Δεν χρειάζεται να γράψετε κάτι για κάθε μία από αυτές
τις φράσεις, απλώς επιλέξτε ένα ή δύο που σας «μιλούν» και ξεκινήστε από εκεί.
Δεν χρειάζεται να γράψετε τίποτα βαθύ ή τέλειο - απλώς γράψτε αυτό που σας
έρχεται στο μυαλό και προσπαθήστε να μην κρίνετε τον εαυτό σας πολύ σκληρά. Εάν
προκύψουν πολλά περίπλοκα συναισθήματα, ενώ το κάνετε αυτό, να ξέρετε ότι δεν
πειράζει. Το ημερολόγιο είναι ένα φανταστικό εργαλείο για αυτοστοχασμό και
αυτοανακάλυψη, αλλά μπορεί να είναι και μια συναισθηματική διαδικασία, ειδικά
όταν γράφετε ημερολόγιο για κάτι τόσο συναισθηματικά έντονο όπως το πένθος, γι'
αυτό να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας.
Θυμηθείτε ότι το κάνετε αυτό για να βοηθήσετε τον
εαυτό σας να νιώσει καλύτερα, επομένως μην κάνετε τον εαυτό σας να αισθάνεται
χειρότερα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Βιβλιογραφία:
Adams K. (2001).
Managing Grief through Journal Writing. The Center for Journal Therapy.
Blake, T.K.
(2005). "Journaling; An Active Learning Technique," International
Journal of Nursing Education Scholarship. 2(1), Article 7.
Kessler, P.D.
& Lund, C.H. (2004). Reflective journaling: developing an online journal
for distance education. Nurse Educ. 29(1):20-4.
Walker, S.E.
(2006) Journal writing as a teaching technique to promote reflection. J Athl
Train. 41(2):216-21.
8/12/2022
28/11/2022
Περπάτημα: Tο απόλυτο ηρεμιστικό της ψυχής
Αν θα θέλαμε να δώσουμε ένα χαρακτηρισμό στο περπάτημα, αυτός θα ήταν «το μαγικό φάρμακο».
Γιατί μαγικό; Διότι αποτελεί τον πλέον φυσικό και οικονομικό τρόπο για να βελτιώσουμε τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Τα οφέλη στον οργανισμό μας είναι λίγο πολύ γνωστά σε όλους, άσχετα αν επιλέγουμε ακόμα και για πολύ κοντινές αποστάσεις να μην περπατήσουμε αλλά να χρησιμοποιήσουμε το αυτοκίνητο.
Το περπάτημα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος, βοηθά στην απώλεια κιλών, προλαμβάνει το εγκεφαλικό, μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2, της νόσου Αλτσχάιμερ, της άνοιας και πολλών άλλων ασθενειών.
Εκτός όμως από τα οφέλη στη σωματική υγεία του ανθρώπου, συμβάλλει τα μέγιστα και στην ψυχική υγεία.
Το ανθρώπινο σώμα είναι μαγικό και ακόμα πιο μαγικές οι λειτουργίες του. Έτσι με περπάτημα 30 λεπτά ημερησίως, αυξάνεται η παραγωγή ενδορφινών στον οργανισμό και μειώνονται τα επίπεδα του στρες, του θυμού και της κόπωσης. Δημιουργεί γενικά μια αίσθηση ευεξίας και χαλάρωσης σε σημείο που μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της ήπιας κατάθλιψης.
Ειδικά αν η άσκηση γίνεται σε ανοιχτό χώρο, σε πάρκο, κοντά σε θάλασσα ή γενικά στη φύση, τα οφέλη στην υγεία μας είναι ανεκτίμητα, καθώς επαναφορτίζουμε τις μπαταρίες μας με επιπλέον ενέργεια, την οποία χρειαζόμαστε για να ανταπεξέλθουμε στους αγχώδεις και πιεστικούς ρυθμούς της καθημερινότητάς μας.
Δυστυχώς στις μέρες μας ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται μόνοι. Το αίσθημα της μοναξιάς ενοχοποιείται για σοβαρές βλάβες στην υγεία μας. Μάλιστα συγκρίνεται με άλλους παράγοντες που την υποσκάπτουν όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία. Επομένως η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος είναι υψίστης σημασίας και προτεραιότητας, τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική μας υγεία.
Κάθε φορά που περπατάμε θωρακίζουμε τον εαυτό μας από την κατάθλιψη μέσω φυσικών μηχανισμών. Επιπρόσθετα το περπάτημα μας βοηθά να βελτιώσουμε την αυτοεικόνα μας αφού μέσω της άσκησης γυμναζόμαστε και ταυτόχρονα έχουμε το αίσθημα της επίτευξης και ολοκλήρωσης ενός στόχου. Κατά τη διάρκεια του περπατήματος δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας να διαλογιστεί και να επαναπροσδιορίσει πολλά πράγματα και καταστάσεις γύρω του καθώς και τη σχέση του με τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του. Αποτελεί δηλαδή μια συναρμογή σώματος και ψυχής.
Από όποια οπτική και να το δει κανείς, το περπάτημα διώχνει τη μοναξιά και την κατάθλιψη μακριά μας!
Πηγή: https://www.truelife.gr/perpatima-to-apolyto-iremistiko-tis-psychis-2/
17/11/2022
Πως οι σκέψεις γίνονται ασθένεια και σας καταστρέφουν
Πώς οι σκέψεις γίνονται ασθένεια; Το μυαλό είναι τόσο ισχυρό που μπορεί να επηρεάσει τη σωματική κατάσταση. Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική βιβλιογραφία πάνω στη σχέση του μυαλού και του σώματος αυξάνεται καθώς γίνεται κατανοητό ότι τα δυο τους σχετίζονται πολύ στενότερα από ό,τι φανταστήκαμε ποτέ.
Όλοι αρρωστήσαμε κάποια φορά και είχαμε την αίσθηση ότι η σωματική μας ασθένεια αντιστοιχούσε σε κάποια ψυχική κατάσταση ανημποριάς ή περιορισμού.
Ίσως αισθανόσασταν πιο κουρασμένοι ή αδέξιοι από ό,τι συνήθως, ανίκανοι να επεξεργαστείτε ακόμα και ελάχιστα ερεθίσματα ή τις σκέψεις σας.
Από την άλλη πλευρά, πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι μια κατάσταση ψυχικής ευημερίας συνδέεται με μια καλύτερη σωματική κατάσταση -τόσο με την πραγματική υγεία του σώματός σας όσο και με την αντίληψή σας γι’αυτή. Τι γίνεται όταν οι σκέψεις γίνονται ασθένεια;
Φαίνεται ότι οι θετικές σκέψεις και ιδέες μπορούν, μέσω της λειτουργίας του νευρικού σας συστήματος, να σας βοηθήσουν να αποκτήσετε καλύτερη σωματική κατάσταση.
Έτσι, αν ο νους σας δεν είναι γαλήνιος, μπορεί να γίνετε περισσότερο ευάλωτοι στην ασθένεια. Με άλλα λόγια, ψυχικές ασθένειες όπως η ανησυχία και η κατάθλιψη μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση ανεπιθύμητων σωματικών συμπτωμάτων. Συνεχίστε να διαβάζετε για να μάθετε πώς οι σκέψεις γίνονται ασθένεια.
Οι σκέψεις γίνονται ασθένεια. Ποια είναι η διαδικασία αυτής της μεταμόρφωσης;
Όλα αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται επειδή το μυαλό σας πυροδοτεί μια αντίδραση στη φυσιολογία του σώματός σας, αλλάζοντας τις ισορροπίες όπως ακριβώς όταν ξεκινάτε κάποιου είδους σωματική άσκηση.
Όμως υπάρχει μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στη συγκεκριμένη αντίδραση και τη σωματική άσκηση: δεν ασκείστε. Το σώμα σας δεν έχει διέξοδο για όλη την επιπλέον ενέργεια που αρχίζει να παράγει και αυτό προκαλεί τεράστια ένταση στο νευρικό σας σύστημα.
Οι φλέβες και οι αρτηρίες που παρέχουν αίμα στους μυς σας δεν διαστέλλονται, όμως η καρδιά σας στέλνει πολύ περισσότερο αίμα σε όλο τον οργανισμό σας.
Τι γίνεται μετά;
Φανταστείτε έναν πολυσύχναστο αυτοκινητόδρομο την ώρα αιχμής όπου όλα βαίνουν ομαλά, αλλά ξαφνικά συμβαίνει κάποιο ατύχημα και όλη αυτή η κυκλοφορία πρέπει να διοχετευτεί προς ένα δευτερεύοντα δρόμο. Χωρίς αμφιβολία το σύστημα θα καταρρεύσει.
Το ίδιο συμβαίνει και στο σώμα σας.
Η καρδιά σας στέλνει όλο και περισσότερα αυτοκίνητα ενώ το υπόλοιπο σώμα σας δεν μπορεί να απορροφήσει όλη αυτή την κυκλοφορία. Αν η κατάσταση διαρκέσει μονάχα για ένα σύντομο χρονικό διάστημα ή αν δεν είναι πολύ έντονη, η κυκλοφοριακή συμφόρηση δεν προκαλεί μεγάλο πρόβλημα.
Αν όμως συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι πολύ έντονη, μπορεί να προκληθούν εκτεταμένες βλάβες.
Παρομοίως, μία από τις προφανέστερες συνδέσεις νου και σώματος είναι ανάμεσα στις γνωστικές σας λειτουργίες και στην αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού σας συστήματος.
Όταν το μυαλό σας δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε, είναι φυσιολογικό το σώμα να στραφεί ενάντια στον εαυτό του και έτσι να γίνει ευάλωτο σε κάθε είδους εξωτερική επίθεση.
Από αυτή την άποψη, το μυαλό μοιάζει με ηλεκτρονικό υπολογιστή και το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι το λογισμικό πρόγραμμα αντιικής προστασίας σας. Αν ο υπολογιστής δυσλειτουργεί, απενεργοποιεί το αντιικό πρόγραμμα, θέτοντάς σας σε κίνδυνο απέναντι σε κάθε είδους Trojan Horse που θέλει να σας βλάψει.
Επιπλέον, η κατάρρευση της άμυνάς σας συνήθως δεν συμβαίνει τη στιγμή που αισθάνεστε το άγχος, αλλά μάλλον όταν αυτό φεύγει. Γιατί όντως οι σκέψεις γίνονται ασθένεια.
Τι ρόλο παίζει ο εγκέφαλος; Όταν οι σκέψεις γίνονται ασθένεια
Αυτό το μικρό και ενδιαφέρον μέρος του εγκεφάλου σας είναι εξαιρετικά δεκτικό στις σκέψεις σας, είτε με μορφή αναμνήσεων, είτε με μορφή ερμηνείας των παρόντων ερεθισμάτων, είτε με τη μορφή προσδοκίας για τα μελλοντικά γεγονότα.
Αυτό σημαίνει ότι ο υποθάλαμός σας μπορεί να ξυπνήσει, προετοιμάζοντάς σας να αντιδράσετε γρηγορότερα, να κοιμηθείτε ή να αισθανθείτε μεγαλύτερη ευχαρίστηση.
Τι επηρεάζει η συμπεριφορά σας;
Όλοι στη ζωή μας περνάμε από στάδια τα οποία δεν χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη χαρά ή κινητοποίηση. Μάλιστα, ακόμα κι αν δεν υποφέρατε ποτέ από κλινική κατάθλιψη, μερικά από τα πράγματα που αισθάνεστε κατά τις περιόδους αυτές ίσως να είναι παρόμοια με εκείνα που αισθάνονται οι άνθρωποι που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή, αν και δεν είναι ίσως τόσο έντονα ή παρατεταμένα.
Κατά τις περιόδους αυτές ίσως αρχίσετε να παραμελείτε ορισμένες πτυχές της εμφάνισής σας ή την προσωπική σας φροντίδα. Συγκεκριμένα, ένα από τα πρώτα πράγματα που συνήθως επηρεάζονται είναι η διατροφή σας.
Απομακρύνεστε από τις τροφές που δεν σας αρέσουν και τόσο, οι οποίες συνήθως αποτελούν και τις πιο υγιεινές επιλογές και στρέφεστε αντ’ αυτού σε τροφές που σας δίνουν μεγαλύτερη ευχαρίστηση.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Είναι ζήτημα ισορροπίας. Αναζητάτε την ευχαρίστηση που χάσατε σε άλλες πτυχές της ζωής σας στην τροφή που καταναλώνετε.
Δυστυχώς η εικόνα που πάντα εμφανίζεται στην τηλεόραση και στις ταινίες, μια κοπέλα που κάθεται μόνη της σε έναν καναπέ και τρώει υπερβολικές ποσότητες παγωτού μετά από κάποιο χωρισμό, είναι αληθινή.
Αυτός είναι ένας βλαβερός τρόπος να αναγκάσετε τον υποθάλαμό σας να προκαλέσει το αίσθημα ευημερίας που με κάποιο τρόπο έχετε χάσει. Το σχήμα συμπεριφοράς που επιλέξατε για να αποφύγετε τα αρνητικά συναισθήματα έχει γίνει αντιπαραγωγικό για την υγεία του σώματός σας.
Όμως, αυτή η απώλεια ισορροπίας δεν είναι ο μοναδικός λόγος που οι άνθρωποι αρχίζουν να παραμελούν τη διατροφή τους. Μια άλλη σημαντική πτυχή που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η θλίψη και η έλλειψη κινητοποίησης που συνήθως συνοδεύουν την κατάθλιψη.
Οι λόγοι (σκέψεις) που κάποτε σας έκαναν να φροντίζετε τον εαυτό σας ίσως τώρα να δίνουν τη θέση τους σε αυτή τη θλίψη που έχει εμφανιστεί και ριζώσει.
Οι δραστηριότητες ρουτίνας απαιτούν τώρα σημαντικά μεγαλύτερη προσπάθεια. Ίσως προσπαθήσετε να απλοποιήσετε τη ρουτίνα σας -αντί να πάτε για ψώνια στο παντοπωλείο μετά τη δουλειά, αποφασίζετε να παραγγείλετε πίτσα. Χρειάζεται μικρότερη προσπάθεια.
Η άλλη όψη του νομίσματος
Μέχρι τώρα μιλήσαμε κυρίως για το πώς οι αρνητικές σκέψεις μπορούν να σας αποδυναμώσουν σωματικά, όμως υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι μια θετική νοητική στάση βελτιώνει σημαντικά την πρόγνωση για ανθρώπους που πάσχουν από κάποια ασθένεια.
Αυτό θα μπορούσε να είναι το άμεσο αποτέλεσμα της βιοχημείας σας ή αποτέλεσμα της επιστροφής σε δραστηριότητες που ίσως επίσης μπορούν να συμβάλουν στον έλεγχο της ασθένειας, όπως η περισσότερη σωματική δραστηριότητα και μια πιο υγιεινή διατροφή.
Κλείνοντας, σας ενθαρρύνουμε να φροντίζετε την ψυχική σας υγεία όσο το δυνατόν περισσότερο, επειδή με αυτό τον τρόπο φροντίζετε όλο σας το σώμα. Δεν το αξίζετε;
Πηγή: https://meygeia.gr/pos-skepsis-ginonte-asthenia/?utm_medium=org&utm_campaign=repost&utm_source=mcfb&utm_content=mc_858120&fbclid=IwAR1kvL_IBmixEVgtRUiHHE5az0Ktr94naIY902YbRwjoul5hjOAxBRp1jVI
17/11/2022
Πως να σταματήσετε την υπερανάλυση: 12 απλοί τρόποι
12 συνήθειες για να περιορίσουμε την υπερανάλυση:
1. Τοποθετήστε τα πράγματα σε μια ευρύτερη οπτική
Μη πέφτετε στην παγίδα του να υπεραναλύετε τα μικρά και ασήμαντα πράγματα. Αναρωτηθείτε: Θα έχει σημασία αυτό σε 5 χρόνια από τώρα; Ή ακόμα και σε 5 εβδομάδες; Καλύτερα, λοιπόν, να εστιάσετε το χρόνο και την ενέργειά σας σε κάτι, που όντως έχει μεγαλύτερη βαρύτητα.
2. Θέστε βραχύχρονα όρια για αποφάσεις
Αν δεν έχετε όριο χρόνου, τότε θα κλωθωγυρνάτε συνέχεια στο νου σας σκέψεις και αμφιβολίες. Γι’ αυτό, μάθετε να παίρνετε τις αποφάσεις σας, βάζοντας προθεσμίες και να περνάτε άμεσα στη δράση.
3. Μη φορτώνετε τις μέρες σας με στρες και υπερβολικές σκέψεις
Σίγουρα δεν μπορούμε να αποφύγουμε εντελώς το στρες και τη σύγχυση. Αλλά μπορούμε να τα περιορίσουμε, ξεκινώντας σωστά τη μέρα μας. Αν, όσο βρίσκεστε στο λεωφορείο, σκέφτεστε όλα τα αρνητικά και στρεσογόνα στοιχεία της ζωής σας, τότε μάλλον η μέρα σας δεν θα πάει καλά. Προσπαθήστε να είστε λιγότερο απαισιόδοξοι. Διαβάστε για παράδειγμα κάτι ευχάριστο και ανεβαστικό, όσο πίνετε τον καφέ σας, ασκηθείτε και ύστερα πάρτε τις σημαντικές αποφάσεις της ημέρας.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας αφοσιωθείτε σε μια δραστηριότητα τη φορά και κάντε συχνά μικρά διαλείμματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τέλος, μη συσσωρεύετε στο μυαλό σας πολλές πληροφορίες, ειδικά αν είστε φανατικοί της τεχνολογίας και των social media. Γιατί αυτό εντείνει την τάση υπερανάλυσης.
4. Ρίξτε τη βαρύτητα στη δράση
Αν αναλαμβάνετε ευκολότερα δράση καθημερινά, τότε θα αναβάλλετε λιγότερο λόγω υπερανάλυσης. Οι προθεσμίες και η τόνωση στην αρχή της ημέρας είναι από τα χρησιμότερα εργαλεία γι’ αυτό. Τα μικρά βήματα είναι επίσης μια ακόμα συνήθεια που έχει λειτουργήσει στη δική μου περίπτωση. Και λειτουργεί, επειδή με αυτό τον τρόπο δεν τρομάζουμε από τον όγκο των πραγμάτων που έχουμε να κάνουμε.
5. Συνειδητοποιήστε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τα πάντα
Το να σκέφτεστε κάτι 50 φορές, δεν θα σας βοηθήσει να το ελέγξετε κιόλας. Ούτε θα σας βοηθήσει να προβλέψετε κάθε πιθανή κατάληξη ή κάθε λάθος που θα γίνει στην πορεία. Αυτά τα πράγματα είναι μέρος της ζωής μας. Όλοι όσους θαυμάζετε και αποτελούν πηγή έμπνευσης για εσάς, έχουν αποτύχει σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Έχουν κάνει και αυτοί λάθη, τα οποία όμως, έχουν αντιληφθεί ως πολύτιμα εργαλεία μάθησης.
Γι’ αυτό δεν χρειάζεται να πασχίζετε να ελέγχετε τα πάντα, αφού ποτέ δεν θα μπορέσετε να δείτε όλα τα πιθανά σενάρια εκ των προτέρων. Βέβαια, στην πράξη, καταλαβαίνω, πως είναι δύσκολο, οπότε κάντε το σε μικρές δόσεις.
6. Σταματήστε να σκέφτεστε κάτι, όταν γνωρίζετε ότι δεν μπορείτε να το κάνετε με ψυχραιμία.
Ορισμένες φορές, όταν πεινάω ή όταν είμαι ξαπλωμένος στο κρεβάτι, προσπαθώντας να αποκοιμηθώ, αρνητικές σκέψεις ξεφυτρώνουν στο νου μου και με απασχολούν. Στο παρελθόν, αυτό μου έκανε μόνο κακό. Τώρα, έχω βελτιωθεί στο να τις αντιλαμβάνομαι στην αρχή τους και λέω στον εαυτό μου ότι δεν είναι καθόλου κατάλληλη στιγμή για να σκεφτεί κάτι τέτοιο. Γνωρίζω, ότι σε τέτοιες συνθήκες, συνήθως είμαι ευάλωτος στο αρνητικό. Έτσι, προτιμώ να επαναφέρω τα ζητήματα, αφού έχω φάει ή το πρωί μετά από αρκετές ώρες ύπνου. Και αν τελικά αποδειχθεί σοβαρό το ζήτημα, τότε θα μπορέσω να το αντιμετωπίσω σωστά και με πιο δημιουργικό και λογικό τρόπο.
7. Μη χάνεστε μέσα σε αόριστους φόβους
Μια άλλη παγίδα υπερανάλυσης, στην οποία έχω πέσει και εγώ πολλές φορές, είναι οι αόριστοι φόβοι για μια κατάσταση. Τα σενάρια στο κεφάλι μας γίνονται τρομακτικά για το τι θα μπορούσε να συμβεί. Κι έτσι έμαθα να ρωτάω τον εαυτό μου: Ποιο είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί; Και όταν το συγκεκριμενοποιούσα, έπαιρνα λίγα λεπτά μόνο για να σκεφτώ τι θα έκανα, αν αυτό το εξαιρετικά απίθανο γεγονός συνέβαινε. Κατέληξα, ότι το χειρότερο που ρεαλιστικά θα μπορούσε να συμβεί, δεν είναι τόσο τρομακτικό, όσο νόμιζα. Η αποσαφήνιση αυτή, συνήθως χρειάζεται λίγα λεπτά στο νου μας και ελάχιστη ενέργεια, ώστε να αποφύγετε τον παράλογο φόβο.
8. Γυμναστείτε
Αυτό μπορεί να σας ακούγεται λίγο περίεργο. Αλλά η άσκηση μπορεί πραγματικά να βοηθήσει σε περιπτώσεις έντασης και έντονων ανησυχιών. Συνήθως νιώθω πιο αποφασιστικός και όταν υπερανέλυα τα πάντα, αποτελούσε μια χρήσιμη μέθοδος «αποσυμπίεσης» του εγκεφάλου μου.
9. Κοιμηθείτε επαρκώς (ποιοτικός ύπνος).
Γιατί όταν δεν έχετε κοιμηθεί αρκετά, γίνεστε πιο ευάλωτοι. Ευάλωτοι σε υπερβολικές ανησυχίες και απαισιοδοξία. Δεν σκέφτεστε καθαρά και αυτό ενέχει την υπερανάλυση.
Κάποια tips περιλαμβάνουν:
• Ωτοασπίδες, αν ξυπνάτε εύκολα από τους ήχους της πόλης.
• Διατηρήστε δροσερό το υπνοδωμάτιό σας. θα βλέπετε λιγότερους εφιάλτες.
• Μην πιέζεστε να αποκοιμηθείτε. Αν δεν νιώθετε νυσταγμένοι, μην αναγκάζεστε να ξαπλώσετε. Είναι καλύτερο να μείνετε στον καναπέ, διαβάζοντας ένα βιβλίο για 20-30 λεπτά.
10. Ζήστε στο παρόν
Τρεις τρόποι που συνήθως χρησιμοποιώ για να επανασυνδεθώ με το παρόν είναι:
• Επιβραδύνετε: σε ό,τι και αν κάνετε τη δεδομένη στιγμή. Κινηθείτε πιο αργά, μιλήστε πιο ήρεμα. Με αυτό τον τρόπο, αποκτάτε μεγαλύτερη επίγνωση της στιγμής.
• Πείτε στον εαυτό σας: Τώρα είμαι… συχνά λέω στον εαυτό μου: Τώρα είμαι ο Χ. και ο Χ βουρτσίζει τα δόντια του. Περπατά στο δάσος. Ή πλένει τα πιάτα. Υπενθυμίζετε έτσι στον εαυτό σας, ότι είστε στο εδώ και τώρα και δεν αφήνετε το νου σας να περιπλανηθεί σε άλλα ζητήματα.
• Διακοπή και επανασύνδεση. Αν νιώθετε ότι η υπερανάλυση σας έχει παρασύρει, διακόψτε άμεσα τη σκέψη σας. φωνάξτε: Στοπ! Και ύστερα επανασυνδεθείτε στο τώρα. Επικεντρωθείτε στις αισθήσεις σας.
11. Περάστε χρόνο με άτομα που δεν υπεραναλύουν
Το κοινωνικό σας περιβάλλον παίζει έναν κεντρικό ρόλο και σε αυτό. Όχι μόνο οι άνθρωποι και οι παρέες, αλλά ό,τι διαβάζετε, ακούτε και παρακολουθείτε. Ταινίες, βιβλία, blogs, τηλεόραση, μουσική. Οπότε, σκεφτείτε αν αποτελούν πηγές που ενθαρρύνουν και δημιουργούν συνθήκες υπερανάλυσης. Αν ναι, καλύτερα να απομακρυνθείτε. Αντιθέτως, βρείτε τρόπους να περνάτε χρόνο με άτομα που έχουν θετική επίδραση στις σκέψεις σας και θα σας βοηθήσουν να αντιστρέψετε τη συνήθεια της υπερανάλυσης.
12. Συνειδητοποιήστε το πρόβλημα
Αλλά κυρίως, εστιάστε συνειδητά στην πρόκληση για να σπάσετε αυτό τον κύκλο υπερανάλυσης. Πρέπει όμως, να γνωρίζετε ότι χρειάζεται μέσα στη μέρα σας να έχετε κάποια στοιχεία υπενθύμισης, για να σας βοηθήσουν. Και μπορείτε να τα δημιουργήσετε μόνοι σας.
Μπορείτε για παράδειγμα να αφήνετε μικρά σημειώματα μέσα στο σπίτι ή στο γραφείο σας που να έχουν μικρά μηνύματα για εσάς, όπως: «Μήπως το παρακάνεις λίγο με τη σκέψη σου;» ή «Μάλλον τα έμπλεξες περισσότερο απ’ ότι θα έπρεπε».
Henrick Edberg, δημοσιογράφος
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2017/10/pws-stamatisete-yperanalisi-aples-sinithies/?fbclid=IwAR3nOZRYKSnXhpU4CPvM1ov34zMTHRXNVyofym_p-ecyqd5FnI9twLVbB70
14/11/2022
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το κράτος είναι υπεύθυνο για λόγους δημοκρατίας να φροντίσει να γεννήσει την αγάπη για το διάβασμα στους μη προνομιούχους που αγνοούν πόσο χειροτερεύει η θέση τους στην κοινωνία μόνο και μόνο επειδή δεν διαβάζουν".
10/11/2022
Γκαίτε: «Μαγεία είναι να πιστεύεις στον εαυτό σου. Αν μπορείς να κάνεις αυτό, μπορείς να κάνεις τα πάντα»
Συχνά αναφέρεται ως ο Σαίξπηρ της Γερμανίας, καθώς απέκτησε φήμη στην ηλικία των 25 ετών μετά την έκδοση του μυθιστορήματός του «Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου». Λέγεται μάλιστα, ότι αυτό το μυθιστόρημα είχε τόση επίδραση στους ευαίσθητους άνδρες της εποχής, που έκανε την αυτοκτονία από ερωτική απογοήτευση «της μόδας».
Αλλά το «Φάουστ» παραμένει το αριστούργημά του. Ξεκίνησε να γράφει αυτό το ποιητικό δράμα στην ηλικία των 23 ετών και το τελείωσε λίγους μήνες πριν τον θάνατό του. Το έργο αυτό έχει αποτελέσει τη βάση πολλών άλλων έργων σε όλο το φάσμα της τέχνης και θεωρείται αξεπέραστο στο είδος του.
15 αποφθέγματα από τον Βόλφγκανγκ Γκαίτε:
1. «Μπορείς εύκολα να κρίνεις τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου από το πώς συμπεριφέρεται σε εκείνους που δεν μπορούν να κάνουν τίποτα γι’ αυτόν»
2. «Οι τολμηρές ιδέες είναι σαν τα πιόνια στο σκάκι. Μπορεί να νικηθούν, αλλά θα έχουν ξεκινήσει ένα παιχνίδι νίκης»
3. «Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου φαίνεται απ’ αυτό που θεωρεί αστείο»
4. «Ό,τι είναι ο νους και η καρδιά για τον άνθρωπο, είναι και η Ελλάδα για την οικουμένη»
5. «Θάρρος είναι η δέσμευση να ξεκινήσουμε χωρίς την εγγύηση της επιτυχίας»
6. «Μόλις εμπιστευθείς τον εαυτό σου, θα ξέρεις πώς να ζήσεις»
7. «Κανένας δεν είναι πιο απεγνωσμένα υποδουλωμένος από αυτόν που πιστεύει εσφαλμένα ότι είναι ελεύθερος»
8. «Αν σε δεχτώ όπως είσαι, θα σε κάνω χειρότερο. Αν, όμως σε αντιμετωπίσω σαν να είσαι αυτό που είσαι ικανός να γίνεις, θα σε βοηθήσω να το πετύχεις»
9. «Μαγεία είναι να πιστεύεις στον εαυτό σου. Αν μπορείς να το κάνεις αυτό, μπορείς να κάνεις τα πάντα»
10. «Η αγάπη δεν κυριαρχεί, καλλιεργεί»
11. «Η γνώση δεν είναι αρκετή· πρέπει να την εφαρμόζουμε. Η πρόθεση δεν είναι αρκετή· πρέπει να πράττουμε»
12. «Το ταλέντο του ανθρώπου αναπτύσσεται μέσα στην απομόνωση, ο χαρακτήρας του όμως, διαμορφώνεται μέσα στις τρικυμίες της ζωής»
13. «Όταν δυο άνθρωποι μαλώνουν, φταίει εκείνος που είναι πιο έξυπνος»
14. «Κάποιοι άνθρωποι δεν λογαριάζουν τα λεφτά τους μέχρι να τους τελειώσουν. Κάποιοι άλλοι κάνουν το ίδιο με το χρόνο τους»
15. «Η επιστήμη και η τέχνη ανήκουν σε όλο τον κόσμο και μπροστά τους εξαφανίζονται όλα τα σύνορα»
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2019/07/goethe-mageia-einai-pisteueis-ston-eauto-sou/?fbclid=IwAR3EHeHfmf6UwmTNDPZanDtGNDivSaCiHqGoP8fcH63nFC2H6rXpN3Ex0zo
Frida Kahlo: 12 αποφθέγματα που θα σας εμπνεύσουν να μετατρέψετε τον πόνο σε ομορφιά
Η Frida Kahlo (6 Ιουλίου 1907 – 13 Ιουλίου 1954) ήταν Μεξικάνα ζωγράφος, γνωστή κυρίως για τις συγκλονιστικές της αυτοπροσωπογραφίες. Στα 18 της χρόνια, η Φρίντα τραυματίζεται βαριά σε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, όταν το λεωφορείο στο οποίο επέβαινε, συγκρούεται με ένα τραμ. Ήταν κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας ανάρρωσής της που ξεκίνησε να ζωγραφίζει, αν και αυτή δεν ήταν η πρώτη μορφή τέχνης που είχε δημιουργήσει.
Οι πίνακές της αναμιγνύουν τον πόνο και τα βάσανά της με τα ζωντανά, έντονα χρώματα και τα μοτίβα της Μεξικάνικης ποπ κουλτούρας εκείνης της εποχής. Η ζωή δεν ήταν καθόλου εύκολη για τη Φρίντα. Στην ηλικία των 6 ετών αρρώστησε από πολιομυελίτιδα, μία πάθηση που είχε ως αποτέλεσμα το ένα της πόδι να είναι μικρότερο, λεπτότερο και ημιπαράλυτο.
Γι’ αυτό το λόγο, υπήρξε θύμα bullying για πολλά χρόνια, κάτι που την απομόνωσε. Μετά το ατύχημα, υπέφερε από αφόρητους πόνους στη σπονδυλική στήλη και στη λεκάνη. Ο τραυματισμός της ήταν πολύ σοβαρός και χρειάστηκε πάνω από 30 εγχειρήσεις. Επιπλέον, το κλίμα στο πατρικό της σπίτι ήταν ψυχρό, σκληρό και θλιβερό, όπως εκείνη είχε περιγράψει. Η σχέση της με τον Ριβέρα, αναγνωρισμένο τότε ζωγράφο, ήταν θυελλώδης και περιλάμβανε και μια αποβολή που ταλαιπώρησε ακόμα περισσότερο την υγεία της.
Παρ’ όλα αυτά, κατάφερε να μετουσιώσει τον απίστευτο πόνο που βίωσε σε ομορφιά και αστείρευτο ταλέντο. Το πάθος της ξεχωρίζει σε κάθε έναν από τους διάσημους πίνακές της, καθιστώντας τη μια από τις σημαντικότερες και πιο αναγνωρισμένες καλλιτέχνιδες σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι μόνο οι πίνακές της που μας εμπνέουν, αλλά και τα πολύτιμα λόγια της, που δείχνουν πώς κατάφερε να μετατρέψει τον πόνο σε τέχνη και πάθος για ζωή.
12 αποφθέγματα της Frida Kahlo:
1. “Πόδια, τι τα χρειάζομαι, εφόσον έχω φτερά για να πετάξω;”
2. “Στο τέλος της ημέρας, μπορούμε να αντέξουμε πολλά περισσότερα απ’ ό,τι νομίζουμε ότι μπορούμε”
3. “Είμαι η μούσα του εαυτού μου. Εγώ είμαι το θέμα που γνωρίζω καλύτερα. Το θέμα που θέλω να γνωρίζω καλύτερα. Γι’ αυτό ζωγραφίζω αυτοπροσωπογραφίες”
4. “Τίποτα δεν είναι απόλυτο. Όλα αλλάζουν, κινούνται, τα πάντα περιστρέφονται, τα πάντα πετούν και φεύγουν μακριά”
5. “Αγάπα κάποιον που να σε κοιτά σαν να είσαι κάτι το μαγικό”
6. “Αυτό που δεν με σκοτώνει, με θρέφει”
7. “Ζωγραφίζω λουλούδια που δεν θα πεθάνουν ποτέ”
8. “Τίποτε δεν αξίζει περισσότερο από το γέλιο. Είναι δύναμη το να μπορείς να γελάς, να αφήνεις τον εαυτό σου να νιώθει ελαφρύς. Η τραγωδία είναι το πιο γελοίο πράγμα»
9. “Αξίζεις τα καλύτερα, γιατί είσαι ένας από τους λίγους ανθρώπους που σε αυτό τον μίζερο κόσμο συνεχίζουν να είναι ειλικρινείς με τον εαυτό τους και αυτό είναι το μόνο που μετράει στ’ αλήθεια”
10. “Ο πόνος, η χαρά και ο θάνατος δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια διαδικασία για την ύπαρξη. Η επαναστατική πάλη σε αυτή τη διαδικασία είναι μια πόρτα ανοιχτή για την ευφυΐα”
11. “Μόνο ένα βουνό μπορεί να γνωρίζει τον πυρήνα ενός άλλου βουνού”
12. “Συνήθιζα να πιστεύω ότι ήμουν ο πιο παράξενος άνθρωπος στον κόσμο, αλλά ύστερα σκέφτηκα ότι υπάρχουν τόσοι άνθρωποι στον κόσμο, πρέπει να υπάρχει κάποιος σαν κι εμένα που να νιώθει περίεργος και ατελής με τους ίδιους τρόπους που το νιώθω κι εγώ. Φανταζόμουν εκείνη τη γυναίκα και φαντάζομαι ότι πρέπει να είναι εκεί έξω, σκεπτόμενη εμένα επίσης. Ελπίζω αν είσαι εκεί έξω και διαβάζεις αυτό, να ξέρεις ότι ναι, είναι αλήθεια πως είμαι εδώ και είμαι το ίδιο περίεργη με εσένα”
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2018/07/frida-kahlo-apofthegamata-empneusoun-metatrepsete-pono-omorfia/?fbclid=IwAR07YAnb31uHeL-wwrySw_3ObkqZftn3QM0vWueboXeRsli2Cf3rqsb8zlM
Βίκτωρ Ουγκώ: «Ακόμα και η σκοτεινότερη νύχτα θα τελειώσει και ο ήλιος θα ανατείλει ξανά»
5/11/2022
Γεννημένος στις 26 Φλεβάρη του 1802, ο Βίκτωρ Ουγκώ είναι ένας από τους διασημότερους και σημαντικότερους Γάλλους συγγραφείς, περισσότερο γνωστός για τα μυθιστορήματα, «Η Παναγία των Παρισίων» και «Οι Άθλιοι». Ηγετική φιγούρα του Ρομαντικού Κινήματος, ο Ουγκώ ήταν επίσης ποιητής και δραματουργός.
Παρά το γεγονός ότι απέκτησε πτυχίο νομικής, ο Ουγκώ ενδιαφερόταν περισσότερο για τη συγγραφή. Ενθαρρυμένος από τη μητέρα του να ακολουθήσει το πάθος του, ο νεαρός Βίκτωρ ίδρυσε μια επιθεώρηση, το Conservateur Littéraire, στο οποίο εξέδιδε το έργο του και τα έργα των φίλων του.
Ο Ουγκώ ήταν μόνο 20 χρονών, όταν η πρώτη του συλλογή ποιημάτων, "Odes et Poésies Diverses" εγκαθίδρυσε τη φήμη του ως ποιητή και του χάρισε μια βασιλική αποζημίωση.
Μετά τη Γαλλική Επανάσταση του 1848, όταν ο Ναπολέων ο 3ος πήρε την εξουσία, του απαγορεύτηκε η παραμονή στη χώρα, καθώς δεν μοιραζόταν την ίδια πολιτική ιδεολογία. Παρέμεινε εξόριστος για περίπου 19 χρόνια – αυτή ήταν και η παραγωγικότερη περίοδος της ζωής του, κατά την οποία έγραψε ορισμένα από τα καλύτερά του έργα.
Η γραφή του Ουγκώ περικλείει συναίσθημα, αγάπη, ομορφιά και τις βαθύτερες ανθρωπιστικές του πεποιθήσεις. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σημαντικότερες πολιτισμικές φιγούρες της εποχής του και συνεχίζει να επηρεάζει τον σύγχρονο κόσμο.
16 όμορφα αποφθέγματα του Βίκτωρος Ουγκώ:
6. «Η μουσική εκφράζει αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί και εκείνο που είναι αδύνατο να παραμείνει στη σιωπή»
7. «Υπάρχει κάτι χειρότερο από μια κόλαση πόνου – μια κόλαση βαρεμάρας»
8. «Το διάβασμα είναι όπως η τροφή και το νερό. Το πνεύμα που δεν διαβάζει χάνει βάρος, όπως ένα σώμα που δεν τρώει»
9. «Η ευτυχία είναι καμιά φορά κρυμμένη μέσα στο άγνωστο»
10. «Το μέλλον έχει διάφορα ονόματα. Για τους αδύναμους, είναι αδύνατο• για τους δειλούς είναι άγνωστο• αλλά για τους γενναίους είναι ιδανικό»
11. «Αυτός που ανοίγει μια πόρτα σχολείου, κλείνει μια φυλακή»
12. «Θέλεις ειρήνη; Φτιάξε αγάπη»
13. «Εσύ που υποφέρεις επειδή αγαπάς, αγάπα ακόμα περισσότερο! Το να πεθαίνεις από αγάπη είναι ουσιαστικά το να ζεις από αυτή»
14. «Δεν είναι τίποτα να πεθάνεις. Είναι τρομακτικό να μη ζεις»
15. «Η μελαγχολία είναι η ευτυχία του να είσαι θλιμμένος»
16. «Βλέπεις φλόγα στα μάτια των νέων. Μα στα μάτια των γέρων, βλέπεις φως»
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2019/04/victor-hugo-akoma-skoteinoteri-nixta-teleiwsei-ilios-anateilei-xana/?fbclid=IwAR1xUmqiUJo9mPJ5UcE8llWFSCuxdG19IlbIYTuXNGunbmUyA1t4YOaKm3A
Ο χρόνος που περνάμε μόνοι μας είναι το σπουδαιότερο δώρο που κάνουμε στον εαυτό μας
5/11/2022
Ο διακεκριμένος φιλόσοφος Paul Tillich είπε : « Η γλώσσα δημιούργησε τη λέξη «μοναξιά», για να εκφράσει τον πόνο του να μένει κανείς μόνος του. Αλλά δημιούργησε και τη λέξη «μοναχικότητα», ώστε να εκφράσει το μεγαλείο του να είναι κανείς μόνος».
Ας αναρωτηθούμε: Συμπαθούμε τον εαυτό μας τόσο ώστε να μπορούμε να μείνουμε μια ολόκληρη εβδομάδα μόνοι με αυτόν; Εννοώ, απολύτως μόνοι. Χωρίς φίλους, οικογένεια ή κάποιον που να ξέρει ότι υπάρχουμε.
Εδώ ακριβώς είναι το πρόβλημα- οι περισσότεροι άνθρωποι θα απαντήσουν ότι όχι, δεν μπορούν. Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να καταφέρουν να μείνουν μόνοι για ημέρες, ακόμα και για ώρες.
Όταν το σκεφτόμαστε, νιώθουμε απευθείας ένα αγχωτικό, απεγνωσμένο συναίσθημα και το αποφεύγουμε. Φοβόμαστε να μείνουμε μόνοι, γιατί ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε μας μαθαίνει ότι αυτό είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας.
Η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς και διευκολύνει την άμεση σύνδεση με οποιονδήποτε, οπουδήποτε και οποιαδήποτε στιγμή, με αποτέλεσμα μία γενιά, η οποία δεν έχει ποτέ βιώσει τον μοναχικό χρόνο και μια γενιά που παλεύει να βρει την ισορροπία και την ευτυχία, χωρίς αυτό το δώρο.
Γιατί ο χρόνος με τον εαυτό μας είναι το μυστικό μονοπάτι για την αυτογνωσία;
Έχει λεχθεί ότι το να είναι κανείς μόνος του, του επιτρέπει να αποτινάξει τον «κοινωνικό μανδύα» του, δίνοντάς του την ελευθερία να πραγματοποιήσει μια ενδοσκόπηση, να κοιτάξει στον εσωτερικό του εαυτό του και να σκεφτεί γι’ αυτόν.
Μπορεί να φοβάστε να μείνετε μόνοι σας, απλά επειδή δεν έχετε μάθει να το κάνετε. Αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Κατανοήστε ότι θα είστε και πάλι καλά, αν μείνετε μόνοι σας. Κατανοήστε επίσης, ότι ορισμένες φορές, η καλύτερη θεραπεία για τη μοναξιά, είναι η μοναχικότητα. Αυτός ο χρόνος μπορεί να σας οδηγήσει σε ένα ταξίδι προς την αυτογνωσία, η οποία θα αλλάξει ολοκληρωτικά την πορεία της ζωής σας.
Ο χρόνος με τον εαυτό μας είναι δώρο, επειδή:
1. Αποτελεί ευκαιρία για στοχασμό, έκφραση ευγνωμοσύνης και εκτίμησης
Ο δρόμος προς την ευτυχία είναι στρωμένος με ευγνωμοσύνη. Η μοναχικότητα σας επιτρέπει να δείτε τη ζωή σας μέσα από ένα άλλο πρίσμα. Θα είστε ικανοί να στοχαστείτε σε σχέση με το καλό, τη χαρά, τους θριάμβους και τις δυσκολίες που σας έκαναν δυνατότερους. Πείτε στον εαυτό σας «Σήμερα, θα είμαι ευγνώμων για τη ζωή μου» και δείτε τι συναισθήματα θα σας γεννηθούν.
2. Η μοναχικότητα είναι επιλογή. Η μοναξιά όχι
Να γνωρίζετε αυτό: Είναι φυσιολογικό να νιώθετε κάποιες στιγμές μόνοι. Μοναξιά σημαίνει το να νιώθετε αποσυνδεδεμένοι και απομονωμένοι, ακόμη και σε ένα δωμάτιο γεμάτο κόσμο. Προκαλεί τους βαθύτερους φόβους σας και επιθυμίες. Είναι τρομακτική και συγκρουσιακή, αλλά είναι απόλυτα πραγματική, αληθινή.
Αν σταματήσετε και αφουγκραστείτε τον εαυτό σας για λίγο, θα μάθετε πράγματα που είναι θαμμένα τόσο βαθιά στο είναι σας, τα οποία δεν θα πιστεύετε ότι υπήρχαν. Αλλά υπάρχουν και κατευθύνουν τις πράξεις και τις συμπεριφορές σας κάθε μέρα. Η μοναχικότητα είναι διαφορετική. Είναι η εύρεση της ελευθερίας σε αυτή την ίδια την απομόνωση.
3. Ο χρόνος με τον εαυτό σας μπορεί να ενδυναμώσει την αυτεπίγνωσή σας
Αυτεπίγνωση σημαίνει να κατανοούμε τα συναισθήματα, τις δυνάμεις, τις αδυναμίες, τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις μας. Όταν το κάνετε, θα καταλάβετε πως σας αντιλαμβάνονται και οι άλλοι. Και για να αναθεωρήσετε τα όρια που θέτετε στους άλλους, πρέπει να αναστοχαστείτε πάνω σε αυτά- κάτι που για να γίνει πρέπει να είστε απολύτως μόνοι.
4. Σας βοηθά να ανακαλύψετε το πάθος και το σκοπό σας
Το πάθος σας είναι το «τι». Ο σκοπός σας το «γιατί». Το πάθος δεν χρειάζεται κόπο και μπορεί να είναι εγωιστικό- ο χρόνος κυλά γρήγορα όταν κάνετε κάτι, με το οποίο είστε παθιασμένοι. Ο σκοπός σας αποτελεί το κίνητρο, το λόγο της ύπαρξης σας.
Ο χρόνος αυτός σας επιτρέπει σκεφτείτε μόνος τον εαυτό σας και να κάνετε πράγματα που σας ολοκληρώνουν. Ανοίγει μονοπάτια στο νου σας, πού προηγουμένως ήταν μπλοκαρισμένα από την χαοτική, καθημερινή ζωή. Μόλις είστε ανεμπόδιστοι, το κίνητρό σας για την επίτευξη των στόχων σας δεν θα γνωρίζει όρια.
5. Η μοναχικότητα είναι πλούσια δυνατοτήτων
Η μοναχικότητα προσφέρει ατέλειωτες δυνατότητες. Το μυαλό σας είναι ελεύθερο να ονειρευτεί. Μπορείτε να ζήσετε όπως ακριβώς θέλετε. Εσείς αποφασίζετε το τι, πώς και πότε της κάθε σας στιγμής. Αμέτρητες νέες εμπειρίες σας περιμένουν- χωρίς φόβο ότι θα κριθείτε. Η καθαρή ελευθερία είναι σπάνια και χρειάζεται να μείνετε μόνοι σας για να γνωρίσετε το πραγματικό μεγαλείο της.
6. Υπάρχει γαλήνη στη μοναχικότητα
Βρείτε γαλήνη στην ησυχία του νου σας, καθώς αποβάλλει την προσδοκία. Όταν το μυαλό σας είναι απελευθερωμένο από ενοχλήσεις, η ηρεμία ακολουθεί. Και στην ηρεμία, ανακαλύπτουμε την καθαρότητα. Και με τη σειρά της, αυτή είναι που θα θεραπεύσει και θα γαληνέψει την ψυχή σας.
7. θα μάθετε να εμπιστεύεστε τον εαυτό σας
Όταν θα είστε μόνο εσείς, θα μάθετε να εμπιστεύεστε τον εαυτό σας ολοκληρωτικά. Χωρίς εξωτερικές επιρροές, θα είστε κύριοι των αποφάσεων και των συνεπειών που τις συνοδεύουν. Θα σκέφτεστε πιο σοβαρά και θα είστε πνευματικά πιο ευέλικτοι, καθώς καθοδηγείτε την λογική και το ένστικτο.
8. Το να είστε μόνοι δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να φοβάστε ή να ντρέπεστε
Πρόκειται για την αποδοχή της πραγματικότητάς σας. Ο χρόνος της μοναχικότητας είναι ένα μονοπάτι απάτητο, αλλά γεμάτο πλούσιες ανακαλύψεις. Σας αλλάζει. Αν πιστέψετε ότι αυτός ο χρόνος αποτελεί κάτι καλό για εσάς και έχετε το κουράγιο να τον εξερευνήσετε, τότε τα μάτια σας θα αντικρύσουν μια ζωή που προηγουμένως έμενε κρυμμένη.
Βαθιά μέσα μας, όλοι γνωρίζουμε τι είναι καλό για εμάς- απλά μας φοβίζει. Έτσι, προσποιούμαστε ότι είμαστε αρκετά πολυάσχολοι για να μείνουμε μόνοι μας. Αλλά αυτός ο χρόνος μπορεί να οικοδομήσει γερά την εσωτερική σας δύναμη. Αν δουλέψετε την ανεξαρτησία και αυτάρκεια σας,, θα μάθετε ότι μπορείτε να αντιμετωπίσετε σχεδόν τα πάντα.
Η ικανότητα παρατήρησής σας θα ενδυναμωθεί κατά πολύ. Λύσεις σε προβλήματα των διαπροσωπικών σας σχέσεων θα εμφανίζονται με απόλυτη καθαρότητα μέσα από έναν γεμάτο ιδέες νου σας. Το στρες και η ένταση θα εξασθενήσουν. Δεν θα νιώθετε πια παγιδευμένοι σε μια ζωή που μισείτε. Και θα αποκτήσετε μια νέα αδελφή ψυχή στο τέλος του ταξιδιού σας- εσάς.
Μπορεί να αποδειχθεί σκληρή διαδικασία κατά καιρούς. Θα νιώσετε ενοχλημένοι. Θα κλάψετε και θα γελάσετε ανεξέλεγκτα. Αλλά θα είστε ελεύθεροι να ζήσετε τη ζωή σας, όπως πάντα επιθυμούσατε- χωρίς συμβιβασμούς.
Να προσέχεις πως χρησιμοποιείς τις λέξεις. Γιατί έχουν τεράστια δύναμη
Οι λέξεις εκφράζουν πάντα σκέψεις και συναισθήματα, δηλαδή αποτελούν την προφορική εκδήλωση της εσωτερικής μας ενέργειας.
Επιπρόσθετα έχουν τεράστια δύναμη, διότι έχουν τη δυνατότητα να προκαλούν περαιτέρω συναισθήματα και σκέψεις, καθώς μεταφράζονται από το ηλεκτρικό κύκλωμα του εγκεφάλου μέσω συνάψεων.
Μια λέξη μπορεί να ξεκινήσει ή να τελειώσει έναν πόλεμο, μπορεί να μας καταδικάσει ή να μας αθωώσει, να μας σώσει ή να μας καταστρέψει, να μας αναζωογονήσει σαν δροσερό νερό ή να μας πνίξει σαν ορμητικός χείμαρρος.
Αρκετοί δεν κατανοούν την πραγματική σημασία των λέξεων, νομίζουν ότι είναι απλά, σκόρπια λόγια που τα παίρνει ο αέρας και χάνονται. Πιστεύουν πως έχουν ελάχιστη ή καθόλου επίδραση στη ζωή μας. Είναι όμως έτσι? Είναι άραγε οι λέξεις κάτι ασήμαντο και περαστικό που δεν αφήνει ίχνη στο διάβα του?
Μια λέξη κι όλα σώζονται, μια λέξη κι όλα χάνονται.
Πολλές φορές ακόμα και χωρίς να το καταλαβαίνουμε με τις λέξεις που χρησιμοποιούμε:
- Οδηγούμε τη ζωή μας στην αποτυχία
- Δίνουμε περαιτέρω διαστάσεις σε προβλήματα
- Χαλάμε τη διάθεση μας
- Πληγώνουμε άλλους ανθρώπους
- Μπλοκάρουμε την ευτυχία στη ζωή μας
Όπως λέει κι ο σοφός λαός: η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει. Πραγματικά μια διαφορετική διατύπωση του ίδιου θέματος, μπορεί να έχει εντελώς διαφορετική επίδραση σε μια κατάσταση ή σε έναν άνθρωπο.
Είναι φυσιολογικό να μην μπορούμε να ελέγχουμε διαρκώς το κατά πόσο κατάλληλη είναι η ομιλία μας, όμως είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε πως οι λέξεις που χρησιμοποιούμε στην ουσία δημιουργούν τον κόσμο μας.
Προτού εκφράσουμε απόψεις και γνώμες, προτού μιλήσουμε για τη ζωή μας και για τα συναισθήματα μας, πριν απευθυνθούμε σε οποιονδήποτε συνάνθρωπο μας, είναι σημαντικό να σκεφτόμαστε και να προσέχουμε τι λέμε, διότι τα λόγια και η επιρροή τους δεν γυρίζουν πίσω.
Πολλές φορές, η σιωπή είναι περισσότερο χρήσιμη από την άστοχη ή ακατάλληλη και ακατάπαυστη ομιλία. Κάνοντας εμείς μια γόνιμη αυτοκριτική, δημιουργούμε προϋποθέσεις επιτυχίας και μειώνουμε σημαντικά την άσχημη επιρροή που θα μπορούσαν να έχουν οι λέξεις στη ζωή μας και στη ζωή των άλλων.
Μην υπόσχεσαι όταν νιώθεις ενθουσιασμό
Μην αποφασίζεις όταν νιώθεις στεναχώρια (εσωτερική ομιλία)
Σε αρκετές περιπτώσεις η ζωή μας φαίνεται λίγο πιο άσχημη απ’ ότι μπορεί να είναι, αυτό συμβαίνει όταν την βλέπουμε μέσα από ένα αρνητικό πρίσμα, χρησιμοποιώντας μια μορφή σιωπηλού εσωτερικού διαλόγου, που μας δημιουργεί στεναχώρια και άλλα άσχημα συναισθήματα. Καθώς πληγωνόμαστε από αυτή την οπτική, προσπαθούμε να την ανατρέψουμε παίρνοντας κρίσιμες αποφάσεις που έχουμε την αίσθηση ότι θα μας επαναφέρουν στον «ίσιο δρόμο».
Τέτοιου είδους αποφάσεις έχουν ελάχιστο ή καθόλου αντίκτυπο, επειδή ακριβώς η βάση τους είναι το πρόσκαιρο αρνητικό πρίσμα από το οποίο βλέπαμε τη ζωή. Μόλις η συναισθηματική μας κατάσταση αλλάξει, αυτόματα όλες οι αποφάσεις που πήραμε και όλες οι σκέψεις που κάναμε θα δώσουν τη θέση τους σε διαφορετικά σενάρια με μια διαφορετική κατάληξη για μας. Όταν νιώθεις άσχημα, κάνε ότι μπορείς για να αλλάξεις τη συναισθηματική σου κατάσταση. Τότε ο κόσμος θα σου φαίνεται λίγο καλύτερος. Μην παίρνεις ανούσιες αποφάσεις.
Μην απαντάς όταν νιώθεις θυμό
Όταν βρίσκεσαι σε ένταση και βάλλεσαι από παντού, όταν νιώθεις θυμό και έχεις άγριες διαθέσεις, σχεδόν ποτέ δεν εκφράζεις τον πραγματικό σου εαυτό. Το ερώτημα είναι: ποιόν εαυτό εκφράζεις? Η απάντηση είναι: τον χειρότερό σου εαυτό!
Πράγματι, ο άνθρωπος μπορεί να είναι «άγγελος» ή «αγρίμι», ανάλογα με την συναισθηματική του κατάσταση. Έχει τη δυνατότητα να επιλέξει συμπεριφορά με βάση τις σκέψεις και τα συναισθήματα του. Καθώς, λοιπόν, βρίσκεσαι «εκτός εαυτού», κάνε ό,τι περνάει από το χέρι σου για να ηρεμήσεις. Μην απαντάς σε όσους σε προκαλούν και μην πεις πράγματα που μπορεί να μετανιώσεις αργότερα. Σαφώς, στη θεωρία είναι πιο εύκολο από ότι στην πράξη, όμως επίσης στην πράξη είναι και πιο ουσιαστικό και αξίζει την προσπάθεια.
Μίλα την κατάλληλη στιγμή
Σε πολλές περιπτώσεις, «μασάμε» τα λόγια μας και εσωτερικεύουμε τα άσχημα συναισθήματα που προκύπτουν από την απροθυμία μας να εκφραστούμε την κατάλληλη στιγμή. Αυτό, έχει ως αποτέλεσμα να συσσωρεύουμε τον αρνητισμό με απρόβλεπτες συνέπειες. Οποιαδήποτε κι αν είναι η κατάσταση υπάρχει πάντα ένας κατάλληλος τρόπος έκφρασης, που αφενός θα βάλει τα πράγματα στη θέση τους και αφετέρου θα μας γεμίσει με αυτοπεποίθηση και θα διώξει οποιαδήποτε άσχημα συναισθήματα. Αρκετοί μπερδεύουν την ευγένεια με την αφέλεια και σιωπούν. Εσύ, εκφράσου με τον κατάλληλο τρόπο, την κατάλληλη στιγμή και κέρδισε τις εντυπώσεις.
Ζωή και θάνατος είναι στην εξουσία της γλώσσας μας λέει η Αγία Γραφή (Παροιμίες 18,21). Χρησιμοποίησε κατάλληλα τις λέξεις και εκείνες θα γίνουν σύμμαχος σου για μια καλύτερη ζωή.
John Evans – Σύμβουλος Αυτοβελτίωσης & Προσωπικής Εξέλιξης
πηγή : aytoveltiosi.wordpress.com
ΠΗΓΗ: Fumara.gr
31/10/2022
Οι δοκιμασίες μας υπενθυμίζουν πόση δύναμη έχουμε
Συμβαίνουν ξαφνικά. Εκεί που δεν το περιμένεις. Τόσο τα καλά όσο και τα κακά τρυπώνουν στη ζωή σου αθόρυβα. Χωρίς προειδοποίηση. Φέρνουν τα πάνω κάτω, σου κόβουν το γέλιο, ανατρέπουν ό,τι σχέδια είχες και αυτο-αποκαλούνται απρόοπτα. Και μαζί, έρχεται κι άλλη μια πρόκληση, να βρεις τη δύναμη που δεν ξέρεις ότι έχεις για να τα αντιμετωπίσεις και να τα ξεπεράσεις.
Όλοι στη ζωή μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάτι που μας ξαφνιάζει. Τα αρνητικά είναι αυτά που μας τρομάζουν περισσότερο. Γιατί κουβαλούν μαζί τους κάτι που μας τρομάζει. Το ότι θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι και χειρότερα. Σε τέτοιες στιγμές θεωρούμε τον εαυτό μας τυχερό που είναι σε αυτή την κατάσταση, γιατί σκεφτόμαστε πόσο χειρότερα θα μπορούσαν να είναι όλα.
Όχι καλύτερα, γιατί πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για κάτι. Για τις ευτυχείς συγκυρίες που μας αποκάλυψαν κάτι που τόσο καιρό αγνοούσαμε και θα μπορούσε να μας είχε αποβεί μοιραίο. Για το ότι ξυπνάμε υγιείς κάθε πρωί, έχουμε δίπλα μας αγαπημένα πρόσωπα και τόσα άλλα βασικά που άλλοι μπορεί να στερούνται. Είμαστε τυχεροί, απλά δεν το αναγνωρίζουμε μέχρι να κοντέψουμε να τα χάσουμε όλα. Μέχρι να έρθει κάτι και να μας ταρακουνήσει.
Περνάμε τον περισσότερο χρόνο μας αγχωμένοι. Όσο κι αν δε θέλουμε να το παραδεχτούμε, σκοτιζόμαστε για μικροπράγματα, αφήνουμε το παραμικρό να ταράξει την ηρεμία μας, κι όλη μέρα είμαστε στην πρίζα για να τα προλάβουμε όλα.
Το σώμα μας είναι έξυπνο, όμως. Ίσως περισσότερο κι από μας τους ίδιους. Γιατί όταν βλέπει πως έχουν διαταραχθεί οι ισορροπίες μας και έχουμε ξεφύγει, προσπαθεί να μας στείλει σημάδια για να επανακτήσουμε τον έλεγχο. Τα ονομάζουμε ψυχοσωματικά συμπτώματα και αποδεικνύουν πόσο έντονα διασυνδέεται το σώμα με το πνεύμα μας.
Υπάρχουν πολλά είδη, γιατί το σώμα προσπαθεί με πολλούς τρόπους να μας επιστήσει την προσοχή σε αυτό που μας συμβαίνει. Ειδικά όταν αγχωνόμαστε, όταν παλεύουμε με τους δαίμονες του εσωτερικού μας κόσμου, όταν καταπίνουμε πολλά, αντί να εκδηλώνουμε και να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, όταν βιώνουμε μια σύγκρουση για την οποία μόνο εμείς ξέρουμε και μόνο εμάς απασχολεί, εμφανίζονται συμπτώματα, όπως οι πονοκέφαλοι και οι ημικρανίες, οι στομαχικές διαταραχές και πολλά άλλα.
Αποτελούν όλα ενδείξεις της έντασης, του θυμού, της εσωτερικής διαμάχης μας, της στεναχώριας, της υπερβολικής σκέψης, της αγωνίας μας, και του αισθήματος της μοναξιάς και της μη κατανόησης από το περιβάλλον μας. Όλα αυτά μας δηλητηριάζουν, μα το αντιλαμβανόμαστε μόνο όταν ο πόνος εξωτερικευτεί και συμβεί κάτι σοβαρό που θα κλονίσει αυτό που περισσότερο απ’ όλα θεωρούμε ως δεδομένο: την υγεία μας.
Αρρωσταίνουμε για να αντιληφθούμε πως κάτι πρέπει να αλλάξει στην ψυχολογία μας, στον τρόπο που ζούμε τη ζωή μας. Για να αναθεωρήσουμε τη συμπεριφορά μας και τις σκέψεις μας. Για να καταλάβουμε πως πρέπει να ηρεμήσουμε και να μην αφήσουμε τίποτα να μας αφαιρέσει την υγεία μας.
Λένε, πως όλα στη ζωή για κάποιο λόγο γίνονται. Οι δοκιμασίες που περνάμε εμφανίζονται για να μας υπενθυμίσουν τη δύναμη που έχουμε και τη δυνατότητα που κρύβουμε στο να βρίσκουμε τον τρόπο να επιβιώνουμε. Στην ουσία τον εαυτό μας πολεμάμε, και την ανάγκη να τολμήσουμε να αλλάξουμε κάτι που δε μας ταιριάζει.
Μέσα από αυτές τις δοκιμασίες είναι που ανακαλύπτουμε ποιοι πραγματικά είμαστε και ποιους έχουμε δίπλα μας. Το θέμα είναι να τις αντιμετωπίσουμε σωστά ώστε να μην ξαναγυρίσουν και να έχουμε αναδυθεί από αυτές καλύτεροι άνθρωποι.
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2019/05/dokimasies-ipenthimizoun-posi-dinami-exoume/?fbclid=IwAR2QHmxBXFb-H8SO_r5E2vSDofy34IhCKLYH2VaAdjj8xdF91ShlwZL4Ic0
30/10/2022
Ο θάνατος δε μας χωρίζει. Πεθαίνει μόνο ό,τι ξεχνάμε.
Έκλεισε τα μάτια του έπειτα από έναν πολύχρονο και επώδυνο ψυχικά και σωματικά αγώνα. Λίγες στιγμές παραπονέθηκε για τη μοίρα που επέλεξε να του δώσει αυτό το τέλος. Ήταν μαχητής μέχρι την τελευταία στιγμή, όπως ήταν και στη ζωή του…
Ήξερε πως πλησιάζει το τέλος, κι όμως στάθηκε ήρωας της ψυχής του κι έφυγε με αξιοπρέπεια…
Αυτός είναι ο πατέρας μου… και λέω είναι, γιατί ο θάνατος δε μας χώρισε! Πεθαίνει μόνο ό,τι ξεχνάμε! Ό,τι ζει μέσα μας, στην ψυχή, την καρδιά και το μυαλό μας δεν πεθαίνει ποτέ!
Πίστευα πως θα είμαι δυνατή και θα τον φροντίσω χωρίς να λυγίσω. Όμως, όταν βλέπεις πως η κατάσταση είναι πέρα από την ανθρώπινη δύναμη, δε γίνεται να μη λυγίσεις. Μέρα με τη μέρα ένας άνθρωπος που ζούσε τη ζωή του με δύναμη και ηρωισμό, μετατρεπόταν σε ένα αδύναμο και πληγωμένο πλάσμα. Ο χρόνος ήταν εχθρός και κυλούσε γρήγορα, χωρίς να υπολογίζει τον δικό μου και δικό του πόνο. Η μέρα που θα άφηνε τον επίγειο κόσμο ερχόταν όλο και πιο κοντά…
Προσπαθούσα να δω τη ζωή με αισιοδοξία, αλλά τι αισιόδοξο υπάρχει μέσα στου θανάτου τον πόνο; Πώς μπορεί κανείς να γιατρέψει μια τέτοια πληγή, που θα αιμορραγεί για πάντα; Πώς απαλύνεται ο πόνος του θανάτου;
Όλες αυτές οι σκέψεις, πλήγωναν την ψυχή κάθε μέρα, κάθε ώρα… Δεν φανταζόμουν ποτέ πως θα αποχωριστώ τον πατέρα μου, κι όταν ήρθα αντιμέτωπη με το μοιραίο… χάθηκα.
Η ζωή, όμως, έφερε μόνη της τη δύναμη και το κουράγιο που χρειάζονταν για να αναπνεύσω. Σαν να μου έλεγε «μη φοβάσαι».
Δεν έβαλα ποτέ το θάνατο πάνω από τη ζωή! Τη ζωή μου! Πένθησα τις στιγμές που ένιωθα την ανάγκη να το κάνω, έκλαψα, θύμωσα, άφησα τα συναισθήματα μου να ελευθερωθούν, να μην πνίξουν την ψυχή μου! Έπρεπε ν’ αναπνεύσω, να αποδεχτώ το αληθές… πως η ζωή κάποτε τελειώνει… για όλους μας.
Στην πραγματικότητα, όμως, πεθαίνει μόνο ό,τι ξεχνάμε, ό,τι παύουμε να αναπολούμε. Όταν αγαπάμε με όλη μας την ψυχή το κρατάμε ζωντανό μέσα μας, για πάντα! Στις αναμνήσεις μας, στα λόγια που είπαμε κι ακόμα μας θυμίζουν όσα είπαμε, στις αγκαλιές, τα φιλιά που ανταλλάξαμε, στις στιγμές που είχαμε ανάγκη να κρατηθούμε από κάπου και μας στήριξαν… στα όνειρα που κάναμε μαζί, στις στιγμές που ζήσαμε… Σε όλα αυτά που έχουν χαραχθεί σε όλη μας την ύπαρξη, σε όλη μας την υπόσταση… Αυτά δε χάνονται ποτέ, τίποτα δεν μπορεί να τα σβήσει, ούτε ο θάνατος!
Είναι πιο δυνατά από το θάνατο και σου δίνουν τη δύναμη να συνεχίζεις… και που ξέρεις ίσως… ξανασυναντηθούμε!
Σ’ ευχαριστώ για όλα Πατέρα! Υπάρχεις παντού!
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2021/02/thanatos-den-xorizei-pethainei-oti-ksexname/?fbclid=IwAR290v6uLAkug9hHWDFAtFTSXUFgxX4L8Y5NopDL45qu4UCv0JJj6AN754E
24/10/2022
Αυτή η μουσική μειώνει το άγχος κατά 65% σύμφωνα με την Νευροεπιστήμη
Ορίστε λοιπόν μια ενδιαφέρουσα επιστημονικά αποδεδειγμένη μέθοδος.
Η ηχοθεραπεία είναι δημοφιλής εδώ και χιλιάδες χρόνια και χρησιμοποιείται από πολλούς πολιτισμούς με σκοπό τη χαλάρωση ή ακόμα και τη βελτίωση της υγείας.
Τώρα, νευροεπιστήμονες από το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν διευκρινίσει ποιες μελωδίες έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση.
Η μελέτη διεξήχθη σε συμμετέχοντες που προσπάθησαν να λύσουν δύσκολα παζλ όσο το δυνατόν γρηγορότερα ενώ ήταν συνδεδεμένοι με αισθητήρες. Τα παζλ προκάλεσαν ένα ορισμένο επίπεδο άγχους και οι συμμετέχοντες άκουγαν διαφορετικά τραγούδια, ενώ οι ερευνητές μετρούσαν την εγκεφαλική δραστηριότητα καθώς και φυσιολογικές καταστάσεις που περιλάμβαναν τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και το ρυθμό αναπνοής.
Σύμφωνα με τον Δρ. David Lewis-Hodgson της Mindlab International, ο οποίος διεξήγαγε την έρευνα, μια μουσική δημιούργησε τη μεγαλύτερη χαλάρωση από οποιαδήποτε άλλη που δοκιμάστηκε μέχρι σήμερα.
Στην πραγματικότητα, η ακρόαση του τραγουδιού – “Weightless” – οδήγησε σε μια εντυπωσιακή μείωση 65% της συνολικής ανησυχίας των συμμετεχόντων, και 35% μείωση των συνηθισμένων φυσιολογικών ποσοστών ανάπαυσης.
Εξίσου αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το τραγούδι ήταν πραγματικά κατασκευασμένο για αυτό το σκοπό. Η ομάδα που δημιούργησε το “Weightless”, με την ονομασία Marconi Union, το έκανε σε συνεργασία με ηχοθεραπευτές. Οι προσεκτικά διευθετημένες αρμονίες, ρυθμοί και γραμμές μπάσων βοηθούν στην επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού του ακροατή, στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και των χαμηλότερων επιπέδων της κορτιζόλης της ορμόνης του στρες.
Σε αυτή την εποχή λοιπόν που το άγχος και το στρες είναι τόσο διαδεδομένα, αξίζει να δώσουμε στον εαυτό μας την ευκαιρία να χαλαρώσει και να ηρεμήσει. Η μουσική είναι ένας εύκολος τρόπος για να το καταφέρετε.
Ο Δρ. David Lewis-Hodgson είπε: «Το” Weightless “ήταν τόσο αποτελεσματικό, που πολλές γυναίκες απέκτησαν υπνηλία και ως εκ τούτου θα συμβούλευα να μην το ακούτε κατά τη διάρκεια της οδήγησης γιατί θα μπορούσε να αποβεί επικίνδυνο.»
Από μπροστά του βλέπει να περνάει όλη του η ζωή. Κλείνει τα μάτια περιμένοντας το χειρότερο, και ξαφνικά, νιώθει στο πρόσωπο του ένα χτύπημα από σχοινί. Χωρίς καθόλου να σκεφτεί, πιάνεται από το σχοινί με μια ενστικτώδη κίνηση. Ποιος ξέρει… Το σχοινί αυτό μπορεί να έμεινε εκεί κρεμασμένο από κάποιον πάσσαλο… κι αν είναι έτσι, θα μπορέσει να τον κρατήσει και να σταματήσει την πτώση του.
Κοιτάζει προς τα πάνω, αλλά το μόνο που βλέπει είναι η χιονοθύελλα και το πυκνό χιόνι που πέφτει πάνω τον. Τα δευτερόλεπτα μοιάζουν αιώνες σ’ αυτό το κατρακύλισμα που γίνεται όλο και πιο γρήγορο και μοιάζει να μην τελειώνει… Ξαφνικά, το σχοινί τινάζεται και νιώθει αντίσταση. Ο ορειβάτης δεν βλέπει τίποτε, ξέρει όμως ότι προς το παρόν έχει σωθεί. Το χιόνι πέφτει ασταμάτητα, κι αυτός εκεί, δεμένος με το σχοινί, μέσα στο φοβερό κρύο, κρεμασμένος από ένα κομμάτι λινάρι, που τον κρατάει για να μην τσακιστεί πέφτοντας στη χαράδρα ανάμεσα στα βουνά.
Προσπαθεί να δει τι υπάρχει γύρω του, αλλά μάταια’ δεν ξεχωρίζει τίποτε. Φωνάζει δυο-τρεις φορές, αλλά καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να τον ακούσει κανείς. Η πιθανότητα να σωθεί είναι απειροελάχιστη. Και να δουν ότι λείπει, δεν θα μπορέσει κανείς ν’ ανέβει να ψάξει γι’ αυτόν πριν σταματήσει η χιονοθύελλα, αλλά και τότε ακόμη, πώς να ξέρουν ότι βρίσκεται κρεμασμένος στο γκρεμό;
Αντιλαμβάνεται πως αν δεν κάνει κάτι γρήγορα, αυτό θα είναι το τέλος του.
Όμως, τι να κάνει;
Θα μπορούσε ίσως να σκαρφαλώσει προς τα πάνω και να προσπαθήσει να φτάσει στο καταφύγιο, αμέσως όμως καταλαβαίνει πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Ξαφνικά… ακούει μια φωνή από μέσα τον που τον λέει «λύσου!» Μπορεί να είναι η φωνή του Θεού, ή η φωνή της εσωτερικής τον σοφίας, μπορεί όμως να είναι κάποιο κακό πνεύμα, ή παραίσθηση… ακούει πάντως τη φωνή να επιμένει «λύσου, λύσου!»
Σκέφτεται πως αν λυθεί αυτή τη στιγμή σίγουρα θα σκοτωθεί. Θα είναι ένας τρόπος για να τελειώσει το μαρτύριο του. Μπαίνει στον πειρασμό να επιλέξει το θάνατο για να σταματήσει να υποφέρει. Σαν απάντηση όμως στη φωνή δένεται ακόμη πιο σφιχτά. Και η φωνή επιμένει «λύσου!…
Μη βασανίζεσαι άλλο, δεν έχει νόημα τόσος πόνος… λύσου!» Εκείνος, όμως, δένεται ακόμη πιο σφιχτά, ενώ πολύ αποφασιστικά λέει μέσα τον πως καμία φωνή δεν πρόκειται να τον πείσει να αφήσει αυτό που χωρίς αμφιβολία του έχει σώσει τη ζωή. Η σύγκρουση αυτή συνεχίζεται για ώρες, ο ορειβάτης όμως εξακολουθεί να είναι δεμένος μ αυτό που νομίζει πως είναι η μοναδική του δυνατότητα για να σωθεί.
Ο μύθος λέει ότι την άλλη μέρα η ομάδα διάσωσης βρήκε τον ορειβάτη μισοπεθαμένο. Η ζωή τον κρεμόταν από μια κλωστή. Ακόμα λίγα λεπτά, και ο ορειβάτης θα είχε πεθάνει από το κρύο, παγωμένος, και, παραδόξως, δεμένος με το σχοινί του… σε απόσταση λιγότερο από ένα μέτρο από το έδαφος.
Λέω, λοιπόν, ότι, καμιά φορά, το να μην εγκαταλείπεις κάτι είναι θάνατος.
Κάποιες φορές, ζωή είναι να παρατάς αυτό που κάποτε σ’ έσωσε.
Να αφήνεις πίσω τα πράγματα που μαζί τους είσαι δεμένος σφιχτά, επειδή νομίζεις ότι αν τα κρατήσεις θα σε σώσουν από την κατάρρευση.
Όλοι έχουμε αυτήν την τάση να δενόμαστε σφιχτά με ιδέες, πρόσωπα και καταστάσεις. Δενόμαστε με ανθρώπους, με χώρους, με τόπους γνωστούς, γιατί είμαστε βέβαιοι πως αυτό είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να μας σώσει. Πιστεύουμε στο «γνώριμο κακό», όπως λέει ένα γνωστό γνωμικό.
Και παρόλο που από διαίσθηση καταλαβαίνουμε ότι το δέσιμο σημαίνει θάνατο, συνεχίζουμε να μένουμε αγκιστρωμένοι σ’ αυτό που πια δεν μας χρειάζεται, σ’ αυτό που δεν υπάρχει πια, τρέμοντας τις φανταστικές συνέπειες αν αποδεσμευτούμε.
Χόρχε Μπουκάι – Ο Δρόμος των Δακρύων – Εκδόσεις OPERA
Χηρεία-Άγχος-Διατροφή
Μια στιγμή αρκεί για να αλλάξει όλη σου η ζωή. Να γκρεμιστεί ο κόσμος σου κι εσύ να μοιάζεις χαμένη σε μια απέραντη έρημο που δεν βρίσκεις πουθενά την όασή σου. Απεγνωσμένη… Βλέπεις μόνο σκοτάδι και η άκρη του τούνελ για λίγο φως να μην φαίνεται πουθενά.
Στους ενήλικες, γυναίκες και άντρες, αυτά τα συμπτώματα μπορούν να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ μπορούν να προκαλέσουν σημαντική αγωνία και άγχος και να επηρεάσουν την κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή.
Το άγχος, εκτός από την ορμονική μας κατάσταση και κατ’ επέκταση την υγεία μας, επηρεάζει και την ποιότητα της διατροφής μας. Μπορεί να οδηγήσει ακόμα και τους πλέον διατροφικά ευσυνείδητους ανθρώπους στην εφαρμογή ανθυγιεινών διατροφικών μοτίβων, το οποίο δημιουργεί περισσότερο άγχος, ειδικά αν αλλάξει η κατάσταση του σώματος.
Έτσι η γυναίκα μπαίνει σε ένα φαύλο κύκλο άγχους-ανθυγιεινής διατροφής-αλλαγής εικόνας σώματος-περισσότερου άγχους, ο οποίος συνήθως συνοδεύεται από αίσθημα κατάθλιψης.
Η συναισθηματική υπερφαγία, η βουλιμία και η νευρογενής ανορεξία, η συχνή κατανάλωση καφέ, η κατανάλωση λανθασμένων τροφίμων (λιπαρά, με έξτρα ζάχαρη και αλάτι), η παράλειψη γευμάτων, η χαμηλή κατανάλωση νερού, η αυξημένη κατανάλωση έτοιμων και πρόχειρων γευμάτων και οι γρήγορες δίαιτες είναι μερικές από τις κυριότερες λανθασμένες διατροφικές συνήθειες των γυναικών που αντιμετωπίζουν το άγχος και τη μοναξιά.
Η καταπολέμηση του άγχους είναι πολύπλοκη και κάθε μέτρο που μπορεί να προσθέσει κάτι στην ανακούφιση από τα συμπτώματά του είναι επιθυμητό.
Η σημασία της πραγματικής επίδρασης των τροφών στο άγχος είναι ουσιαστική και έχει επιστημονική αποδοχή. Το φαγητό δεν μπορεί να εξουδετερώσει μια αγχώδη διαταραχή. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως η ισορροπημένη διατροφή και η συστηματική ενασχόληση με την άσκηση αποτελούν κλειδί για τη βελτίωση τόσο της εμφάνισης όσο και της διάθεσής μας.
Λέγοντας ισορροπημένη διατροφή εννοούμε μια διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι και πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες (φρούτα και λαχανικά). Με την κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων (ολικής άλεσης προϊόντα) και φρούτων και λαχανικών ως υγιεινών ενδιάμεσων επιλογών διατηρούμε σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και επιτυγχάνουμε ένα αίσθημα ηρεμίας. Ας μην ξεχνάμε ότι η παράλειψη γευμάτων μειώνει σημαντικά το σάκχαρο στο αίμα και προκαλεί νευρικότητα, κούραση και χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης που επιδεινώνουν με τη σειρά τους το άγχος, ενώ όταν και το ανοσοποιητικό μας σύστημα βρίσκεται σε μια παρατεταμένη κατάσταση άγχους αποδυναμώνεται και η εμφάνιση λοιμώξεων και ιώσεων είναι πιο συχνή. Επίσης, το άγχος έχει συσχετιστεί με τη φλεγμονή του εντέρου αλλά και με την αύξηση της κορτιζόλης, που ενοχοποιείται για ταχύτερη γήρανση, εμφάνιση υπέρτασης και εγκεφαλικού.
Όσπρια, πουλερικά, δημητριακά ολικής άλεσης και κόκκινο κρέας περιέχουν νιασίνη που ενισχύει το μεταβολισμό, καταπολεμά τις αϋπνίες και το άγχος, ενώ τα δημητριακά ολικής άλεσης, οι ξηροί καρποί και τα πράσινα λαχανικά περιέχουν μαγνήσιο που διατηρούν την καλή λειτουργία του νευρικού και μυϊκού συστήματος. Για την αποφυγή της κόπωσης και της κατάθλιψης συστήνεται η καθημερινή κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β: σπανάκι, καρύδια, μπανάνες, αβοκάντο, πουλερικά, αυγά και γαλακτοκομικά, δημητριακά και ζυμαρικά ολικής αλέσεως.
Καλές φυσικές πηγές Ω3 λιπαρών οξέων όπως η σαρδέλα, ο σολομός, ο γαύρος, ο τόνος, τα ιχθυέλαια και ο λιναρόσπορος φάνηκε να βελτιώνουν το άγχος και την κατάθλιψη, ενώ η κατανάλωση προβιοτικών (κεφίρ, γιαούρτι, πίκλες) μπορούν να μειώσουν το κοινωνικό άγχος. Αντικαταθλιπτική δράση φαίνεται να έχει και η σοκολάτα της οποίας η κατανάλωση δίνει ένα ευχάριστο συναίσθημα ευφορίας και χαλάρωσης του οργανισμού από το άγχος.
Ταυτόχρονα συστήνεται η κατανάλωση άφθονων υγρών και ο περιορισμός της καφεΐνης και του αλκοόλ γιατί η αφυδάτωση σχετίζεται αρνητικά με τη διάθεση, τη νευρικότητα και κατ’ επέκταση το άγχος. Η Λ-θεανίνη του πράσινου τσαγιού επιφέρει τη χαλάρωση με φυσικό τρόπο ενώ το εκχύλισμα από χαμομήλι δρα ενάντια στο άγχος. Η ρίζατου φυτού βαλεριάνα περιέχει διάφορα στοιχεία, όπως αιθέρια έλαια που λειτουργούν καταπραϋντικά στο νευρικό σύστημα.
Γι’ αυτό, αντιμετωπίστε το άγχος σας άμεσα. Θυμηθείτε πως η ισορροπημένη διατροφή μπορεί να αποτελέσει ένα εύκολο και ασφαλές πρώτο βήμα για τη διαχείριση του άγχους, τη βελτίωση της διάθεσης και την απόκτηση ενός γερού οργανισμού. Στην προσπάθεια αυτή σύμμαχοί μας είναι η γυμναστική, το περπάτημα, το διάβασμα και –το σημαντικότερο – η κοινωνικοποίηση στον ελεύθερο χρόνο μας.
Παντελής Β. Μπητόπουλος
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
16/10/2022
Ένα ποστ που θα θες να τυπώσεις για να το διαβάζεις κάθε μέρα..
Κάποτε, κάπου διάβασα ότι πρέπει να προσέχεις πολύ τι είναι αυτό, το πρώτο πράγμα που ακούς ή διαβάζεις κάθε πρωί. Σήμερα μου έτυχε αυτό το παρακάτω. Βρέθηκε μπροστά μου ανάμεσα σε φωτογραφίες φίλων από τις διακοπές και νυσταγμένες πρωινές αναρτήσεις. Ένα μικρό θαύμα, ό,τι πιο όμορφο έχω διαβάσει εδώ και αρκετό καιρό.
Οι σωστές λέξεις στη σωστή σειρά, τόσο που θες να το τυπώσεις και να το κοιτάς κάθε μέρα.
Tο έγραψε ο Στέφανος Ξενάκης και τον ευχαριστώ πολύ για την άδεια να το μοιραστώ μαζί σου.
”Να κοιμάσαι νωρίς. Η μέρα ξεκινάει από το βράδυ.
Πριν πας για ύπνο να έχεις οργανώσει την επόμενη μέρα. Με χαρτί και μολύβι. Μην την αφήνεις στην τύχη. Οι μέρες γίνονται μήνες και οι μήνες γίνονται χρόνια. Μια φορά ζεις. Τίμα την.
Να έχεις τετράδιο με στόχους. Να το τηρείς ευλαβικά. Να τους σκαλίζεις και να τους ξαναγράφεις. Αυτοί είναι ο μπούσουλας της ζωής σου.
Γενικά να γράφεις. Σου κάνει καλό. Αλαφραίνει την ψυχή σου.
Να ξυπνάς νωρίς. Πολύ νωρίς. Εάν το μυαλό σου θέλει να χουζουρέψει να μην το ακούς. Να μάθεις να μη διαπραγματεύεσαι με το μυαλό σου. Να περνάει το δικό σου.
Να κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη και να του χαμογελάς. Και να του μιλάς όμορφα. Φίλος σου είναι. Ο καλύτερος που έχεις.
Να κατεβαίνεις για περπάτημα ή για τρέξιμο όπου κι αν μένεις. Τουλάχιστον για 20λεπτά. Ζεσταίνει τις μηχανές σου.
Να ακούς κάτι την ώρα που περπατάς. Εμπνευσμένες ομιλίες. Εμπνευσμένους ανθρώπους.
Μ’ ένα σμπάρο 2 τρυγόνια.
Να χαμογελάς σε αυτούς που συναντάς. Να τους λες καλημέρα. Κι ας μη σου λένε. Κάποιο λόγο θα’ χουν.
Να κοιτάς την ομορφιά τριγύρω σου. Παντού υπάρχει.
Να φτιάχνεις ένα όμορφο πρωινό. Όχι μόνο για σένα.
Να μπαίνεις στο ντους και να το απολαμβάνεις. Να αφήνεις τις σκέψεις έξω.
Να ντύνεσαι όμορφα.
Να φροντίζεις τον εαυτό σου σαν να ήταν ο σημαντικότερος άνθρωπος στον κόσμο. Είσαι. Απλά δε στο’ παν.
Να βρίσκεις 15 λεπτά για να διαβάζεις. Κάθε μέρα. Περιόρισε τα social. Μην ανοίξεις τηλεόραση. Είναι ψέμα ότι δεν υπάρχει χρόνος. Εσύ θα τον βρεις. Κανείς δεν στον χαρίζει.
Όπως και τη ζωή.
Να πηγαίνεις στη δουλειά σου με κέφι. Ακόμα κι αν δεν τη γουστάρεις. Αν χρειαστεί να βρεις άλλη. Όσο είσαι εκεί όμως να την τιμάς. Έτσι τιμάς τον εαυτό σου.
Να παραδίδεις 10Χ τον μισθό σου. Ακόμα κι αν είναι μικρός. Για σένα το κάνεις.
Να δουλεύεις ομαδικά. Και να ζεις συλλογικά. Δεν γίνεται αλλιώς.
Να τρως δεκατιανό. Να σε προσέχεις σαν τα μάτια σου. Μια μπανάνα, ή ένα μήλο. Μην παραμυθιάζεσαι. Εύκολο είναι.
Να κάνεις παρέα με τους καλύτερους. Αυτούς που έχουν κάτι παραπάνω από σένα. Αυτό που θέλεις. Μην τους φοβάσαι. Μην τους ζηλεύεις. Αυτοί θα σε πάνε παραπάνω. Γίνεσαι αυτός που κάνεις παρέα. Βάλε τον πήχη ψηλά.
Να χαίρεσαι με τη χαρά του άλλου.
Να πίνεις μπόλικο νερό.
Και να αναπνέεις βαθιά. Να φουσκώνει η κοιλιά σου όταν το κάνεις. Κι ας μην είναι της μόδας.
Να βλέπεις λιγότερο τηλεόραση. Μια ώρα να κόψεις τη μέρα έχεις γλιτώσει 360 ώρες, δηλαδή 9 εργάσιμες εβδομάδες. Όταν οι άλλοι θα έχουν 12 μήνες εσύ θα έχεις 14.
Να μην πιστεύεις στην τύχη. Εσύ τη φτιάχνεις. Χώνεψέ το και θα αλλάξει όλη σου η ζωή.
Να τη ζεις τη ζωή. Όταν γελάς να γελάς. Όταν κλαις να κλαις, όταν πονάς να πονάς. Δεν είσαι από πορσελάνη. Δεν θα σπάσεις. Οι πορσελάνες είναι για τη βιτρίνα.
Να περνάς χρόνο με τον εαυτό σου. Μην το φοβάσαι. Δεν είναι μοναξιά. Είναι κακό να μην μπορείς να κάτσεις μόνος σου μαζί του και να πρέπει να 'χει κάτι πάντα ανοιχτό. Σαν να 'χεις μουσαφίρη και να τον παρατάς μόνο. Όλες οι λύσεις είναι μέσα σου. Στο μυαλό σου και στην καρδιά σου. Χαμήλωσε το θόρυβο. Κλείσε τη φασαρία και θα σου φανερωθούν. Ο Θεός είναι μέσα σου λένε. Αυτό εννοούν.
Να χρησιμοποιείς και το μυαλό σου και την καρδιά σου. Εσύ θα βρεις πότε το ένα και πότε το άλλο. Σαν τον καλό μάγειρα που ξέρει πότε να βάλει αλάτι και πότε πιπέρι.
Να σε βγάζεις βόλτα. Να σε πηγαίνεις σινεμά. Κι όπου αλλού γουστάρετε. Να νιώσεις ότι σε αγαπάς και σε τιμάς. Δεν το ξέρεις. Η ζωή σου είναι η σχέση σου με τον εαυτό σου.
Μη σκοτίζεσαι για τις γνώμες των άλλων. Να τις ακούς. Αλλά πρώτα να ακούς τη δική σου.
Να κλείνεις τα μάτια και να ονειρεύεσαι.
Να κάνεις πάντα μια καλή πράξη. Να βοηθάς τους τριγύρω σου. Ειδικά αυτούς που δεν ξέρεις. Η οικογένειά σου δεν σταματάει στα παιδιά σου. Όλοι είναι οικογένειά σου. Έτσι μόνο θα ευτυχήσεις. Δεν γίνεται αλλιώς.
Να κρατάς ημερολόγιο με τις ομορφιές της ζωής. Κάθε μέρα έχει τουλάχιστον 100. Να τις γράφεις όλες. Άμα δεν τις γράφεις φεύγουν. Θαύματα τα λέει ο Δάσκαλός μου. Το ότι περπατάς είναι ένα από αυτά. Γράψε το. Μην το προσπερνάς.
Μην κουτσομπολεύεις. Κοίτα τη δουλειά σου. Μόνο τον εαυτό σου ορίζεις.
Να την ψάχνεις. Να ρωτάς. Να διαβάζεις. Να μην πιστεύεις όλα όσα νομίζεις.
Να εξελίσσεσαι κάθε μέρα. Μέχρι την τελευταία σου.
Να αγαπάς το διπλανό σου. Πρώτα όμως να αγαπάς τον εαυτό σου. Δεν έχεις άλλο. Μη γελιέσαι. Μόνος έρχεσαι και μόνος φεύγεις από τον κόσμο αυτό. Χωρίς τα παιδιά σου. Χωρίς το αμάξι σου. Χωρίς τα λεφτά σου.
Μόνο η αγάπη χωράει στις αποσκευές σου. Αυτή που πήρες και αυτή που έδωσες.
Μόνο αγάπη υπάρχει.
Γι’ αυτό είσαι εδώ.”
Πηγή:
healingeffect.gr
Γενικά να γράφεις. Σου κάνει καλό. Αλαφραίνει την ψυχή σου.
Να ακούς κάτι την ώρα που περπατάς. Εμπνευσμένες ομιλίες. Εμπνευσμένους ανθρώπους.
Να χαμογελάς σε αυτούς που συναντάς. Να τους λες καλημέρα. Κι ας μη σου λένε. Κάποιο λόγο θα’ χουν.
Να φτιάχνεις ένα όμορφο πρωινό. Όχι μόνο για σένα.
Να ντύνεσαι όμορφα.
Να πηγαίνεις στη δουλειά σου με κέφι. Ακόμα κι αν δεν τη γουστάρεις. Αν χρειαστεί να βρεις άλλη. Όσο είσαι εκεί όμως να την τιμάς. Έτσι τιμάς τον εαυτό σου.
Να δουλεύεις ομαδικά. Και να ζεις συλλογικά. Δεν γίνεται αλλιώς.
Να κλείνεις τα μάτια και να ονειρεύεσαι.
Να την ψάχνεις. Να ρωτάς. Να διαβάζεις. Να μην πιστεύεις όλα όσα νομίζεις.
Να αγαπάς το διπλανό σου. Πρώτα όμως να αγαπάς τον εαυτό σου. Δεν έχεις άλλο. Μη γελιέσαι. Μόνος έρχεσαι και μόνος φεύγεις από τον κόσμο αυτό. Χωρίς τα παιδιά σου. Χωρίς το αμάξι σου. Χωρίς τα λεφτά σου.
Μόνο αγάπη υπάρχει.
Γι’ αυτό είσαι εδώ.”
10/10/2022
.jpg)
Απόσπασμα από το βιβλίο ''Απλή Αφθονία'' της Sarah Ban Breathnach.
Πώς το χρόνιο στρες επηρεάζει τον εγκέφαλό μας.
10/10/2022
Yalom: «Για να δυναμώσεις πρέπει πρώτα να μάθεις ν’ αντιμετωπίζεις την πιο μοναχική μοναξιά σου…»
3/10/2022
«Για να δυναμώσεις πρέπει πρώτα να βυθίσεις τις ρίζες σου στο τίποτε και να μάθεις ν’ αντιμετωπίζεις την πιο μοναχική μοναξιά σου.» Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Το κλειδί για να ζεις καλά είναι πρώτα να βουληθείς αυτό που είναι απαραίτητο και μετά ν’ αγαπήσεις αυτό που βουλήθηκες. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Η συνείδηση του εαυτού είναι ένα υπέρτατο δώρο, ένας θησαυρός πολύτιμος όσο η ζωή. Είναι αυτό που μας καθιστά ανθρώπους. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
Για κάθε ναι πρέπει να ειπωθεί ένα όχι, και κάθε θετική επιλογή σημαίνει ότι είσαι υποχρεωμένος να παραιτηθείς από άλλες. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
Οι δυσμενείς εμπειρίες μπορούν να μας αφήσουν πιο δυνατούς και πιο ικανούς να προσαρμοστούμε στις δυσμενείς συνθήκες. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
«Υπήρχε κάποια εποχή στη ζωή μας που ήμασταν τόσο κοντά και τίποτα δεν φαινόταν να εμποδίζει τη φιλία και την αδελφοσύνη μας και μας χώριζε μόνο ένα μικρό γεφυράκι. Ακριβώς την ώρα που ήσουν έτοιμος να το περάσεις σε ρώτησα: «Θέλεις να περάσεις το γεφυράκι και να έρθεις κοντά μου;» – τότε έπαψες να το θέλεις. Και όταν σε ρώτησα ξανά, εσύ παρέμεινες σιωπηλός. Έκτοτε βουνά και άγριοι καταρράκτες μας χώρισαν, μπήκαν ανάμεσά μας κι αποξενωθήκαμε τόσο που ακόμη κι αν θέλαμε να έρθουμε κοντά ο ένας στον άλλον δεν θα μπορούσαμε. Αλλά όταν σκέφτεσαι τώρα αυτό το μικρό γεφυράκι, τα λόγια πέφτουν στο κενό, ενώ εσύ κλαις και δεν μπορείς να το πιστέψεις.» Irvin D. Yalom – Όταν Έκλαψε ο Νίτσε Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
«Για να δυναμώσεις πρέπει πρώτα να βυθίσεις τις ρίζες σου στο τίποτε και να μάθεις ν’ αντιμετωπίζεις την πιο μοναχική μοναξιά σου.» Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Το κλειδί για να ζεις καλά είναι πρώτα να βουληθείς αυτό που είναι απαραίτητο και μετά ν’ αγαπήσεις αυτό που βουλήθηκες. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Η συνείδηση του εαυτού είναι ένα υπέρτατο δώρο, ένας θησαυρός πολύτιμος όσο η ζωή. Είναι αυτό που μας καθιστά ανθρώπους. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
Για κάθε ναι πρέπει να ειπωθεί ένα όχι, και κάθε θετική επιλογή σημαίνει ότι είσαι υποχρεωμένος να παραιτηθείς από άλλες. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
Οι δυσμενείς εμπειρίες μπορούν να μας αφήσουν πιο δυνατούς και πιο ικανούς να προσαρμοστούμε στις δυσμενείς συνθήκες. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
«Υπήρχε κάποια εποχή στη ζωή μας που ήμασταν τόσο κοντά και τίποτα δεν φαινόταν να εμποδίζει τη φιλία και την αδελφοσύνη μας και μας χώριζε μόνο ένα μικρό γεφυράκι. Ακριβώς την ώρα που ήσουν έτοιμος να το περάσεις σε ρώτησα: «Θέλεις να περάσεις το γεφυράκι και να έρθεις κοντά μου;» – τότε έπαψες να το θέλεις. Και όταν σε ρώτησα ξανά, εσύ παρέμεινες σιωπηλός. Έκτοτε βουνά και άγριοι καταρράκτες μας χώρισαν, μπήκαν ανάμεσά μας κι αποξενωθήκαμε τόσο που ακόμη κι αν θέλαμε να έρθουμε κοντά ο ένας στον άλλον δεν θα μπορούσαμε. Αλλά όταν σκέφτεσαι τώρα αυτό το μικρό γεφυράκι, τα λόγια πέφτουν στο κενό, ενώ εσύ κλαις και δεν μπορείς να το πιστέψεις.» Irvin D. Yalom – Όταν Έκλαψε ο Νίτσε Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Πρέπει τώρα να μάθετε να συνειδητοποιείτε τη ζωή σας και να ‘χετε το κουράγιο να πείτε: “Έτσι επέλεξα να ζήσω !” Το πνεύμα του ανθρώπου κατασκευάζεται απ’ τις επιλογές του. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Μόνο ο δικός μας τρόπος να αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα μπορεί να μας βλάψει. Irvin D. Yalom – Πλάσματα μιας μέρας
– Βαθιές ανησυχίες, που τις κρατάμε κλειδωμένες μια ζωή – σπάνε τώρα τα δεσμά τους και βροντοχτυπούν τις πόρτες και τα παράθυρα του νου. Απαιτούν να τα ακούσουμε. Κι όχι μόνο να τα ακούσουμε αλλά να τα ζήσουμε. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Οι φόβοι είναι μάλλον σαν τ’ αστέρια – βρίσκονται πάντα εκεί, αλλά τους κρύβει η λάμψη της ημέρας. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
Ποια είναι η σφραγίδα της απελευθέρωσης; – Να μην ντρέπεσαι πια μπροστά στον εαυτό σου! Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Μην κάνεις παιδιά μέχρι να είσαι έτοιμος να γίνεις δημιουργός και να γεμίσεις τον κόσμο δημιουργούς. Είναι λάθος να γεννήσεις παιδιά από ανάγκη, λάθος να χρησιμοποιήσεις ένα παιδί για να ανακουφίσεις τη μοναξιά, λάθος να δώσεις σκοπό στη ζωή σου φτιάχνοντας άλλο ένα αντίγραφο του εαυτού σου. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
«Υπήρχε κάποια εποχή στη ζωή μας που ήμασταν τόσο κοντά και τίποτα δεν φαινόταν να εμποδίζει τη φιλία και την αδελφοσύνη μας και μας χώριζε μόνο ένα μικρό γεφυράκι. Ακριβώς την ώρα που ήσουν έτοιμος να το περάσεις σε ρώτησα: «Θέλεις να περάσεις το γεφυράκι και να έρθεις κοντά μου;» – τότε έπαψες να το θέλεις. Και όταν σε ρώτησα ξανά, εσύ παρέμεινες σιωπηλός. Έκτοτε βουνά και άγριοι καταρράκτες μας χώρισαν, μπήκαν ανάμεσά μας κι αποξενωθήκαμε τόσο που ακόμη κι αν θέλαμε να έρθουμε κοντά ο ένας στον άλλον δεν θα μπορούσαμε. Αλλά όταν σκέφτεσαι τώρα αυτό το μικρό γεφυράκι, τα λόγια πέφτουν στο κενό, ενώ εσύ κλαις και δεν μπορείς να το πιστέψεις.» Irvin D. Yalom – Όταν Έκλαψε ο Νίτσε
Προσοχή: η πανίσχυρη αποκλειστική προσκόλληση σ’ έναν άλλον άνθρωπο δεν είναι, όπως πολλές φορές πιστεύει ο κόσμος, απόδειξη γνήσιας αγάπης. Irvin D. Yalom – Ο δήμιος του έρωτα
Όλα όσα βλέπουμε είναι σχετικά, όπως και όλα όσα γνωρίζουμε. Εμείς επινοούμε αυτά που βιώνουμε. Κι ό,τι επινοήσαμε, μπορούμε και να το καταστρέψουμε. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Ο γάμος δεν θα έπρεπε να ‘ναι φυλακή, αλλά περιβόλι όπου μπορεί να καλλιεργηθεί κάτι υψηλότερο. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Καμία θετική αλλαγή δεν μπορεί να επέλθει στη ζωή μας όσο παραμένουμε προσκολλημένοι στη σκέψη ότι ο λόγος που δεν ζούμε καλά βρίσκεται έξω από μας τους ίδιους. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
Δεν είναι η αλήθεια ιερή Ιερή είναι η αναζήτηση της αλήθειας του καθενός μας! Irvin D Yalom- Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Αν κάτι μεγάλο μέσα σε μια σχέση δεν συζητιέται τότε τίποτα άλλο σημαντικό δεν πρόκειται να συζητηθεί. Irvin D. Yalom – Ο δήμιος του έρωτα
Πόση ζωή έχω χάσει, γιατί δεν κοίταζα γύρω μου; Ή γιατί κοιτούσα και δεν έβλεπα. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Τα παιδιά που έχουν στερηθεί τον σύνδεσμο αγάπης με τη μητέρα, δεν μπορούν ν’ αναπτύξουν τη βασική εμπιστοσύνη που χρειάζονται για ν’ αγαπούν τον εαυτό τους, για να πιστεύουν ότι οι άλλοι θα τους αγαπήσουν ή για ν’ αγαπούν τη ζωή. Irvin D. Yalom – Η θεραπεία του Σοπενχάουερ
Είναι σαν να αρνείσαι να χαρείς που βλέπεις τον ήλιο ν’ ανατέλλει, γιατί δεν θέλεις να τον δεις να δύει. Irvin D. Yalom – Ο δήμιος του έρωτα
Αγάπη σημαίνει να φροντίζει κανείς στην πράξη για τη καλυτέρευση της ζωής και την ανάπτυξη του άλλου. Irvin D. Yalom – Υπαρξιακή ψυχοθεραπεία
Αν μπορέσεις να σπάσεις τον κύκλο μιας αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς – με όποιο τρόπο κι αν το κάνεις – έχεις καταφέρει κάτι πολύ σημαντικό. Irvin D. Yalom – Στο Ντιβάνι
Για να πλάσεις παιδιά, πρέπει πρώτα να πλάσεις τον εαυτό σου. Αλλιώς θα αναζητάς να τα πλάσεις μέσα από ζωώδεις ανάγκες ή από μοναξιά, ή για να μπαλώσεις τρύπες δικές σου. Το καθήκον σου σαν γονιός δεν είναι να παράγεις άλλον ένα εαυτό, αλλά κάτι υψηλότερο. Irvin Yalom
«Υπήρχε κάποια εποχή στη ζωή μας που ήμασταν τόσο κοντά και τίποτα δεν φαινόταν να εμποδίζει τη φιλία και την αδελφοσύνη μας και μας χώριζε μόνο ένα μικρό γεφυράκι. Ακριβώς την ώρα που ήσουν έτοιμος να το περάσεις σε ρώτησα: «Θέλεις να περάσεις το γεφυράκι και να έρθεις κοντά μου;» – τότε έπαψες να το θέλεις. Και όταν σε ρώτησα ξανά, εσύ παρέμεινες σιωπηλός. Έκτοτε βουνά και άγριοι καταρράκτες μας χώρισαν, μπήκαν ανάμεσά μας κι αποξενωθήκαμε τόσο που ακόμη κι αν θέλαμε να έρθουμε κοντά ο ένας στον άλλον δεν θα μπορούσαμε. Αλλά όταν σκέφτεσαι τώρα αυτό το μικρό γεφυράκι, τα λόγια πέφτουν στο κενό, ενώ εσύ κλαις και δεν μπορείς να το πιστέψεις.» Irvin D. Yalom – Όταν Έκλαψε ο Νίτσε
Προσοχή: η πανίσχυρη αποκλειστική προσκόλληση σ’ έναν άλλον άνθρωπο δεν είναι, όπως πολλές φορές πιστεύει ο κόσμος, απόδειξη γνήσιας αγάπης. Irvin D. Yalom – Ο δήμιος του έρωτα
Όλα όσα βλέπουμε είναι σχετικά, όπως και όλα όσα γνωρίζουμε. Εμείς επινοούμε αυτά που βιώνουμε. Κι ό,τι επινοήσαμε, μπορούμε και να το καταστρέψουμε. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Ο γάμος δεν θα έπρεπε να ‘ναι φυλακή, αλλά περιβόλι όπου μπορεί να καλλιεργηθεί κάτι υψηλότερο. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Καμία θετική αλλαγή δεν μπορεί να επέλθει στη ζωή μας όσο παραμένουμε προσκολλημένοι στη σκέψη ότι ο λόγος που δεν ζούμε καλά βρίσκεται έξω από μας τους ίδιους. Irvin D. Yalom – Στον κήπο του Επίκουρου
Δεν είναι η αλήθεια ιερή Ιερή είναι η αναζήτηση της αλήθειας του καθενός μας! Irvin D Yalom- Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Αν κάτι μεγάλο μέσα σε μια σχέση δεν συζητιέται τότε τίποτα άλλο σημαντικό δεν πρόκειται να συζητηθεί. Irvin D. Yalom – Ο δήμιος του έρωτα
Πόση ζωή έχω χάσει, γιατί δεν κοίταζα γύρω μου; Ή γιατί κοιτούσα και δεν έβλεπα. Irvin D. Yalom – Όταν έκλαψε ο Νίτσε
Τα παιδιά που έχουν στερηθεί τον σύνδεσμο αγάπης με τη μητέρα, δεν μπορούν ν’ αναπτύξουν τη βασική εμπιστοσύνη που χρειάζονται για ν’ αγαπούν τον εαυτό τους, για να πιστεύουν ότι οι άλλοι θα τους αγαπήσουν ή για ν’ αγαπούν τη ζωή. Irvin D. Yalom – Η θεραπεία του Σοπενχάουερ
Είναι σαν να αρνείσαι να χαρείς που βλέπεις τον ήλιο ν’ ανατέλλει, γιατί δεν θέλεις να τον δεις να δύει. Irvin D. Yalom – Ο δήμιος του έρωτα
Αγάπη σημαίνει να φροντίζει κανείς στην πράξη για τη καλυτέρευση της ζωής και την ανάπτυξη του άλλου. Irvin D. Yalom – Υπαρξιακή ψυχοθεραπεία
Αν μπορέσεις να σπάσεις τον κύκλο μιας αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς – με όποιο τρόπο κι αν το κάνεις – έχεις καταφέρει κάτι πολύ σημαντικό. Irvin D. Yalom – Στο Ντιβάνι
Για να πλάσεις παιδιά, πρέπει πρώτα να πλάσεις τον εαυτό σου. Αλλιώς θα αναζητάς να τα πλάσεις μέσα από ζωώδεις ανάγκες ή από μοναξιά, ή για να μπαλώσεις τρύπες δικές σου. Το καθήκον σου σαν γονιός δεν είναι να παράγεις άλλον ένα εαυτό, αλλά κάτι υψηλότερο. Irvin Yalom
Πηγή: https://filosofieszois.gr/yalom-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%bd%ce%b1-%ce%b4%cf%85%ce%bd%ce%b1%ce%bc%cf%8e%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%ad%cf%80%ce%b5%ce%b9-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b1-%ce%bd%ce%b1-%ce%bc%ce%ac/?fbclid=IwAR1OcmxpP3Lriss5b5_kTsScDsR0jrBvJ8dVmGNICoDZz3_V0Ys3KvtTydI
«Θα αναστηθεί ο άντρας μου αν φορέσω;» Γυναίκα ντροπιάζει χήρα σύζυγο, επειδή δε φοράει μαύρα.
Γυναίκα ντροπιάζει χήρα επειδή δεν φοράει μαύρα.
Μία χήρα γυναίκα περιγράφει πως έπεσε θύμα των προκαταλήψεων και των στερεότυπων της εποχής, επειδή επέλεξε να μην φορέσει μαύρα , μετά την απώλεια του συζύγου της. Όπως περιγράφει: «Είμαι 49 ετών πάρα δύο μήνες, και 8 μήνες χήρα. Τα μαύρα τα έβγαλα στο τρίμηνο. Πριν λίγες μέρες βλέπω στο δρόμο μια γνωστή. Την χαιρετάω, δεν μιλάει, αλλά με κοιτάζει. Την ρωτάω, μήπως δε με γνώρισε, λόγω μάσκας. Και απαντάει: “Σε γνώρισα, αλλά είπα δεν μπορεί να είναι αυτή, με πορτοκαλί μπουφάν! Της λέω κι εγώ: έχεις σίγουρη πληροφορία πως αν βάλω μαύρα, θα αναστηθεί; και φεύγω!
Προκαταλήψεις και στερεότυπα για μία χήρα γυναίκα.
Ό,τι και να περνάει μία χήρα γυναίκα, μόνο η ίδια το γνωρίζει, ενώ θ’ ακουστούν αρκετές κακεντρέχειες από διάφορους ανθρώπους, που ζουν και «τροφοδοτούνται» με τη ζωή των άλλων. Κάποιες συμπεριφορές μπορεί και να παρεξηγηθούν, όπως εάν μία χήρα μητέρα νιώσει την ανάγκη να κοινωνικοποιηθεί ξανά και μπορεί πολύ εύκολα να παρεξηγηθούν και οι «ταμπέλες» να μην αργήσουν να έρθουν.
Τα τρόφιμα που μειώνουν το άγχος και σας ηρεμούν
8/09/2022
Αν νιώθετε το άγχος να σας πνίγει, ρίξτε μια ματιά στη διατροφή σας. Μια αμερικανίδα ψυχίατρος εκτιμά ότι η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην διαχείρισή του.
Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι βασανίζονται από άγχος, εξαιτίας των περιορισμών και της ανασφάλειας που προκαλεί η πανδημία του νέου κορωνοϊού. Συχνά μάλιστα το άγχος συνυπάρχει με καταθλιπτικά συμπτώματα, τα οποία εντείνονται καθώς περνά ο καιρός.
Η αντιμετώπιση του άγχους είναι πολύπλοκη, αλλά σημαντικό ρόλο σε αυτήν παίζει η προσεγμένη διατροφή, λέει η ψυχίατρος Dr Uma Naidoo, διευθύντρια Διατροφικής Ψυχιατρικής στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.
Όπως εξηγεί, για να διαχειριστούν το άγχος τους οι πάσχοντες κατ’ αρχάς χρειάζονται:
- Να ακολουθούν μία ισορροπημένη διατροφή
- Να πίνουν άφθονο νερό για να είναι καλά ενυδατωμένοι
- Να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης
Απαραίτητο είναι ακόμα να προσέχουν τι είδους υδατάνθρακες καταναλώνουν. «Οι σύνθετοι, μη επεξεργασμένοι υδατάνθρακες μεταβολίζονται με πιο αργό ρυθμό, με αποτέλεσμα να διατηρούν πιο σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα», λέει. «Αυτό δημιουργεί ένα αίσθημα ηρεμίας».
Πρακτικά αυτό σημαίνει πως ία διατροφή πλούσια σε δημητριακά ολικής αλέσεως, λαχανικά και φρούτα είναι πολύ αποδοτικότερο αγχολυτικό, απ’ ό,τι τα γλυκά και οι σοκολάτες. Απαραίτητο είναι ακόμα να μην παραλείπετε γεύματα. Η πολύωρη αφαγία μπορεί να οδηγήσει σε απότομη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και υπογλυκαιμία, που εντείνει το άγχος.
Τρόφιμα που μπορεί να βοηθήσουν
Η Dr Naidoo λέει πως υπάρχουν ορισμένα τρόφιμα, τα οποία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην καταπολέμηση του άγχους. Και αυτό, διότι διεγείρουν την παραγωγή ορισμένων ουσιών (π.χ. σεροτονίνη) στον εγκέφαλο, που προάγουν το αίσθημα της ευεξίας. Μεταξύ των αγχολυτικών τροφίμων συμπεριλαμβάνονται:
- Όσα είναι πλούσια σε μαγνήσιο. Μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει ότι η έλλειψη αυτού του ιχνοστοιχείου εντείνει την αγχωτική συμπεριφορά. Καλές φυσικές πηγές μαγνησίου είναι τα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. σπανάκι) και τα όσπρια. Πολύ μαγνήσιο περιέχουν επίσης τα καρύδια, οι σπόροι, τα δημητριακά ολικής άλεσης κ.λπ.
- Τα τρόφιμα που περιέχουν ψευδάργυρο. Στρείδια, κάσιους, συκώτι, μοσχάρι και κρόκοι αυγών έχουν συσχετισθεί με λιγότερο άγχος.
- Τα τρόφιμα που περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτά τα βασικά λιπαρά οξέα καταπραΰνουν το άγχος. Καλές πηγές τους είναι τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, σαρδέλα, σκουμπρί, τόνος, ρέγκα), τα ιχθυέλαια, τα εμπλουτισμένα τρόφιμα του εμπορίου.
- Το κεφίρ και τα άλλα τρόφιμα που περιέχουν προβιοτικά, δηλαδή ωφέλιμα βακτήρια. Μελέτες τα έχουν συσχετίσει με λιγότερο κοινωνικό άγχος.
- Το αβοκάντο, τα αμύγδαλα και τα σπαράγγια. Είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Τα αντιοξειδωτικά
Το άγχος πιστεύεται επίσης ότι σχετίζεται με το οξειδωτικό στρες του οργανισμού. Εάν λοιπόν προστεθούν στην ημερήσια διατροφή τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά, είναι πιθανό να μειωθεί το επίπεδό του. Τρόφιμα εξαιρετικά πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά είναι τα εξής, κατά την Dr Naidoo:
- Φασόλια (π.χ. μικρά κόκκινα ξερά φασόλια, μαυρομάτικα φασόλια)
- Φρούτα (μήλα, φρέσκα δαμάσκηνα, γλυκά κεράσια, αποξηραμένα δαμάσκηνα)
- Μούρα (βατόμουρα, φράουλες, κράνμπερι, σμέουρα, μπλε μύρτιλο)
- Ξηροί καρποί (καρύδια, πεκάν)
- Λαχανικά (αγκινάρες, κράμβη, σπανάκι, παντζάρια, μπρόκολο)
- Μπαχαρικά (κάρι, κουρκουμάς, πιπερόριζα)
Ανεξαρτήτως διατροφής, η Dr Naidoo συνιστά να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό στην ψυχική υγεία εάν το άγχος σας επεμβαίνει στην καθημερινότητά σας ή διαρκεί επί περισσότερο από 2 εβδομάδες.
Και να θυμάστε ότι η βελτίωση της διατροφής δεν αποτελεί υποκατάστατο άλλων θεραπειών.
«Είναι απλώς ένα πρόσθετο βοήθημα και ένα πρώτο βήμα για να ηρεμήσετε», τονίζει.
Πηγή: https://www.newsitamea.gr/2022/09/04/ta-trofima-poy-meionoyn-to-agchos-sas-iremoyn-2/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook
«Τίποτα πίσω μου, όλα είναι μπροστά μου, όπως είναι πάντα στο δρόμο»: 14 αποφθέγματα του Jack Kerouac
Έφυγε από τη ζωή στα 47 του στις 21 Οκτωβρίου του 1969. Παρά την σπουδαία του καριέρα ως συγγραφέας, ο Κέρουακ έπεσε θύμα των ναρκωτικών και του αλκοόλ. Ωστόσο, τα γραπτά του παραμένουν σημαντική πηγή έμπνευσης.
14 αποφθέγματα του Jack Kerouac που θα μας κρατήσουν στο δρόμο μας:
1. «Μάθε τους κανόνες σαν επαγγελματίας, ώστε να μπορείς να τους σπάσεις σαν καλλιτέχνης»
2. «Μία μέρα θα βρω τις κατάλληλες λέξεις και θα είναι απλές»
3. «Ο καλύτερος δάσκαλος είναι η εμπειρία και όχι η διαστρεβλωμένη άποψη κάποιου άλλου>>
4. «’Ίσως αυτό να είναι η ζωή. Ένα κλείσιμο του ματιού στα αστέρια»
5. «Τίποτα πίσω μου, όλα είναι μπροστά μου όπως είναι πάντα στο δρόμο»
6. «Μη χρησιμοποιείτε το τηλέφωνο. Οι άνθρωποι δεν είναι ποτέ έτοιμοι να το απαντήσουν. Χρησιμοποιήστε την ποίηση»
7. «Το λάθος μου, η αποτυχία μου δεν είναι τα πάθη που έχω, αλλά η αδυναμία μου να τα ελέγξω«
8. «Αυτό θα πει Μπητ. Ζήσε τη ζωή σου; Όχι, αγάπησε τη ζωή σου. Όταν θα ‘ρθουν να σε πετροβολήσουν, τουλάχιστον δεν θα ‘χεις γυάλινο σπίτι, θα ‘χεις μονάχα το γυάλινο κορμί σου»
9. «Η νύχτα είναι πιο μεγάλη από τη μέρα γι’ αυτούς που ονειρεύονται και η μέρα είναι πιο μεγάλη από τη νύχτα γι’ αυτούς που πραγματοποιούν τα όνειρά τους»
10. «Να είσαι ερωτευμένος με τη ζωή σου, με κάθε λεπτομέρειά της»
11. «Οι μόνοι άνθρωποι για μένα είναι οι τρελοί, αυτοί που τρελαίνονται να ζουν, να μιλήσουν, να σωθούν, που επιθυμούν τα πάντα την ίδια στιγμή, αυτοί που ποτέ δεν χασμουριούνται ή λένε κάτι κοινότοπο, αλλά καίγονται, καίγονται, καίγονται σαν καταπληκτικά κίτρινα ρωμαϊκά κεριά που εκρήγνυνται σαν αράχνες ανάμεσα στ’ άστρα»
12. «Κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να περάσει από αυτή τη ζωή, χωρίς να βιώσει ούτε μία φορά την αίσθηση ότι εξαρτάται μόνο από τον εαυτό του, μαθαίνοντας τη δική του αλήθεια και τη δύναμή του»
13. «Στο τέλος, δεν θα θυμάσαι τις ώρες που πέρασες δουλεύοντας στο γραφείο ή κουρεύοντας το γρασίδι. Σκαρφάλωσε λοιπόν σε εκείνο το βουνό»
14. «Δεν είχα τίποτε να προσφέρω σε κανέναν, εκτός από τη σύγχυσή μου».
Γιατί το “γηροκομείο” είναι κάτι εξ ορισμού, κακό και απαγορευτικό και υποδηλώνει εγκατάλειψη και αδιαφορία και τεμπελιάζει τα παιδιά ως κακά και αχάριστα.
Γιατί έτσι βολεύει όσους έχουν τα φράγκα να βάλουν αποκλειστική, όσοι συμβιώνουν με τους ηλικιωμένους γονείς τους για να τρώνε τη σύνταξή τους, δηλαδή να τους ζουν ακόμα και 50 χρόνια μετά, όσοι είναι παντρεμένοι κι έχουν ένα σκασμό βοήθεια από τον/τη σύζυγο και τα σόγια.
Υπάρχουμε όμως και εμείς. Ποιοι είμαστε εμείς;
Πάμε λοιπόν!
Χήρεψα πριν 3 χρόνια και έμεινα μόνη με ένα αγοράκι 8 ετών. Ο πατέρας του σκοτώθηκε σε τροχαίο, ήταν οδηγός νταλίκας. Μέχρι να βγει η σύνταξη, που βασικά βγήκε μόλις πέρσι, έπεσε όλο το σπίτι πάνω μου και όλα τα έξοδα. Το παιδί μου από νήπιο ξεκίνησε σχολείο και Αγγλικά και δραστηριότητες οπότε μιλάμε για ακόμα μεγαλύτερα έξοδα. Αναγκάστηκα να μετακομίσω σε μικρότερο σπίτι για να δίνω χαμηλότερο ενοίκιο συν ότι συναισθηματικά δεν μπορούσα να μένω στο σπίτι που μπήκα νύφη με τον άντρα μου.
Αυτό θα πει πως σε ένα δυάρι 60τμ ήταν αδύνατο να πάρω μαζί και τους ηλικιωμένους γονείς μου, εκ των οποίων η μάνα μου με σκλήρυνση κατά πλάκας. Πέρσι έπαθε σκλήρυνση και ο πατέρας μου και άρχισαν να παραλύουν τα νεύρα του. Ως τότε φρόντιζε εκείνος τη μάνα μου και τα απογεύματα πήγαινα κι εγώ. Πλέον, έχοντας πιάσει και δεύτερη δουλειά για να μπορώ να τα φέρνω βόλτα, δεν μπορούσα να πηγαίνω ούτε τα απογεύματα. Μετά από 14ώρα δουλειάς και μετά διάβασμα το παιδί, μεταφορά από και προς δραστηριότητες και Αγγλικά ήταν αδύνατο να φροντίζω δύο ηλικιωμένους είτε πηγαίνοντας εγώ σπίτι τους είτε μένοντας εκείνοι μαζί μου.
Επίσης όταν έχεις ένα μικρό παιδί, ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ να έχεις ηλικιωμένο μόνιμα στο σπίτι. Το παιδί θα κάνει φασαρία, θα παίξει, θα θέλει να φέρει φίλους του. Το ίδιο κι εσύ, θα θες να ηρεμήσεις, να φέρεις μια φίλη σου. Με έναν ηλικιωμένο σπίτι αυτό δεν είναι εύκολο, θα έλεγα ακατόρθωτο. Υπάρχει λόγος που όταν τα παιδιά μεγαλώνουν φεύγουν. Αλλιώς θα μέναμε για πάντα με τους γονείς μας.
Στο δια ταύτα, επειδή όλοι έπεσαν πάνω μου, να μην τους πάω σε γηροκομείο, γιατί θα είμαι η κακιά αδιάφορη κόρη που τους εγκατέλειψε, κάλεσα διάφορες αποκλειστικές. Κάτω από 700 ευρώ και για τους δύο δεν μου είπε καμία. Κι εγώ από τη δουλειά μου, παίρνω ακριβώς αυτά.
Πείτε μου εσείς που κρίνετε τα παιδιά που πάνε τους γονείς τους στο γηροκομείο, με τί λεφτά θα πληρώσουν λογαριασμούς και θα ταΐσουν τα δικά τους παιδιά.
Εσείς που έχετε άποψη για τα αδιάφορα γαϊδούρια που δεν τιμούν τους γονείς τους, πείτε μου ποιος έχει προτεραιότητα; Ο ηλικιωμένος γονιός σου ή το ανήλικο παιδί σου; Γιατί δυστυχώς τα λεφτά που παίρνεις σήμερα από τις δουλειές είναι αυτά. Τελεία και παύλα.
Στο γηροκομείο που αναγκάστηκα να τους πάω, πληρώνω τα μισά εγώ και τα άλλα μισά από τη σύνταξή τους, οπότε τους μένουν τα άλλα μισά για τα φάρμακά τους.
Είναι καθαρό, οργανωμένο, είναι πάντα ταϊσμένοι, φροντισμένοι, καθαροί, δεν έχω παράπονο.
Σε όποιον, λοιπόν, με κρίνει ότι εγκατέλειψα τους ίδιους τους γονείς μου, τους δείχνω το παιδί μου.
Αν μου το ταΐσετε, τους πάω σπίτι τους και κάθομαι και τους φροντίζω εγώ. Πάει;
Μια αχάριστη κόρη
Πηγή: singleparent.gr
25/08/2022
Μια απόφαση με την οποία μπορεί να έρθει αντιμέτωπη μια χήρα, είναι το αν θα συνεχίσει την οικογενειακή επιχείρηση ή όχι.
Είναι μία δύσκολη απόφαση, γιατί περιλαμβάνει πολλούς παράγοντες, ψυχολογικούς, συναισθηματικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς, καθώς και γνώσεων πάνω στη δουλειά.Τι ρόλο θα υιοθετήσει και τι θα την επηρεάσει, ώστε να ταυτιστεί με τον καινούριο της ρόλο; Ποιος ήταν ο ρόλος της στην επιχείρηση πριν την απώλεια; Γνώριζε τη δουλειά; βοηθούσε συστηματικά; την ένιωθε δική της ή έμενε αμέτοχη; Εάν η απάντηση είναι ναι, γνώριζε, τότε η απόφαση είναι εύκολη. Εάν είναι όχι, θα χρειαστεί να σκεφτεί σοβαρά, εάν είναι ικανή να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της δουλειάς και φυσικά, αν επιθυμεί να το κάνει.Αν δε θέλει η ίδια να επενδύσει στη συγκεκριμένη επιχείρηση, οι μελέτες δείχνουν, ότι το πιο πιθανό είναι να παραλάβει τη σκυτάλη ο γιος της.Οι Ahrens et al. (2015), μελέτησαν ανάλογες περιπτώσεις και διαπίστωσαν, ότι οι άντρες της οικογένειας, θεωρούνται οι καταλληλότεροι για να αναλάβουν τη συνέχεια της επιχείρησης.Να τονίσουμε, ότι μια χήρα έχει να αντιμετωπίσει δυο μέτωπα. Την απώλεια του προσώπου και πιθανόν, το χαμό της επιχείρησης. Θα χρειαστεί, λοιπόν, να ξεπεράσει το πένθος όσο πιο γρήγορα μπορεί, για να επικεντρωθεί στη δουλειά της.Επίσης, είναι και ο συναισθηματικός παράγοντας. Εάν η γυναίκα αυτή έχει συμβάλει με διάφορους τρόπους στην επιχείρηση, όπως χρήματα, χρόνο, γνώσεις, τότε θα θέλει να πάρει μέρος στη συνέχειά της. Οι Sund et al. (2015), σε μία μελέτη επ' αυτού, κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι πρέπει να ''μπει'' στο τραπέζι, τόσο ο οικονομικός, όσο και ο συναισθηματικός παράγοντας, ώστε να παρθεί η σωστή απόφαση για το μέλλον της οικογενειακής επιχείρησης. Ένα πράγμα είναι σίγουρο. Η απόφαση της χήρας θα παίξει σημαντικό ρόλο για τη συνέχεια της ομαλής της λειτουργίας.Οι ειδικοί συμφωνούν, ότι χρειάζεται περισσότερη μελέτη και στατιστικά στοιχεία για να κατανοηθεί το θέμα σε βάθος.Στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν τέτοιες μελέτες, παρόλο που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ως επί το πλείστον οικογενειακές.Υ.Σ Εάν θέλετε να διαβάσετε όλο το άρθρο/μελέτη πάνω στο θέμα αυτό, δείτε στην αγγλική γλώσσαOwner - manager when death do us part - roles of a widow in sudden succession in family firms.Hanna Almlof, Hans SjogrenJournal of Family Business Management11 May, 2021
Nena Meimaris
Τα σημάδια ψυχικής και πνευματικής εξάντλησης που δεν πρέπει να αγνοείτε
23/08/2022
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισε το 2019 τo σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout) ως ασθένεια, κατατάσσοντάς το στη λίστα της Διεθνούς Ταξινόμησης των Ασθενειών (ICD), η οποία χρησιμοποιείται παγκοσμίως ως σημείο αναφοράς για τη διάγνωση παθήσεων.
Πολλοί άνθρωποι αγνοούν ότι βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, θεωρώντας ότι έχει γίνει ο τρόπος ζωής τους.
Η ψυχική εξάντληση είναι το αποτέλεσμα της παρατεταμένης υπερβολικής διέγερσης του εγκεφάλου και η διατήρηση υψηλών επιπέδων δραστηριότητας χωρίς ανάπαυση.
Οι ειδικοί το περιγράφουν ως «κατάσταση σωματικής και συναισθηματικής εξάντλησης».
Η εξάντληση μπορεί να προκύψει μετά από μακροχρόνια πίεση, η οποία είναι συνηθέστερη στην εργασία, ή όταν ένα άτομο υφίσταται σωματική ή συναισθηματική πίεση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η ψυχική και πνευματική εξάντληση δεν σχετίζεται πάντα με την εργασία, καθώς μια σειρά άλλων γεγονότων μπορεί επίσης να προκαλέσει την πάθηση.
Τα προειδοποιητικά συμπτώματα του συνδρόμου εργασιακής εξουθένωσης
Σημάδια πνευματικής εξάντλησης
Όταν αισθάνεστε σοβαρή ψυχική εξάντληση, η στροφή σε ουσίες που αισθάνεστε ότι σας δίνουν μια ώθηση είναι πολύ συνηθισμένη.
«Η ψυχική κόπωση μπορεί να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο όσους κάνουν ήδη χρήση ουσιών», σύμφωνα με το WebMD.
Η σύνδεση είναι συχνή επειδή ο εθισμός στις ουσίες «αλλάζει τμήματα του εγκεφάλου που σας βοηθούν να διαχειριστείτε το άγχος και την ψυχαναγκαστική συμπεριφορά».
Πόνοι
Πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι, πόνος στην πλάτη ή προβλήματα στο στομάχι, συνδέονται με την ψυχική εξάντληση.
Εάν πάσχετε ήδη από χρόνια ασθένεια, όπως η ινομυαλγία, μπορεί να πονάτε περισσότερο από το συνηθισμένο.
Έλλειψη ύπνου
Σχετική έρευνα διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που η δουλειά τους έχει υψηλό «γνωστικό φόρτο εργασίας», αναφέρουν συχνότερα προβλήματα αϋπνίας από εκείνους που δεν κάνουν πνευματικά εξαντλητική εργασία.
Τα προβλήματα ύπνου οφείλονται στις συναισθηματικές παρενέργειες της ψυχικής κόπωσης, όπως το άγχος ή η κατάθλιψη.
Η έλλειψη ύπνου μπορεί να επιδεινώσει την ψυχική κόπωση.
Το να βρίσκεται κανείς σε μόνιμη υπερδιέγερση καθιστά πιο δύσκολο τον αδιάκοπο και ποιοτικό ύπνο.
Άλλα σημάδια εργασιακής εξουθένωσης είναι:
- Νιώθετε διαρκώς κούραση και ότι έχετε στερέψει από ενέργεια
- Νιώθετε αβοήθητοι, παγιδευμένοι και / ή ηττημένοι
- Νιώθετε αποκομμένοι από τον κόσμο / μόνοι
- Αντιμετωπίζετε τη ζωή με κυνισμό και άρνηση
- Αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας
- Είστε αναβλητικοί και χρειάζεστε περισσότερο χρόνο για να κάνετε πράγματα
- Έχετε υπερένταση
Παράγοντες κινδύνου ψυχικής εξάντλησης
- Απαιτητική ή με μεγάλη πίεση δουλειά
- Πολλές ώρες εργασίας χωρίς διάλειμμα για ξεκούραση
- Οικονομικό άγχος
- Δεν είστε ευχαριστημένοι με τη δουλειά σας
- Φροντίζετε ένα αγαπημένο πρόσωπο που είναι άρρωστο ή έχει ειδικές ανάγκες
- Ζείτε με χρόνια πάθηση ή πρόβλημα ψυχικής υγείας
- Απώλεια αγαπημένου προσώπου
- Έχετε μωρό
- Έλλειψη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής
- Έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης
Πηγή: mirror.co.uk
Όταν πεθαίνει ένα αγαπημένο πρόσωπο: Το χρονικό διαχείρισης του πένθους. (4ο μέρος)
23/08/2022
- Διαπραγμάτευση
Πριν από μια απώλεια, φαίνεται ότι θα έκανες τα πάντα, αρκεί το αγαπημένο σου πρόσωπο να μπορούσε να σωθεί. «Σε παρακαλώ Θεέ», παζαρεύεις, «δεν θα θυμώσω ποτέ ξανά στον σύντροφό μου αν τον αφήσεις να ζήσει». Μετά από μια απώλεια, η διαπραγμάτευση μπορεί να λάβει τη μορφή μιας προσωρινής εκεχειρίας. «Τι θα συμβεί αν αφιερώσω το υπόλοιπο της ζωής μου στο να βοηθήσω τους άλλους; Τότε μπορώ να ξυπνήσω και να συνειδητοποιήσω ότι όλα αυτά ήταν ένα κακό όνειρο;»
Χανόμαστε σε έναν λαβύρινθο από δηλώσεις «Εάν κάνω αυτό…» ή «Αν ίσως γίνει εκείνο…». Θέλουμε να επιστρέψει και να αποκατασταθεί η ζωή όπως ήταν πριν. Θέλουμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω για να μπορέσουμε να βρούμε τον όγκο νωρίτερα, να αναγνωρίσουμε την ασθένεια πιο γρήγορα, να σταματήσουμε το ατύχημα… Έστω να γινόταν… Αν μόνο….., Αν….!
Η ενοχή είναι συχνά ο σύντροφος της διαπραγμάτευσης.
Το «αν ίσως..» μας κάνει να βρίσκουμε λάθος στον εαυτό μας και σε αυτό που «νομίζουμε» ότι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει διαφορετικά. Μπορεί ακόμη και να διαπραγματευτούμε με τον πόνο. Θα κάνουμε τα πάντα για να μην νιώσουμε τον πόνο αυτής της απώλειας. Παραμένουμε στο παρελθόν, προσπαθώντας να διαπραγματευτούμε την έξοδό μας από την πληγή.
Τα οφέλη της διαπραγμάτευσης
Η διαπραγμάτευση μπορεί μερικές φορές να είναι ένας τρόπος να ξεφύγεις από τον πόνο, μια απόσπαση της προσοχής από τη θλιβερή πραγματικότητα της απώλειας. μια στιγμιαία ασυνείδητη ανακούφιση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να βοηθήσει το μυαλό να περάσει από τη μια κατάσταση απώλειας στην άλλη. Μπορεί να είναι ένας ενδιάμεσος σταθμός που δίνει στον ψυχισμό μας τον απαραίτητο χρόνο που χρειάζεται προκειμένου να προσαρμοστεί σε μια νέα πραγματικότητα. Η διαπραγμάτευση μπορεί να καλύψει τα κενά στα οποία κυριαρχούν γενικά τα έντονα συναισθήματά μας καθώς συνεχίζει να υποφέρει από απόσταση. Μας επιτρέπει να πιστεύουμε ότι μπορούμε να αποκαταστήσουμε την τάξη στο χάος που έχει κυριαρχήσει.
Μελλοντικές διαπραγματεύσεις
Μετά από έναν θάνατο, η διαπραγμάτευση συχνά μετακινείται από το παρελθόν στο μέλλον. Μπορούμε να παζαρέψουμε ότι θα δούμε τους αγαπημένους μας ξανά στον παράδεισο. Μπορεί να διαπραγματευτούμε για μια ανάπαυλα από ασθένειες στην οικογένειά μας ή να ζητήσουμε να μην επισκεφθούν τα αγαπημένα μας πρόσωπα άλλες τραγωδίες. Μια μητέρα που χάνει ένα παιδί μπορεί να διαπραγματευτεί ότι τα άλλα παιδιά της παραμένουν ασφαλή και υγιή.
Καθώς προχωράμε στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, το μυαλό αλλάζει τα γεγονότα του παρελθόντος ενώ διερευνά όλες αυτές τις δηλώσεις «τι θα γινόταν αν…» και «αν μόνο γινόταν αυτό…». Δυστυχώς, το μυαλό αναπόφευκτα καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα: η τραγική πραγματικότητα είναι ότι το αγαπημένο μας πρόσωπο έχει φύγει πραγματικά. Μια για πάντα.
Γράφει η Μαίρη Προκοπίου-Δέδε
Όταν πεθαίνει ένα αγαπημένο πρόσωπο: Το χρονικό διαχείρισης του πένθους. (3ο μέρος)
23/08/2022
Το στάδιο του θυμού μπορεί να παρουσιαστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και δεν χρειάζεται να είναι λογικό ή έγκυρο.
- Μπορεί να νιώσεις θυμό για το αγαπημένο σου πρόσωπο που δεν φρόντισε καλύτερα τον εαυτό του ή θυμό που δεν τον φρόντισες καλύτερα εσύ.
- Μπορεί να είσαι θυμωμένος με τους γιατρούς που δεν κατάφεραν να σώσουν κάποιον τόσο αγαπημένο σου.
- Μπορεί να είσαι θυμωμένος που η απώλεια και ο θάνατος μπορεί να συμβεί σε κάποιον που σήμαινε τόσα πολλά για εσένα.
- Μπορεί επίσης να είσαι θυμωμένος που εσύ έχεις μείνει πίσω, μόνος και ότι οι δυο σας θα έπρεπε να είχατε περισσότερο χρόνο μαζί.
Γνωρίζεις διανοητικά ότι το αγαπημένο σου πρόσωπο δεν ήθελε να πεθάνει. Αλλά συναισθηματικά, το μόνο που ξέρεις είναι ότι πέθανε. Δεν έπρεπε να συμβεί, ή τουλάχιστον όχι τώρα. Μπορεί επίσης να είσαι θυμωμένος με τον εαυτό σου που δεν μπορούσες να αποτρέψεις αυτή την ασθένεια ή τον θάνατο. Θυμήσου, αυτό δεν είναι λογικό. Ανεξάρτητα από το πόσο απεγνωσμένα θέλουμε να ζήσει κάποιος, δεν έχουμε τη δύναμη να σταματήσουμε τον θάνατο. Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι ο θυμός εμφανίζεται μόνο όταν αισθάνεσαι αρκετά ασφαλής για να ξέρεις ότι πιθανότατα θα επιβιώσεις ό,τι κι αν συμβεί.
Νιώσε τον θυμό σου
Ο θυμός είναι ένα απαραίτητο στάδιο της θεραπευτικής διαδικασίας. Να είσαι πρόθυμος να νιώσεις αυτό το συναίσθημα, παρόλο που μπορεί να φαίνεται ατελείωτο. Όσο περισσότερο τον αισθάνεσαι αληθινά, τόσο περισσότερο θα αρχίσει να διαλύεται και τόσο περισσότερο θα επουλωθούν τα τραύματα. Υπάρχουν πολλά κρυμμένα συναισθήματα κάτω από τον θυμό και χρειάζεται να δώσεις στον εαυτό σου όσο χρόνο χρειάζεται για να τα διαχειριστεί. Επιλέγουμε τον θυμό, συχνά για να αποφύγουμε τα συναισθήματα που υποκρύπτονται, μέχρι να είμαστε έτοιμοι να τα αντιμετωπίσουμε. Μπορεί να αισθάνεσαι ότι καταναλώνει όλη την ενέργειά σου ή τον χρόνο σου, αλλά εφόσον αυτό δεν διαιωνίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι μέρος της συναισθηματικής διαχείρισης του πένθους.
Είναι ένα χρήσιμο συναίσθημα μέχρι να ξεπεράσεις τα πρώτα κύματα του. Και τότε θα είσαι έτοιμος να πας ακόμα πιο βαθιά. Στη διαδικασία της θλίψης και της απώλειας, μπορεί να έχεις πολλές επόμενες επισκέψεις του θυμού στις πολλές μορφές του και αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχει όρια.
Μπορεί, δυστυχώς, να εμφανιστεί και ξεσπάσει σε φίλους, γιατρούς, την οικογένειά σου, τον εαυτό σου και τον αγαπημένο σου που πέθανε, αλλά για μερικούς, εκτείνεται ακόμη και στον Θεό.
Συχνά υποθέτουμε ότι αν είμαστε καλοί άνθρωποι, δεν θα υποφέρουμε τα δεινά του κόσμου. Μπορεί να αισθάνεσαι ότι ίσως ήσουν στοργικός, ευγενικός και φιλάνθρωπος. Προσπάθησες να κάνεις ό,τι ήταν σωστό στον κόσμο. Πίστευες ότι θα ανταμειφθείς αν έκανες αυτά τα πράγματα. Και τώρα, αυτή η απώλεια έρχεται να ανατρέψει την κοσμοθεωρία σου και την πίστη σου. Υποθέτουμε επίσης ότι εάν φροντίζουμε το σώμα μας, τρώμε σωστά, κάνουμε ιατρικές εξετάσεις και ασκούμαστε, θα έχουμε καλή υγεία. Και ξαφνικά αυτές οι υποθέσεις καταρρέουν όταν πεθαίνουν οι καλοί, οι δίκαιοι, οι υγιείς, οι τόσο απαραίτητοι αγαπημένοι μας.
Οι άλλοι άνθρωποι και ο θυμός σου
Αν ζητήσουμε από τους ανθρώπους να ξεπεράσουν το θυμό τους πολύ γρήγορα, απλώς θα τους αποξενώσουμε. Κάθε φορά που ζητάμε από τους ανθρώπους να είναι διαφορετικοί από ό,τι είναι, ή να νιώσουν κάτι διαφορετικό, δεν τους αποδεχόμαστε όπως είναι και όπου βρίσκονται. Σε κανέναν δεν αρέσει να του ζητούν να αλλάξει και να μην τον αποδέχονται όπως είναι. Μας αρέσει ακόμα λιγότερο μέσα στη θλίψη.
Κάτω από τον θυμό κρύβεται πόνος. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθεις μοναξιά και εγκατάλειψη όταν πεθαίνει ένα αγαπημένο πρόσωπο, αλλά ζούμε σε μια κοινωνία που φοβάται τον θυμό. Οι άνθρωποι συχνά μας λένε ότι ο θυμός μας είναι άστοχος, ακατάλληλος ή δυσανάλογος. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται ότι ο θυμός σου είναι σκληρός ή υπερβολικός. Δυστυχώς για αυτούς, και αυτοί θα γνωρίσουν τον θυμό της απώλειας κάποια μέρα. Αλλά προς το παρόν, η δουλειά σου είναι να τιμήσεις τον δικό σου θυμό επιτρέποντας στον εαυτό σου να βιώσει όλα τα συναισθήματα αυτής της διαδικασίας. Βρες ένα σημείο ή μια τοποθεσία που νιώθεις άνετα και εξωτερίκευσέ τον.
Η δομή και η πρόοδος του θυμού
Ο θυμός είναι δύναμη και μπορεί να είναι μια άγκυρα, δίνοντας προσωρινή δομή στο τίποτα της απώλειας. Στην αρχή, είναι σαν να χάνεσαι στη θάλασσα χωρίς καμία σχέση με τίποτα. Τότε θυμώνεις με κάποιον, ίσως με ένα άτομο που δεν παρευρέθηκε στην κηδεία, ίσως με ένα άτομο που δεν είναι κοντά όσο πριν. Ξαφνικά έχεις μια δομή – τον θυμό σου απέναντί τους. Ο θυμός γίνεται μια γέφυρα πάνω από εκείνη την ανοιχτή θάλασσα, μια σύνδεση από εσένα με αυτούς. Είναι κάτι που πρέπει να κρατηθεί, γιατί μια σύνδεση που δημιουργείται από τη δύναμη του θυμού αισθάνεται καλύτερα από την απουσία σύνδεσης.
Συνήθως γνωρίζουμε περισσότερα για την καταστολή του θυμού από το να τον αισθανόμαστε. Μην τον καταπιέζεις μέσα σου. Αντίθετα, άφησέ τον να βγει στην επιφάνεια. Δεν είναι παρά μια άλλη ένδειξη της έντασης της αγάπης σου.
- Απευθύνσου σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας και πες πόσο θυμωμένος είσαι.
- Μοιράσου το με φίλους ή/και την οικογένεια.
- Βρες τρόπους να διώξεις τον θυμό σου χωρίς να βλάψεις τον εαυτό σου ή κάποιον άλλο.
- Δοκίμασε το περπάτημα, το τρέξιμο, τον αθλητισμό — κάθε είδους άσκηση που μπορεί να σε βοηθήσει να εξωτερικεύσεις τον θυμό.
Ο θυμός σημαίνει επίσης ότι προοδεύεις, ότι αφήνεις όλα εκείνα τα συναισθήματα που ήταν τόσο συντριπτικά πριν, να ανέβουν στην επιφάνεια, να σε αγγίξουν. Είναι σημαντικό να νιώθεις τον θυμό χωρίς να τον κρίνεις. Η ζωή είναι άδικη. Ο θάνατος είναι άδικος. Ο θυμός είναι μια φυσική αντίδραση στο άδικο της απώλειας. Αλλά όσο σημαντικό και αν είναι να τον αισθανθείς, ο θυμός μπορεί επίσης να σε απομονώσει από τους φίλους και την οικογένειά σου ακριβώς τη στιγμή που μπορεί να τους χρειαστείς περισσότερο.
Μπορεί επίσης να βιώσεις συναισθήματα ενοχής, τα οποία στην πραγματικότητα είναι ο μεταμφιεσμένος θυμός που στρέφεται προς το εσωτερικό της ψυχή σου. Αλλά δεν φταις εσύ. Αν μπορούσες να αλλάξεις τα πράγματα, θα το έκανες, αλλά δεν μπορείς. Ο θυμός επιβεβαιώνει ότι μπορείς να νιώσεις, ότι αγάπησες και ότι έχασες.
Όσο περισσότερο θυμό επιτρέπεις, τόσο περισσότερα συναισθήματα θα ανακαλύψεις από κάτω. Κυρίως θα βρεις τον πόνο της απώλειας. Μπορεί να φαίνεται ότι αν πλησιάσεις περισσότερο τον πόνο, δεν θα βγεις ποτέ από αυτόν ή ότι ο πόνος δεν θα τελειώσει ποτέ. Η αλήθεια είναι ότι θα βγεις αλλά από την άλλη άκρη. Ο θυμός θα υποχωρήσει και τα συναισθήματα της απώλειας θα αλλάξουν μορφή ξανά. Επομένως, μην αφήσεις κανέναν να μειώσει τη σημασία του να αισθάνεσαι και να βιώνεις πλήρως έτσι. Και μην αφήσεις κανέναν να επικρίνει τον θυμό σου, ούτε καν τον ίδιο σου τον εαυτό.
Γράφει η Μαίρη Προκοπίου-Δέδε
Πηγή:http://wincancer.gr/2022/08/otan-pethainei-ena-agapimeno-prosopo-chroniko-diacheirisis-toy-penthoys-3o-meros/?fbclid=IwAR3Yv-kwrp1wqEdNz_YONvK8dU9y6pgeRh2xOw-U5K7zp2myVe8W_Vv4mPQ
Αυτούς που αγαπήσαμε κι «έφυγαν» από κοντά μας, δεν τους ξεχνάμε ποτέ.
23/08/2022
Πού πάει ένας άνθρωπος όταν φεύγει από εδώ;
Πέθανε σου λένε. Και πότε θα γυρίσει, ρωτάς;
Δε θα γυρίσει. Πάει… Κι αυτό το “πάει”, αυτό το τελεσίδικο, το μαύρο του θανάτου, αδυνατείς να το καταλάβεις. Δεν μπορείς να δεχτείς ότι πέθανε, δεν μπορείς να δεχτείς πως δε θα τον ξαναδείς, δε θα ξανακούσεις τη φωνή του, δε θα μοιραστείς πράγματα μαζί του. Άδειασμα.
Δάκρυα κυλούν στα μάτια και παγώνει το μέσα σου. Αρνείσαι.
Αυτός λένε δεν είναι εδώ. Κι όμως λένε ψέματα. Αν δεν είναι εσύ πώς ακούς στα αυτιά σου το γέλιο του; Πώς ακούς τη φωνή του; Πώς νιώθεις την αγκαλιά του, πώς μυρίζεις το άρωμά του;
Όλα παιχνίδι της μνήμης. Όλα στο μυαλό, όλα στην καρδιά. Οι αναμνήσεις του, οι στιγμές σας, η αγάπη σου.
Αυτή δεν πέθανε. Δε φεύγει η αγάπη. Δεν ξεχνιέται όσα χρόνια κι αν περάσουν. Μοιράστηκες, έδωσες, πήρες. Και τώρα όλα μια φωτογραφία πάνω σε ένα ψυχρό μάρμαρο. Αυτή σου μαρτυρά ποιος είναι από κάτω.
Μόνο που εσύ δε θέλεις να πιστέψεις. Πού πάει ο άνθρωπος όταν φεύγει από εδώ; Πού πάει η ψυχή όταν το σώμα συναντά το σκοτάδι;
Μεταφυσικές θα τις πουν τις ανησυχίες σου. Ανθρώπινες θα τις πεις εσύ. Κλείνεις τα μάτια και περιμένεις την αύρα να σε αγγίξει. Κάπου εκεί γύρω σου είναι, δεν υπάρχει περίπτωση. Δε δέχεσαι να μην υπάρχει.
Δεν τον βλέπεις, μα η αγάπη σου δε γυρίζει πίσω. Κάπου πάει κι ας μη βλέπεις που. Κάπου… κάπου.
Δύσκολο πράγμα οι απώλειες. Δύσκολο να τις δεχτείς, δύσκολο να συμβιβαστείς με την ιδέα τους. Κι είναι κι αυτή η αγάπη που δεν τελειώνει, που περιπλέκει τα πράγματα. Αγαπάς κι όταν όλα έχουν τελειώσει. Αγαπάς κι ας μη βλέπεις, ας μην αγγίζεις, ας μην ακούς τον άλλο πραγματικά.
Αγαπάς την ανάμνηση, αγαπάς τη μνήμη. Όχι δεν τον ξεχνάς. Κανείς αγαπημένος που έφυγε δεν ξεχάστηκε ποτέ. Κι αν ξεχάστηκε, δεν αγαπήθηκε.
Κλείνεις τα μάτια και τον περιμένεις. Σε όνειρο, σε παραίσθηση, τον περιμένεις. Θα έρθει, θα σου εμφανιστεί. Θα σου θυμίσει πώς είναι να είσαι κοντά του. Θα σου ζητήσει με τον τρόπο του να μην τον ξεχάσεις.
Όχι ότι το έκανες βέβαια, αλλά ξέρεις, είναι εκείνα τα ζόρια της μέρας και η ζωή που προχωρά που σε κάνει πού και πού να λησμονείς.
Θα σου μιλήσει, θα σου γελάσει και ‘συ θα γεμίσεις δάκρυα. Δε θα τον ακούσει κανείς άλλος, δε θα τον δει κανείς.
Μόνο εσύ. Και θα κλάψεις. Βουβά και πονεμένα, ασταμάτητα. Με παράπονο…
Γιατί εκείνη την ώρα θα συνειδητοποιήσεις πόσο σου λείπει, πόσο δυσαναπλήρωτο είναι το κενό που άφησε πίσω του.
Και τότε, τη στιγμή της πιο μεγάλης απουσίας, θα τον αγαπήσεις περισσότερο. Και θα καταλάβεις πως δεν πρόκειται να τον ξεχάσεις ποτέ, όσα χρόνια κι αν περάσουν…
Γιατί όσους αγάπησες κι “έφυγαν”, δεν τους ξεχνάς ποτέ.
Της Στεύης Τσούτση
Πηγή:https://olagiatingunaika.gr/aftous-pou-agapisame-ki-efygan-apo-konta-mas-den-tous-xechname-pote-2/?fbclid=IwAR2Itek1-o0pI5XSOr3BI9hCeoKak7P5_9TVW6quxu_-XB01XQpkSY6iiGg
''Όταν φεύγουν πρώτοι, εκείνοι που μοιράστηκες πολλά...''
16/08/2022
Γράφει η Κατερίνα Χήναρη
Φεύγουν οι άνθρωποι. Φεύγουν από δίπλα σου, απ’ τη ζωή σου, απ’ τον κόσμο σου. Φεύγουν και γίνονται αναμνήσεις κάπου στο βάθος του μυαλού. Σκέψεις σκόρπιες και πρόσωπα θολά, δίχως χρώματα κι αρώματα. Μόνο μια αίσθηση σου αφήνουν, μοναδική ο καθένας, απ’ ότι μπόρεσε να σε κεράσει για όσο βρέθηκε στο δρόμο σου.
Φεύγουν οι άνθρωποι και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα γι’ αυτό. Κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι. Στιγμές χαράς, στιγμές απώλειας. Τρενάκι που ανεβοκατεβαίνει η ζωή με επιβιβάσεις άγνωστες κι αναχωρήσεις ξαφνικές. Εσύ, ριζωμένος στο κάθισμα κοιτάς απ’ το τζάμι τους σταθμούς και στέκεσαι ακίνητος. Σαν τους εφιάλτες που σε βρίσκουν τη νύχτα να προσπαθείς να ουρλιάξεις και φωνή να μη βγαίνει.
Φεύγουν εκείνοι που έχουν έρθει για καλό. Που σε γεμίζουν με αγάπη και καλοσύνη. Εκείνοι που μαζί τους νιώθεις τις μέρες ομορφότερες και τα ποτήρια μισογεμάτα. Εκείνοι που η φωνή τους σε ηρεμεί και οι συμβουλές τους σε πάνε ένα βήμα παρακάτω. Απομακρύνονται και χάνονται και δεν μπορείς μήτε να θυμώσεις, μήτε να κάνεις τίποτα γι’ αυτό. Μόνο να το υπομείνεις μπορείς.
Είναι δύσκολη η απώλεια. Είναι μεγάλο το κενό. Είναι τρύπες μέσα σου που θα μείνουν πάντα έτσι. Κενές. Δεν μπαζώνονται, δεν καλύπτονται, δε φτιάχνονται. Μένουν τρύπες. Κανένας άλλος δεν μπορεί να αναπληρώσει το κενό εκείνου που φεύγει. Δεν υπάρχει αντικαταστάτης, ούτε αναπληρωματικός. Μοναδικοί άνθρωποι, μοναδικό και το άδειασμα που αφήνουν με το φευγιό τους.
Δεν παλεύεται ο χαμός. Δεν ξεπερνιέται, δεν ξεχνιέται. Όσο και να περνάει ο χρόνος, όσο και να αλλοιώνονται τα πρόσωπα, πάντα μια στιγμή, μια σκηνή, μια μυρωδιά, μια φράση, θα έρθει να χτυπήσει μέσα σου το δικό σου, προσωπικό καμπανάκι της μνήμης. Θα θυμηθείς. Δε σου έχει απομείνει και τίποτα άλλο να κάνεις, πουθενά να πιαστείς. Μόνο να θυμηθείς μπορείς. Να θυμηθείς και να αγγίξεις για λίγα δεύτερα τον άνθρωπο που έχασες.
Θυμάσαι και χαμογελάς. Θυμάσαι και δακρύζεις. Πόσα γέλια, πόσους τσακωμούς μοιραστήκατε. Πόσες φορές είχε δίκιο και πόσες έκανε πίσω στο πείσμα σου. Κανείς δε σε νοιαζόταν έτσι. Δεν έχει σημασία το πόσο νοιαζόταν. Σημασία έχει το πως νοιαζόταν κι αυτό το «πώς» δεν μπορείς να το ξαναβρείς. Είπαμε. Μοναδικά τα κενά. Μοναδικός κι ο τρόπος που δημιουργήθηκαν.
Φεύγουν οι άνθρωποι που δέθηκες μαζί τους. Εκείνοι που τους χάρισες τα πιο «πολλά» σου κι αρκέστηκαν στα «λίγα» σου. Εκείνοι που μιλούσαν στην καρδιά σου κι άκουγαν τα μάτια σου. Φεύγει η οικειότητα και η ασφάλεια που ένιωθες μαζί τους. Χώνονται σε μια βαλίτσα μαζί με όσα άλλα δώρα έφεραν όταν μπήκαν στη ζωή σου.
Στέκεσαι μόνος πια να ρωτάς γιατί. Μετράς πληγές κι αρνείσαι να προχωρήσεις. Κανείς δε θα ‘ναι σαν κι αυτούς που «έφυγαν». Εσύ το ξέρεις και πονάς περισσότερο. Πώς να τα βάλεις με το θάνατο; Πώς να γυρίσεις πίσω το χρόνο; Πώς να χαρίσεις ζωή σε κάτι που μέσα σου κατακτά την αθανασία;
Φεύγουν οι άνθρωποι που αγαπάς περισσότερο. Λες και μια μαγική δύναμη στους έστειλε για λίγο. Τόσο όσο να δεις το καλό και ποτέ να μη συμβιβαστείς με τίποτε λιγότερο.
Φεύγουν εκείνοι που σε αγάπησαν περισσότερο. Φεύγουν αλλά σου αφήνουν μερίδιο απ’ την αγάπη τους για να ‘χεις να πορεύεσαι τις στιγμές που σου λείπουν.
Φεύγουν αλλά τουλάχιστον ήρθαν.
Πηγή: mindthetrap.gr
Τα συναισθήματα του πένθους είναι σαν τα κύματα… με τον καιρό η ένταση και η συχνότητα μειώνεται!
Αν η απώλεια του αγαπημένου σας προσώπου είναι πρόσφατη, μπορεί να σας απασχολούν κάποιες από τις παρακάτω σκέψεις ή να βιώνετε κάποια από τα παρακάτω συναισθήματα:
• Νιώθετε συντετριμμένοι.
• Δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε.
• Νιώθετε υπνηλία ή κόπωση.
• Αισθάνεστε ότι το μυαλό σας δεν είναι καθαρό.
• Νομίζετε ότι χάνετε τα λογικά σας.
• Σας λείπει αφόρητα το αγαπημένο σας πρόσωπο.
• Δεν έχετε διάθεση να ασχοληθείτε με οτιδήποτε.
• Δυσκολεύεστε να μάθετε ή να αφομοιώσετε νέες πληροφορίες.
• Δυσκολεύστε να πάρετε αποφάσεις.
• Δεν μπορείτε να ελέγξετε τα συναισθήματά σας.
• Δεν έχετε υπομονή με τους άλλους ανθρώπους.
• Κλαίτε εύκολα.
• Θέλετε να μένετε μόνοι.
• Δεν θέλετε να μένετε μόνοι.
• Νιώθετε φόβο και άγχος.
• Βλέπετε όνειρα ή εφιάλτες που σχετίζονται με τον θάνατο.
• Βλέπετε στον ύπνο σας το αγαπημένο σας πρόσωπο.
• Σκέφτεστε να πεθάνετε για να ξαναβρεθείτε με το αγαπημένο σας πρόσωπο.
Η διαδικασία του πένθους είναι διαφορετική για κάθε άνθρωπο.
Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι που πενθούν κάνουν την εξής ερώτηση: «Πόσο καιρό θα νιώθω έτσι;» Δυστυχώς, όταν κάποιος πενθεί, είναι αδύνατον να γνωρίζουμε πόσο θα διαρκέσουν τα αισθήματα θλίψης και οδύνης. Για την ακρίβεια, κάθε άνθρωπος βιώνει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου με τελείως διαφορετικό τρόπο, ο οποίος καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, όπως:
• H προσωπικότητά του
• O τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται τα προβλήματα
• Tο είδος της σχέσης που είχε με το πρόσωπο που πέθανε
• O τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται τα γεγονότα της ζωής του
• Oι συνθήκες του θανάτου
Τι να περιμένετε:
Αν γνωρίζετε τι να περιμένετε όταν πενθείτε, θα καταφέρετε να αντιμετωπίζετε την κάθε μέρα λίγο πιο εύκολα. Σήμερα ζούμε σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από ταχύτατους ρυθμούς, ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και μια νοοτροπία που μας επιβάλλει να σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να «διορθώσουμε» και να καταφέρουμε τα πάντα. Απαιτούμε να γίνονται όλα αμέσως και δεν είμαστε υπομονετικοί με τον εαυτό μας και τους άλλους. Στέλνουμε ένα μέιλ ή ένα μήνυμα από το κινητό μας και περιμένουμε άμεση απάντηση.
Όταν αρρωσταίνουμε, πηγαίνουμε στον γιατρό και αναμένουμε ότι θα μας δώσει κάποιο φάρμακο που θα μας θεραπεύσει αμέσως. Δυστυχώς, αυτοί οι κανόνες δεν ισχύουν για το πένθος. Δεν μπορούμε να επισπεύσουμε τη διαδικασία του πένθους, ούτε να τη στριμώξουμε σε χρονοδιαγράμματα. Το πένθος δεν είναι μια ασθένεια ή κάτι που μπορούμε απλώς να «ξεπεράσουμε» για να «επιστρέψουμε στη φυσιολογική ζωή μας». Είναι μια διαδικασία τελείως διαφορετική για τον καθένα και χαρακτηρίζεται από πολλές διακυμάνσεις.
Τα «κύματα» του πένθους:
Ίσως σας βοηθήσει η συνειδητοποίηση ότι τα συναισθήματα του πένθους μας πλημμυρίζουν σαν κύματα, αλλά, με τον καιρό, η ένταση και η συχνότητα αυτών των κυμάτων μειώνεται. Πολλοί άνθρωποι λένε ότι τα κύματα του πένθους είναι πολύ συχνά και έντονα τον πρώτο καιρό μετά τον θάνατο ενός αγαπημένου τους προσώπου. Με το πέρασμα του χρόνου, όμως, η έντασή τους φθίνει. Άλλοι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι η ένταση αυτών των κυμάτων κορυφώνεται αρκετούς μήνες μετά την απώλεια, όταν τελικά συνειδητοποιούν το οριστικό γεγονός του θανάτου. Τα «εκλυτικά κύματα», που συνοδεύονται συνήθως από έντονα συναισθήματα, μπορεί να εκδηλωθούν ανά πάσα στιγμή και συχνά μοιάζουν να εμφανίζονται εντελώς ξαφνικά.
Μπορεί να συνδέονται με οποιονδήποτε εκλυτικό παράγοντα – για παράδειγμα, μπορεί να δούμε κάποιον που μοιάζει στο αγαπημένο μας πρόσωπο ή να ακούσουμε ένα τραγούδι στο ραδιόφωνο. Ή μπορεί να συνδέονται με σημαντικές ημερομηνίες, όπως τα γενέθλια ή οι επέτειοι. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα εκλυτικά κύματα γιγαντώνονται, συντηρώντας έτσι τα κύματα του πένθους. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσετε ότι τα εκλυτικά κύματα είναι φυσιολογικά και δεν αποτελούν ένδειξη ότι η κατάστασή σας επιδεινώνεται.
Αν γνωρίζετε ότι η διαδικασία του πένθους χαρακτηρίζεται από αυτό το μοτίβο των κυμάτων, δεν θα ξαφνιάζεστε όποτε θα έχετε μια «κακή» μέρα ενώ πιστεύατε ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή τα καταφέρνατε αρκετά καλά. Με τον καιρό, η ένταση και η συχνότητα αυτών των κυμάτων θα μειωθεί και η κατάσταση θα γίνει ευκολότερη. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι θα υπάρχουν καλές και κακές μέρες τουλάχιστον για έναν χρόνο και να μην περιμένετε ότι θα επιστρέψετε στη «φυσιολογική ζωή» σας μέσα σε μερικούς μήνες.
Καθώς θα περνάει ο πρώτος χρόνος, οι καλές μέρες θα είναι πιο πολλές από τις κακές, ενώ τον δεύτερο χρόνο οι καλές μέρες θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο. Η υγιής διαδικασία του πένθους περιλαμβάνει τη διαχείριση όλων των ιδιαίτερων περιστάσεων που θα ζήσετε μόνοι σας για πρώτη φορά: γενέθλια, γιορτές και άλλες σημαντικές ημερομηνίες. Και, βέβαια, περιλαμβάνει τη διαχείριση της πρώτης επετείου του θανάτου του αγαπημένου σας προσώπου. Να θυμάστε ότι δεν υπάρχει κάποια μαγική θεραπεία για το πένθος – δεν υπάρχει «γρήγορη γιατρειά».
Ορισμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται περισσότερο τον δεύτερο χρόνο, καθώς τότε έχουν πλέον συνειδητοποιήσει πραγματικά την απώλεια. Αυτό ισχύει συχνά όταν ο θάνατος του αγαπημένου τους προσώπου είναι ξαφνικός ή δεν συμβαδίζει με τη «φυσική πορεία των πραγμάτων», όπως ο θάνατος ενός παιδιού ή ενός νέου ανθρώπου που είχε ακόμα όλη τη ζωή μπροστά του. Είναι φυσιολογικό σε αυτές τις περιπτώσεις να περιμένετε ότι τα κύματα του πένθους θα διαρκέσουν περισσότερο, γι’ αυτό και είναι σημαντικό να αναζητήσετε στήριξη στην προσπάθειά σας να διαχειριστείτε την κατάσταση.
Συμβουλή:
Να θυμάστε ότι το πένθος εκδηλώνεται με ένα μοτίβο κυμάτων που είναι διαφορετικό για τον καθένα.
Τι να πείτε σε κάποιον που πενθεί: μερικές προτάσεις
Όταν αντιμετωπίζουμε κάποιον που πενθεί, πρέπει να είμαστε πραγματικά προσεκτικοί με τα λόγια που χρησιμοποιούμε και με τον τρόπο με τον οποίο τον προσεγγίζουμε.
Πρόκειται για μια ευαίσθητη στιγμή και τα συναισθήματα είναι ακατέργαστα. Η σωματική επαφή είναι απαραίτητη σε αυτές τις περιπτώσεις.
Λόγω του ευαίσθητου χαρακτήρα αυτής της κατάστασης, θα θέλαμε να σας παρουσιάσουμε μερικά πράγματα που μπορείτε να πείτε σε κάποιον που πενθεί -και να σας πούμε πότε θα πρέπει να σωπαίνετε.
Αν θέλεις να κλάψεις, κάνε το
Τι σας έλεγαν όλοι όταν ήσασταν μικροί και κλαίγατε; “Μην κλαις”. Τι σας έλεγαν όταν ήσασταν λυπημένοι; “Μην είσαι λυπημένος/η”.
Το να καταπνίγετε τα συναισθήματά σας δεν είναι καλό για κανέναν, ειδικά όταν κάποιο άτομο πενθεί.
Πρέπει να επιτρέπετε στο άτομο αυτό να εκφράζει τα συναισθήματά του αν το έχει ανάγκη. Μην το κάνετε ποτέ να αισθανθεί ότι αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να κάνει ή ότι πρέπει να ελέγχει τον εαυτό του.
Τις στιγμές αυτές, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να αφήσετε το άτομο που πενθεί να κλάψει, να ουρλιάξει και να εκφράσει τα συναισθήματά του όπως το χρειάζεται.
Αν με χρειαστείς, είμαι εδώ
Κάτι που σχετίζεται με το παραπάνω σημείο είναι το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι συχνά προσπαθούν να αποφύγουν τη θλίψη τους.
Ούτε αυτό είναι καλό, επειδή το άτομο που πενθεί έχει ανάγκη από σωματική επαφή: μια αγκαλιά ή ακόμα και κάποιον να κάθεται απλώς στο πλάι του.
Δεν χρειάζεται να μιλάτε, αν και γνωρίζουμε ότι μερικοί άνθρωποι αισθάνονται άβολα στη σιωπή. Ωστόσο το πιο σημαντικό πράγμα είναι να είστε εκεί μαζί με το άτομο που πενθεί.
Έτσι, αν το άτομο που πενθεί θέλει να μιλήσει ή αν ξαφνικά έχει ανάγκη να κλάψει, ξέρει ότι έχει κάποιον στον πλάι του που το αγαπάει και το στηρίζει.
Επομένως, ακόμα και αν αισθάνεστε άβολα, πρέπει να μείνετε μαζί του. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι, για να ξεπεράσουν τη θλίψη, πρέπει να μείνουν μόνοι. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
Πιστέψτε μας, το άτομο που πενθεί σας χρειάζεται αυτή τη στιγμή περισσότερο από ποτέ.
Ξέρω ότι, όταν είσαι έτοιμος/η, θα επιστρέψεις στη ζωή σου: τι να πείτε σε κάποιον που πενθεί
Γιατί μας αρέσει να λέμε στους ανθρώπους τι να κάνουν; Ανάμεσα στο “μην κλαις” και το “τώρα πρέπει να κοιτάξεις το μέλλον σου”, δεν σταματάμε ποτέ τις προσπάθειές μας να αναδομήσουμε τη ζωή του άλλου ατόμου και να του πούμε τι πιστεύουμε ότι πρέπει να κάνει.
Κατά τη διάρκεια αυτών των οδυνηρών στιγμών, το τελευταίο πράγμα για το οποίο χρειάζεται να ανησυχεί το άτομο που πενθεί είναι το μέλλον.
Δεν χρειάζεται να μάθει τι θα συμβεί ή τι πρέπει να κάνει, επειδή το ξέρει ήδη! Αυτή τη στιγμή η προσοχή του είναι στραμμένη στον πόνο του.
Πρέπει να επιτρέψουμε στην κατάσταση να επιλυθεί φυσικά. Μην εγκαταλείπετε το άτομο -απλώς βρίσκεται σε διαδικασία του πένθους. Ξέρει τι πρέπει να κάνει και θα το κάνει όπως το θεωρεί σωστό.
Πραγματικά δεν ξέρω πώς αισθάνεσαι, τι να πείτε σε κάποιον που πενθεί
Όλοι συνηθίζουμε να λέμε “ξέρω πώς αισθάνεσαι” στους ανθρώπους που περνούν μια δύσκολη περίοδο στη ζωή τους.
Αυτό που δεν συνειδητοποιούμε είναι ότι ένας καλύτερος τρόπος να εκφράσουμε την υποστήριξή μας είναι να πούμε κάτι όπως “καταλαβαίνω ότι πρέπει να είναι πολύ δύσκολο για σένα”. Το να πούμε “ξέρω πως αισθάνεσαι” μπορεί να οδηγήσει σε μια επιθετική αντίδραση.
Ένα άτομο που πενθεί είναι πραγματικά ευαίσθητο και εσείς μπορεί να μην έχετε ποτέ βιώσει μια παρόμοια κατάσταση.
Η επανάληψη αυτής της φράσης συνήθως προκαλεί αντιδράσεις του τύπου: “Πώς μπορείς να ξέρεις πώς αισθάνομαι; Δεν σου έχει συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο”.
Όποτε μπορούμε, πρέπει να αποφεύγουμε να λέμε κάτι τέτοιο και αντί αυτού να δείχνουμε στο άλλο άτομο ότι μπορούμε να το συναισθανθούμε ως έναν ορισμένο βαθμό. Μπορεί να μη γνωρίζουμε ακριβώς πόσο πολύ υποφέρει, όμως μπορούμε να το κατανοήσουμε. Ο πόνος στο τέλος θα περάσει. Επομένως πρέπει να δείξουμε σεβασμό από κάθε άποψη, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου που χρειάζεται για να περάσει ο πόνος.Το να προσπαθούμε να προσποιηθούμε ότι έχουμε ήδη ξεπεράσει τη θλίψη μας ή το να πιέζουμε κάποιον να σταματήσει να πενθεί είναι κακό.
Αυτό που δεν συνειδητοποιούμε είναι ότι ένας καλύτερος τρόπος να εκφράσουμε την υποστήριξή μας είναι να πούμε κάτι όπως “καταλαβαίνω ότι πρέπει να είναι πολύ δύσκολο για σένα”. Το να πούμε “ξέρω πως αισθάνεσαι” μπορεί να οδηγήσει σε μια επιθετική αντίδραση.
Ένα άτομο που πενθεί είναι πραγματικά ευαίσθητο και εσείς μπορεί να μην έχετε ποτέ βιώσει μια παρόμοια κατάσταση.
Η επανάληψη αυτής της φράσης συνήθως προκαλεί αντιδράσεις του τύπου: “Πώς μπορείς να ξέρεις πώς αισθάνομαι; Δεν σου έχει συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο”.
Μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες, μήνες ή ακόμα και χρόνια σε μερικές περιπτώσεις. Κάθε άτομο είναι πολύπλοκο και μοναδικό.
Πόσες φορές έχετε πει σε κάποιον που πενθεί τι πρέπει να κάνει; Πόσες φορές έχετε πει “ξέρω πώς αισθάνεσαι;”
Τώρα γνωρίζετε πώς μπορείτε να προσφέρετε τη στήριξή σας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε κάποιον που πενθεί.
https://meygeia.gr/ti-na-pite-se-kapion-pou-penthi/?utm_medium=org&utm_campaign=repost&utm_source=mcfb&utm_content=mc_162653&fbclid=IwAR0WA9F_BPeM-w6jBckFPKBwoskwYwp_DOsC0LXHpwYH6muIqFHMMfpwMGM
Κηπουρική: Ασχοληθείτε με τον Κήπο σας μία ώρα Κάθε Μέρα και Αντιμετωπίστε την Κατάθλιψη.
Η σύγχρονη ζωή απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη φύση, αλλά σταδιακά αυτό αλλάζει, καθώς πολλοί από εμάς συνειδητοποιούμε πόσο σημαντικός είναι ο δεσμός με τη γη για την υγεία και την ευτυχία μας.
Η κηπουρική ανακουφίζει από το άγχος και το στρες, βελτιώνει την ψυχική υγεία, την διατροφή και φυσικά είναι και μια μορφή άσκησης. Στην ουσία, πολλοί ψυχολόγοι προτείνουν την ενασχόληση με την κηπουρική στο σπίτι για βελτίωση της υγείας και της ευημερίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο του BBC:
«Υπάρχουν σε εξέλιξη πιλοτικά προγράμματα για ιατρούς με σκοπό την συνταγογράφηση κηπουρικής ενασχόλησης, ενώ έχουν δημιουργηθεί προγράμματα σχολικής κηπουρικής για να δώσουν στα παιδιά ένα χώρο γαλήνης και χαλάρωσης.
Υπάρχουν επίσης προγράμματα κηπουρικής σε πλαίσιο κοινοτήτων, όπου οι ασθενείς συνεργάζονται και καλλιεργούν κηπευτικά, ενώ σύμφωνα με μελέτες η κηπουρική βοηθά στην αντιμετώπιση της άνοιας».
Παράλληλα, ειδικοί επιστήμονες διοργάνωσαν ημερίδα στην Ακαδημία Δημόσιας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου με καλλιεργητές δενδροκηπευτικών, όπου η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τον ρόλο της κηπουρικής στη θεραπεία χρόνιων παθήσεων.
Η κηπουρική ενισχύει την ψυχική και συναισθηματική ευεξία!
Όλοι γνωρίζουμε ότι ο καθαρός αέρας μας αναζωογονεί, ενώ σχετική έρευνα επιβεβαιώνει ότι ο χρόνος κοντά στη φύση μπορεί να έχει σημαντικά ψυχικά και συναισθηματικά οφέλη για την υγεία. Η κατάθλιψη, πολλές φορές, ριζώνει σε ένα αίσθημα αποσύνδεσης και η επανασύνδεση με τη φύση ενδεχομένως να βοηθά να έρθουμε πιο κοντά στον εαυτό μας και τη «ζωή» γενικότερα.
Σύμφωνα με έρευνα του Gardeners World το 2013 το 80% των κηπουρών ανέφεραν ότι ήταν «ευτυχισμένοι» και «ικανοποιημένοι» από τη ζωή τους, σε σύγκριση με το 67% εκείνων που δεν ασχολούνταν με την κηπουρική. Κλινικές δοκιμές αποκάλυψαν ότι οι κηπουροί είχαν χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης – της ορμόνης του στρες – σε σύγκριση με άτομα που προσπάθησαν να χαλαρώσουν με ήρεμη ανάγνωση. Παράλληλα, ερευνητές διαπίστωσαν ότι το σκάψιμο στο έδαφος μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία λόγω της έκθεσης σε ευεργετικούς μικροοργανισμούς του εδάφους. Όπως αναφέρει το CNN Health:
«Σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήχθη στη Νορβηγία, άτομα που είχαν διαγνωσθεί με κατάθλιψη, επίμονη χαμηλή διάθεση ή «διπολική διαταραχή ΙΙ» πέρασαν έξι ώρες την εβδομάδα καλλιεργώντας άνθη και λαχανικά.
Μετά από τρεις μήνες, οι μισοί από τους συμμετέχοντες σημείωσαν σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης. Επιπλέον, η διάθεσή τους συνέχισε να είναι καλύτερη τρεις μήνες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος κηπουρικής…
Το Mycobacterium vaccae, ένα ακίνδυνο βακτήριο που απαντάται συνήθως στο έδαφος αυξάνει την απελευθέρωση και το μεταβολισμό της σεροτονίνης σε μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν τη γνωστική λειτουργία και τη διάθεση – όπως και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα που ενισχύουν τη σεροτονίνη».
Η κηπουρική είναι μια εξαιρετική δραστηριότητα: καλλιεργούμε την τροφή μας χωρίς να χρειάζεται να ασκηθούμε!
Η ιδέα ότι η κηπουρική προάγει τη βελτίωση της υγείας και της φυσικής κατάστασης έχει νόημα, εφόσον θεωρούμε ότι το σώμα πρέπει να κινείται για να διατηρείται σε καλή κατάσταση. Η κηπουρική είναι ένας τρόπος να παραμένουμε δραστήριοι όταν μπαίνουμε στον πειρασμό να μην ασκούμαστε καθόλου.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2012 όσοι ασχολούνται με την κηπουρική σε πλαίσιο κοινότητας είχαν σημαντικά χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) από εκείνους που δεν δραστηριοποιούνταν στην κηπουρική. Οι άνδρες και γυναίκες ερασιτέχνες κηπουροί είχαν 62% και 46% λιγότερες πιθανότητες αντίστοιχα να είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
Η κηπουρική θεωρείται άσκηση μέσης έως υψηλής έντασης!
Είναι ενδιαφέρον ότι οι γυμναστές έχουν διαπιστώσει ότι η άσκηση σε εξωτερικό χώρο μας κάνει να ασκούμαστε πιο σκληρά, ακόμα κι αν αντιλαμβανόμαστε τη δραστηριότητα ως ευκολότερη σε σύγκριση με την άσκηση στο γυμναστήριο. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι μέρος της εξίσωσης, καθώς η κηπουρική μας ενθαρρύνει να ασκούμαστε πιο εντατικά από ό, τι στο γυμναστήριο.
Σύμφωνα με μελέτες στην περιοχή της Κορέας, τα ακόλουθα στάδια κηπουρικής αποτελούν άσκηση μέτριας έντασης, βάσει της ενέργειας που καταναλώνεται σε παιδιά:
- Βοτάνισμα
- Πολλαπλασιασμός
- Σπορά
- Συγκομιδή
- Φύτευση
- Ανάμιξη χώματος
- Σκάλισμα
- Πότισμα
Το τσουγκράνισμα – που μιμείται τη χρήση κωπηλατικού μηχανήματος – και το σκάψιμο θεωρούνται έντονη άσκηση, ενώ το τελευταίο είναι η πιο έντονη από όλες τις δραστηριότητες κηπουρικής. Μια περαιτέρω δραστηριότητα που μπορεί να αυξήσει την ένταση είναι η προσθήκη ενεργειών τροποποίησης του εδάφους, όπως η προσθήκη τσιπς ξύλου.
Αυτή η δραστηριότητα πρέπει να γίνεται δύο έως τέσσερις φορές το χρόνο και ενδεχομένως να χρειαστούν αρκετές ημέρες για να γίνουν όλα, ανάλογα με το μέγεθος του κήπου σας.
Προσέχουμε τη στάση του σώματος την ώρα της κηπουρικής!
Όπως και με άλλες ασκήσεις, η στάση του σώματος είναι σημαντική για να αποφύγετε τραυματισμούς. Θα πρέπει να προσέξουμε τα εξής:
- Διατηρήστε την κατάλληλη ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης. Αυτό θα βοηθήσει στην απορρόφηση των κραδασμών και θα επιτρέψει τη σωστή κατανομή βάρους και το βέλτιστο εύρος κίνησης.
- Αποφύγετε τα τεντώματα φροντίζοντας τα αντικείμενα και οι επιφάνειες εργασίας να βρίσκονται σε προσβάσιμο σημείο κοντά στο σώμα σας.
- Φροντίστε, όσο μπορείτε, να δουλεύετε με τα χέρια στο ύψος της μέσης, τους αγκώνες λυγισμένους και τους βραχίονες να κινούνται με άνεση στο πλάι.
- Όταν σκαλίζετε ή σκάβετε στο επίπεδο του εδάφους, βεβαιωθείτε ότι λυγίζετε τα γόνατά σας, αντί να σκύβετε προς τα εμπρός με τα πόδια σας ίσια. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε ένα σκαμνί κήπου.
Πόσες θερμίδες μπορεί πραγματικά να κάψετε κατά την κηπουρική;
Σύμφωνα με τη Nikki Phipps, συγγραφέα του βιβλίου, «The Bulb-o-licious Garden» η χρήση του χορτοκοπτικού μπορεί να μας κάνει να κάψουμε περίπου 300 θερμίδες. Άλλες δραστηριότητες, όπως η κοπή, το κλάδεμα, το σκάψιμο, η φύτευση και το σκάλισμα μας βοηθούν να κάψουμε έως και 200 θερμίδες ανά ώρα.
«Η άσκηση στον κήπο προπονεί όλες τις μεγάλες μυϊκές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ποδιών, των χεριών, των γλουτών, των κοιλιακών, του λαιμού και της πλάτης. Η κηπουρική, είτε ως σκάψιμο, σκάλισμα, φύτευση, ή μεταφορά νερού, είναι μια μορφή εντατικής άσκησης», αναφέρει η συγγραφέας.
Η ίδια έχει επίσης δημοσιεύσει μια λίστα με το κατά προσέγγιση ποσό των θερμίδων που καίγονται μέσα από διάφορες δραστηριότητες κηπουρικής. Σύμφωνα με μια αναφορά στο The Telegraph, τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα κηπουρικής έχουν ευεργετικά αποτελέσματα.
Η χρήση χειροκίνητων εργαλείων αντί ηλεκτρικών θα εξασφαλίσει τη μέγιστη κατανάλωση ενέργειας. Σύμφωνα με μια προηγούμενη αναφορά της Daily Mail τρεις ώρες κηπουρικής ισοδυναμούν με μια ώρα γυμναστικής, ενώ πέντε ώρες κηπουρικής την εβδομάδα καίνε 722 θερμίδες.
«Μια περίοδος εξάμηνης δραστηριότητας στην κηπουρική μας βοηθά να καταναλώσουμε 18.772 θερμίδες ετησίως – θερμίδες που ισοδυναμούν με επτά μαραθώνιους. Είναι ένα χόμπι με το οποίο θα μπορούσαμε να κάψουμε ένα εκατομμύριο θερμίδες σε μια ζωή», γράφει η Daily Mail.
Το Livestrong.com σημειώνει επίσης ότι, ανάλογα με την εργασία κηπουρικής και το τρέχον βάρος, μπορείτε να κάψετε από 240 έως 448 θερμίδες ανά ώρα. Όσο περισσότερο βάρος έχετε και όσο πιο έντονη είναι η εργασία, τόσο περισσότερες θερμίδες καίτε.
«Ένα άτομο που ζυγίζει περίπου 125 κιλά καίει περίπου 240 θερμίδες ανά ώρα κάνοντας δραστηριότητες όπως φροντίδα του χλοοτάπητα, κλάδεμα, φύτευση δέντρων ή θάμνων… Οι εργασίες που καίνε περίπου 300 θερμίδες ανά ώρα περιλαμβάνουν σκάψιμο, κομποστοποίηση κ.λπ. που καίνε 360».
Καλλιεργούμε την τροφή μας για μια καλύτερη διατροφή!
Εννοείται, φυσικά, ότι η καλλιέργεια των δικών μας φρούτων, λαχανικών και βοτάνων είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να βελτιώσουμε τη διατροφή μας και να έχουμε οφέλη για την υγεία μας. Καλύτερα δε να χρησιμοποιούμε οργανικά λιπάσματα.
Η κομποστοποίηση είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για την ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων κουζίνας, που μας βοηθά να χρησιμοποιήσουμε σπιτικό λίπασμα για τον κήπο μας.
Η δυνατότητα χρήσης φυτοφαρμάκων υψηλής ποιότητας είναι ένα από τα σαφή πλεονεκτήματα της κηπουρικής, καθώς η ελαχιστοποίηση των τοξικών ουσιών είναι μια σημαντική πτυχή της υγείας. Οι αστικοί κήποι συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην προστασία της ποιότητας των υδάτων και στην καλλιέργεια του εδάφους, καθώς και στην προώθηση της βιοποικιλότητας, ενώ ταυτόχρονα ομορφαίνουν τις πυκνοκατοικημένες κοινότητες.
Η αστική κηπουρική είναι επίσης ένα σημαντικό βήμα προς την οικοδόμηση ενός πιο βιώσιμου συστήματος διατροφής για όλους. Απλά ξεκινήστε σταδιακά και πριν το καταλάβετε θα δείτε ότι μεγάλο μέρος των γευμάτων σας θα μπορούσαν να προέρχονται κατευθείαν από τον δικό σας κήπο.
Εάν είστε νέοι στην κηπουρική δοκιμάστε με μικρά πράσινα λαχανικά. Όταν οι σπόροι βλαστήσουν, η θρεπτική τους αξία αυξάνεται σημαντικά. Τα θρεπτικά συστατικά τους καθίστανται επίσης πιο βιοδιαθέσιμα. Μερικοί βλαστοί σπόρων μπορούν να περιέχουν έως και 30 φορές τις θρεπτικές ουσίες των οργανικών λαχανικών.
Τα λάχανα είναι εξαιρετικά για να προσθέσουμε στη σαλάτα, τα σάντουιτς, τους χυμούς μας. Η καλλιέργεια της δικής σας τροφής μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να μειώσετε τον λογαριασμό σας στο παντοπωλείο!
Σε κάθε περίπτωση, η ενασχόληση με τη φύση και η κηπουρική το μόνο που μπορούν να μας προσφέρουν είναι πλεονεκτήματα και χαρά!
Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.
Ο καθένας βιώνει πολλές απώλειες στη διάρκεια της ζωής του, αλλά ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου είναι απαράμιλλος στο κενό και τη βαθιά του θλίψη. Ο κόσμος σου έχει σταματήσει. Μπορείς να αναφέρεις μέχρι και την ακριβή ώρα που έφυγε. Είναι σημαδεμένη στη μνήμη σου και χαραγμένη στην ψυχή σου. Υπάρχουν στιγμές που φαίνεται παράξενο που ο κόσμος συνεχίζει σαν να μην έχει συμβεί τίποτα, όταν ο δικός σου κόσμος έχει ανατραπεί.
Η ζωή σου συνεχίζεται, αλλά δεν είσαι σίγουρος γιατί. Μια διαφορετική ζωή είναι μπροστά σου, μια ζωή στην οποία το αγαπημένο σου πρόσωπο δεν θα είναι σωματικά παρόν. Όσο κι αν προσπαθούν οι γύρω σου, κανείς δεν μπορεί να βρει λόγια για να σε κάνει να νιώσεις καλύτερα ή να κλείσει αυτή η πληγή. Θα επιβιώσεις, παρόλο που μπορεί να μην είσαι σίγουρος πώς ή ακόμα και αν το θέλεις.
Αυτό που νιώθεις είναι θλίψη
Η θλίψη είναι η αντανάκλαση μιας σύνδεσης που έχει χαθεί και αυτό που νιώθουμε μέσα μας, και το πένθος αφορά όλες τις εξωτερικές εκφράσεις αυτής της θλίψης. Η απώλειά σου και η θλίψη που τη συνοδεύει είναι πολύ προσωπική, διαφορετική από οποιουδήποτε άλλου. Μόνο εσύ ξέρεις όλα όσα έχασες όταν πέθανε ο αγαπημένος σου. Μόνο εσύ μπορείς να νιώσεις όλα όσα κρύβονται στον εσωτερικό σου κόσμο σχετιζόμενα με αυτήν τη θλίψη. Όλοι θρηνούν μια απώλεια, αν και κάποιοι μπορεί να μην το δείχνουν στο πένθος τους — ή στην εξωτερική τους εμφάνιση.
Η θλίψη είναι η φυσική αντίδραση στην απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου και η διαδικασία θεραπείας που τελικά φέρνει παρηγοριά στην απώλεια μας.
Προπαρασκευαστικός Θρήνος
Σε ορισμένες περιπτώσεις ο πόνος της απώλειας έρχεται πριν από το θάνατο όπως για παράδειγμα συμβαίνει σε περίπτωση μιας ασθένειας. Είναι συχνά μια επώδυνη πρόβλεψη για τα πράγματα που θα ακολουθήσουν. Η προκαταρκτική θλίψη είναι η θλίψη που νιώθουμε «ιδιωτικά», κρυφά θα μπορούσαμε να πούμε, πριν πεθάνει ένα αγαπημένο μας πρόσωπο. Αρχικά ονομαζόταν προπαρασκευαστικός θρήνος, που κατά κάποιο τρόπο την περιγράφει με μεγαλύτερη ακρίβεια. Μέσα από αυτή τη διαδικασία προετοιμάζονται το μυαλό, η καρδιά και η ψυχή μας για την επικείμενη απώλεια και μπορούν να το βιώσουν όχι μόνο εκείνοι που πρόκειται να χάσουν κάποιον, αλλά συχνά το νιώθει και ο ετοιμοθάνατος.
Ενώ συνηθίζουμε περισσότερο να μιλάμε για θλίψη μετά από απώλεια, ο προπαρασκευαστικός θρήνος είναι πολύ πιο μη λεκτικός. Συχνά κρατάμε αυτές τις σκέψεις για τον εαυτό μας. Μόλις επέλθει ο θάνατος, μπορεί να αισθάνεσαι ένοχος που θρηνούσες την απώλεια του αγαπημένου σου προσώπου πριν ακόμα αυτό πεθάνει. Να γνωρίζεις όμως ότι η διαδικασία αυτή είναι ένα πολύ φυσιολογικό μέρος αυτής της εμπειρίας.
Δεν μειώνει απαραίτητα τη θλίψη που νιώθουμε μετά, και σε ορισμένες περιπτώσεις μακροχρόνιων ασθενειών, μπορεί να βιώνουμε μεγάλο μέρος αυτών των συναισθημάτων τα τελευταία χρόνια της ζωής του αγαπημένου μας προσώπου.
Δεν είναι επιλογή μας αν θα νιώσουμε ή όχι προπαρασκευαστικό θρήνο. Μπορεί να είναι ή όχι μέρος της προσωπικής σου διαδικασίας πένθους. Όμως αν είναι ή ήταν, μην το κρίνεις! Απλά να ξέρεις ότι η πιθανότητα απώλειας του αγαπημένου σου προσώπου ήταν αρκετή για να την πυροδοτήσει στον ψυχισμό σου σε μια προσπάθεια να αρχίσει να προστατεύεται.
Αισθήματα ανακούφισης
Μερικές φορές κατά τη διάρκεια της θλίψης, ειδικά εάν προηγήθηκε της απώλειας μια μακρά ασθένεια, μπορεί να εμφανιστεί ένα απροσδόκητο αίσθημα ανακούφισης. Ένα αίσθημα που θα το χαρακτήριζες εκτός τόπου και χρόνου, λανθασμένα όμως. Γιατί θα ένιωθες μια αίσθηση ανακούφισης με την απώλεια κάποιου τόσο κοντινού και τόσο αγαπημένου σου;
Εάν αισθάνεσαι έτσι, πιθανότατα οφείλεται στο ότι το αγαπημένο σου πρόσωπο υπέφερε και είσαι ευγνώμων που τελείωσε μια επίπονη και βασανιστική εμπειρία για εκείνο. Είναι γεγονός ότι όταν ένα αγαπημένο πρόσωπο υποφέρει, έρχεται να προκαλέσει έναν βαρύ πόνο πιο πάνω και από τη θλίψη που εμφανίζεται με την γνωστοποίηση μιας απειλητικής για τη ζωή ασθένειας.
Αυτό είναι που προκαλεί τη σύγχυση, όταν η απώλεια και η θλίψη αναμειγνύονται. Αυτή η ανακούφιση δεν πρέπει να κρίνεται, αλλά μάλλον θα πρέπει να κατανοηθεί γι’ αυτό που είναι – μια δήλωση ότι μισούσες να βλέπεις τον αγαπημένο σου να πονάει και/ή να υποφέρει.
Γράφει η Μαίρη Προκοπίου-Δέδε
Η Μαίρη Προκοπίου-Δέδε είναι απόφοιτη Κοινωνική Λειτουργός και ζει μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας. Κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στην «Οργάνωση & Διαχείριση Ανακουφιστικής & Υποστηρικτικής Φροντίδας Χρονίων Πασχόντων» της Ιατρικής Αθηνών ενώ βρίσκεται στο 3ο έτος Ειδίκευσης στην Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία υπό την ευθύνη του ΙΨΕΠΑ στη Λευκωσία. Το 2011 απέκτησε το δίπλωμα εξ’αποστάσεως μετεκπαίδευσης του ΕΚΠΑ στην Συμβουλευτική Εξαρτήσεων και το 2021 ολοκλήρωσε την ετήσια μετεκπαίδευσή της στην Παιδοψυχολογία του Πανεπ. Αιγαίου.
Από το 2012 εργάζεται ως Συντονίστρια Κλινικών Μελετών στο Α΄ Παθολογικό – Ογκολογικό Τμήμα ΓΑΟΝΑ «Ο Άγιος Σάββας» ενώ είναι Επιστημονική Συνεργάτης της Επιστημονικής Εταιρείας «Ελληνική Ογκολογική Εκπαίδευση & Πράξη» (ΕΛ.Ο.Ε.Π.). Στο παρελθόν έχει εργαστεί στην ΜΚΟ «Πνοή Αγάπης» και σε πλήθος άλλων οργανώσεων και υπηρεσιών.
Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια ως μέλος οργανωτικής & επιστημονικής επιτροπής αλλά και ως ομιλήτρια, ενώ είναι η επιστημονικά υπεύθυνη της ετήσια Ψυχοκοινωνικής Ημερίδας στην Ογκολογία που διενεργείται από την εταιρεία ΕΛ.Ο.Ε.Π.
Είναι μία εκ των συγγραφέων της ελληνικής έκδοσης «Οδηγός Επιβίωσης Ασθενών με καρκίνο» ενώ δημοσιεύσεις της υπάρχουν σε ελληνικά και αγγλόφωνα περιοδικά.
Εργασίες της έχουν επίσης αναρτηθεί εγχώρια σε συνέδρια της ΕΟΠΕ και σε διεθνή συνέδρια της EAPC, MASCC/ISOO και IPOS.
Στον ελεύθερο χρόνο της ασχολείται με το Pilates και τη Yoga.
Βιβλιογραφία:
-Life lessons: Two experts on death and dying teach us about the mysteries of life and living. APA (7th ed.) Citation. Kübler-Ross, E., & Kessler, D. (2000)
-On grief and grieving: Finding the Meaning of Grief through the Five Stages of Loss». APA (6th ed.) Kubler-Ross, E., & Kessler, D. (2005)
-The Needs of the Dying: A Guide for Bringing Hope, Comfort and Love to Life’s Final Chapter, 10th anniversary ed. David Kessler. HarperCollins: New York, N.Y.2007
7 εντυπωσιακά πράγματα που συμβαίνουν όταν αρχίζουμε να αγαπάμε τον εαυτό μας περισσότερο
8/07/2022
Η Kim McMillen (συγγραφέας) μας μετέφερε πολύτιμες σκέψεις σχετικά με την αγάπη προς τον εαυτό μας: «Όταν τελικά αγάπησα τον εαυτό μου αρκετά, άρχισα να απομακρύνω ό,τι δεν ήταν υγιές για μένα. Αυτό περιλάμβανε ανθρώπους, δουλειές, τις ίδιες μου τις πεποιθήσεις και συνήθειες -οτιδήποτε με έκανε να νιώθω λίγη. Η κρίση μου το προσδιόριζε αυτό ως προδοσία. Τώρα ξέρω ότι ήταν απλά αγάπη προς εμένα».
Επίσης, το βιβλίο της Louise Hay για τον διαλογισμό με τίτλο: «You can heal your life» περιέχει αρκετές πολύτιμες πληροφορίες σε σχέση με την αγάπη προς τον εαυτό μας ανάμεσα σε άλλα θέματα. Εντούτοις, ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα είναι ότι η αυτοεκτίμηση δεν είναι μόνο καλή και επιθυμητή, αλλά απαραίτητη για την επιβίωσή μας. Μόνο ένας άνθρωπος που αγαπά πραγματικά τον εαυτό του μπορεί να αγαπήσει πραγματικά και έναν άλλο άνθρωπο.
Γι’ αυτό ο κάθε ένας από εμάς χρειάζεται τον δικό του προσωπικό ορισμό αγάπης προς τον εαυτό του, για τον οποίο αξίζει να παλέψει και να επιτεύξει. Γιατί λοιπόν η αγάπη προς τον εαυτό μας είναι τόσο καίριας σημασίας;
7 εντυπωσιακά πράγματα που συμβαίνουν όταν αρχίζουμε να αγαπάμε τον εαυτό μας περισσότερο:
1. Αποκτάμε πλήρη έλεγχο της ζωής μας
Θα συνειδητοποιήσετε, ή απλά θα θυμηθείτε, ότι σχεδόν πάντα έχετε επιλογή στη ζωή. Είναι απίστευτο το πόσα πράγματα κάνουμε κάθε μέρα χωρίς να χρειάζεται πραγματικά να τα κάνουμε και δηλώνουμε ότι τα μισούμε. Μόλις όμως πάρετε τον πλήρη έλεγχο, δεν θα νιώθετε θυμό, ενοχή ή ντροπή πια, θα σταματήσετε να πιέζεστε, για να ικανοποιείτε τους πάντες γύρω σας και θα αρχίσετε να αφοσιώνεστε σε πράγματα που απολαμβάνετε.
2. Είμαστε εμείς που θέτουμε και κρατάμε τα όρια στις διαπροσωπικές μας σχέσεις
Όταν σέβεστε τις ανάγκες σας, νιώθετε πιο σίγουροι, αποφασιστικοί και άνετοι. Αυτό σημαίνει ότι στα ραντεβού σας γνωρίζετε ακριβώς τι είναι αυτό που θέλετε. Γι’ αυτό ξοδέψτε όσο χρόνο χρειάζεται, για να προσδιορίσετε ποιοι είστε, τι θέλετε και τι επιθυμείτε από έναν/μια σύντροφο. Αν ένας σύντροφος ξεπεράσει ένα όριο που θέτει σε κίνδυνο την παρούσα ή μελλοντική σας ευτυχία και επιτυχία, τότε θα γνωρίζετε ότι είναι καλύτερα να απομακρυνθείτε και να ψάξετε κάτι που θα σας ταιριάζει περισσότερο.
3. Δεν νιώθουμε ότι χρειαζόμαστε την αποδοχή ή έγκριση κανενός
Και πραγματικά αυτό είναι τόσο λυτρωτικό. Μόλις σταματήσετε να κάνετε πράγματα μόνο για να αρέσετε, τότε θα αρχίσετε να κάνετε μόνο αυτό που επιθυμείτε και μόνο ό,τι σας χαρίζει χαρά και γαλήνη. Δεν είναι δύσκολο να φανταστείτε πόσο ιδανική θα είναι η κατάσταση, μια μοναδική αίσθηση ελευθερίας.
4. Παίρνουμε τις δικές μας και μόνο δικές μας αποφάσεις
Οι αποφάσεις, όπως το αν θα μετακομίσετε σε άλλη πόλη, ή θα αλλάξετε καριέρα, θα γίνουν ευκολότερες για εσάς, επειδή θα έχετε συνηθίσει να δείχνετε αποφασιστικότητα και πυγμή, αφού έχετε ζυγίσει τα θετικά και τα αρνητικά και γνωρίζοντας τη λογική και συναισθηματική επίδραση σε αυτές. Επιπροσθέτως, ένας άνθρωπος που αγαπά τον εαυτό του, εμπιστεύεται τη διαίσθησή του, ακόμα κι αν προφανώς κάποιες φορές, πέφτει έξω.
5. Λατρεύουμε να περνάμε ποιοτικό χρόνο μόνοι μας
Δεν θα νιώθετε ότι χρειάζεται να κρυφτείτε από τις ίδιες σας τις σκέψεις και τα συναισθήματα, μένοντας συνέχεια απασχολημένοι. Ο μοναχικός χρόνος θα είναι μια εκπληκτική ευκαιρία για εσάς να αναλογιστείτε τις πράξεις, τις επιθυμίες και τους στόχους σας, να σκεφτείτε τι χρειάζεται να διορθώσετε και τι να πετύχετε.
6. Διαμορφώνουμε και διατηρούμε μια βαθιά σχέση με τον εαυτό μας
Αφού εκμεταλλευτείτε όλο αυτό τον πολύτιμο χρόνο μόνοι σας, θα αρχίζετε να νιώθετε μια ξεκάθαρη και βαθιά σχέση με τον εσωτερικό σας κόσμο, ακόμα κι αν δεν μπορείτε ακριβώς να την εξηγήσετε. Και καθώς η σχέση με το βαθύτερο είναι σας θα ενδυναμώνεται, και οι υπόλοιπες διαπροσωπικές σας σχέσεις θα φέρουν το ίδιο αποτέλεσμα.
7. Νιώθουμε χαρούμενοι που είμαστε μόνοι/ες, αλλά είμαστε ανοιχτοί/ες και σε μια ενδιαφέρουσα σχέση
Μόλις συνειδητοποιήσετε ότι δεν χρειάζεστε έναν/μια σύντροφο για να νιώσετε ευτυχισμένοι και ήρεμοι, θα νιώσετε και μια ξεχωριστή αίσθηση ανακούφισης (το λιγότερο). Επιπλέον, αυτή η συνειδητοποίηση θα σας προσφέρει απίστευτη δύναμη και θέληση να βρείτε κάποιον, από τον οποίο όμως δεν θα εξαρτιέστε συναισθηματικά, αλλά θα μοιράζεστε μαζί στόχους και όνειρα με ισότιμο τρόπο.
Πηγή: https://enallaktikidrasi.com/2017/12/7-ediposiaka-simvenoun-otan-agapame-eafto-mas/?fbclid=IwAR2KvwXs_tyV5SglBYCzoXGUKDrNiksDAxHkICF3RVZojCO8Yq43kbXe_Ck
21/06/2022
Ο πόνος σου μαθαίνει την ζωή από την αρχή!
Να τον σέβεσαι και να τον αγαπάς τον πόνο.
Μέσα του μαθαίνεις τον εαυτό σου.
Μέσα του μαθαίνεις τα όριά σου.
Μέσα του αλλάζεις, γίνεσαι ένας άλλος άνθρωπος που δεν ήξερες καν πως υπήρχε.
Να τον σέβεσαι και να τον αγαπάς τον πόνο.
Σου μαθαίνει την ζωή από την αρχή.
Σου μαθαίνει να κοιτάς τους ανθρώπους στα μάτια και να διαβάζεις την αλήθεια τους.
Σου μαθαίνει να αναγνωρίζεις ανθρώπους με κοινές τομές, με κοινά σημάδια, με κοινές ρωγμές.
Να τον σέβεσαι και να τον αγαπάς τον πόνο.
Σε κάνει να εκτιμάς τα μικρά. Αυτά που για τους πολλούς μοιάζουν ασήμαντα.
Σε κάνει να μετράς τις στιγμές όπως τους αξίζουν.
Σε κάνει να αντέχεις!
Να τον σέβεσαι και να τον αγαπάς τον πόνο.
Σου θυμίζει πόσο εύθραυστη είναι η ζωή.
Σου θυμίζει πόσο γρήγορα μπορεί να περάσει η στιγμή.
Σου θυμίζει να σέβεσαι κάθε τι ζωντανό.
Να τον σέβεσαι και να τον αγαπάς τον πόνο.
Είναι εκείνος που σε κάνει να σηκώνεις στους ώμους σου τον κόσμο όλο και την ίδια στιγμή είναι εκείνος που σε κάνει μικρό, μηδαμινό και ταπεινό μπροστά του.
Είναι εκείνος που σε διαχωρίζει από τον εγωισμό σου και σε επαναφέρει στην γη.
Ναι, ο πόνος είναι το πιο γήινο συναίσθημα που μπορείς να νιώσεις.
Ναι, είναι ο πόνος το πιο αληθινό από τα συναισθήματα που θα νιώσεις.
Είναι εκείνο που δεν μπορείς να προσποιηθείς, δεν μπορείς να μασκαρέψεις, δεν μπορείς να αγνοήσεις.
Οι άνθρωποι που επιβίωσαν από τον πόνο, έμαθαν να είναι γήινοι, αληθινοί, τρωτοί.
Έμαθαν πως η στιγμή που θα προσπεράσεις δεν θα γυρίσει ποτέ πίσω.
Έμαθαν να γελάνε, να κλαίνε, να αγαπούν, να ερωτεύονται!
Θυμώνουν μα δεν κακιώνουν.
Δεν σπαταλούν τον χρόνο τους σε τίποτα μικρό.
Και ξέρουν καλά πως ο πόνος, δεν μοιράζεται, δεν δωρίζεται, δεν ζυγίζεται.
Οι άνθρωποι που επιβίωσαν από τον πόνο, έχουν μια μόνιμη θλίψη στην ψυχή τους κι είναι η ίδια θλίψη που σκοτεινιάζει το βλέμμα τους.
Σου μιλούν μια γλώσσα ακαταλαβίστικη που την καταλαβαίνουν μόνο εκείνοι, οι άλλοι επιβιώσαντες τον πόνο!
Μην περιμένεις να δώσουν μάχη για να τους αγαπήσεις.
Μην περιμένεις να δώσουν μάχη για να του αποδεχτείς.
Μην περιμένεις να παρακαλέσουν για την παρουσία σου στην ζωή τους.
Οι άνθρωποι που επιβίωσαν από τον πόνο, κουβαλούν τα σημάδια τους σαν παράσημα κι όταν τους αγαπήσεις αληθινά, βαθιά και απόλυτα, τότε και μόνο θα σου επιτρέψουν να τα δεις, ένα ένα.
Κι αυτό θα είναι το δικό σου παράσημο.
Πηγή:http://wp.loveletters.gr/8183-2/
21/6/2022
Κορυφαίος
ψυχοθεραπευτής:
«Ζήσε για σένα και άσε τους
άλλους να ζήσουν για τον εαυτό τους»
Με ένα ιστορικό που περιλαμβάνει τη συγγραφή πάνω από 30 βιβλίων και
συνολικά γύρω στις 5 εκατομμύρια πωλήσεις, ο dr Mikhail Litvak δίκαια μπορούμε
να πούμε ότι ανήκει στην παγκόσμια ελίτ στον τομέα της ψυχολογίας,
ψυχοθεραπείας και ψυχιατρικής!
Συλλέξαμε τις 18 πιο πολύτιμες συμβουλές που περιγράφονται στα βιβλία του οι οποίες θα σας βοηθήσουν να βελτιώσετε την ποιότητα της ζωή σας σε προσωπικό διαπροσωπικό αλλά και επαγγελματικό επίπεδο.
1. Άμα οι πράξεις σου συνοδεύονται από ένα καλοδουλεμένο σχέδιο, η
επιτυχία είναι φυσικό επακόλουθο
2. Τόσο οι ώριμοι όσο
και οι ανώριμοι άνθρωποι διαθέτουν γνώση. Η μεγάλη διαφορά είναι πως ο ώριμος
άνθρωπος μπορεί και μετατρέπει τη γνώση αυτή σε πράξεις.
3. Ζήσε για σένα και άσε τους άλλους να ζήσουν για τον εαυτό τους! Αν δε
το κάνεις για σένα θα μπεις σε μια διαδικασία να θες να αποδείξεις στους άλλους
κάτι που πιθανόν να μην είσαι.
4. Άμα σου αρέσει να
ονειροπολείς φαντάσου τον εαυτό σου να κατακτά στόχους ρεαλιστικούς και
βραχυπρόθεσμους. Αυτό είναι το κλειδί στην πραγματοποίηση των μεγάλων
μακροπρόθεσμων στόχων.
5. Αντί να σπαταλάς τον χρόνο σου με ανθρώπους ρηχούς που ξέρεις ότι δε
σε γεμίζουν, καλύτερα επένδυσε το χρόνο σου διαβάζοντας ένα βιβλίο.
6. Όποιος δε συμπαθεί
τον εαυτό του θα κάνει συχνά κριτική στους άλλους. Ότι δεν αρέσει στον εαυτό
μας άλλωστε το βλέπουμε πολύ συχνά και στους άλλους.
7. Διαφορά ανάμεσα στην αντρική και τη γυναικεία λογική μπορεί να
υπάρχει. Η σοφία όμως είναι η ίδια αρετή και για τα δύο φύλα
8. Αν οι άνθρωποι που
σε βοηθούν για κάτι στη συνέχεια σε πιέζουν να νιώσεις ενοχές ή ευγνωμοσύνη για
την πράξη τους, καλύτερα πλήρωσέ τους και φύγε..
9. Ο χαρούμενος άνθρωπος που αγαπάει τον εαυτό του δεν ενδιαφέρεται
καθόλου για τη γνώμη των άλλων ανθρώπων.
10. Ο μεγαλύτερος
εχθρός δεν είναι το άτομο στη σκιά που περιμένει να σε δει να πέσεις. Ο
μεγαλύτερος εχθρός είναι ο ίδιος σου ο εαυτός αν σε σαμποτάρει και σου λέει ότι
δε μπορείς
11. Αν σου αρέσει να σκαλίζεις τα πράγματα, καλύτερα σκάλισε στα άδυτα
της φιλοσοφίας και της επιστήμης παρά τις ζωές των συνανθρώπων σου.
12. Μην ασχολείσαι με
την κακοπροαίρετη κριτική και τις προσβολές καθώς δεν θα έχουν καμία σημασία
όταν θα κατακτάς τους στόχους σου.
13. Αν λαχταράς κάτι στη ζωή, μην περιμένεις να σου έρθει ουρανοκατέβατο
και μην ζητάς την άδεια από κανέναν για να το αποκτήσεις. Δούλεψε σκληρά και
γίνε ικανός για να το αποκτήσεις.
14. Η ευτυχία δεν
είναι κάτι που το κυνηγάς για να το βρεις. Η ευτυχία είναι νοητική κατάσταση
που βρίσκεται μέσα σου και την αποκτάς όταν μάθεις καλά τον ίδιο σου τον εαυτό.
15. Το να μιλάς με τους φίλους σου είναι καλό πράγμα. Το να μιλάς με τους
εχθρούς σου, εκείνο είναι το πραγματικό σχολείο όπου μαθαίνεις πολλά.
16. Η κατάθλιψη είναι
δύσκολη και επίπονη. Είναι όμως και μια ευκαιρία να ανακαλύψει αυτός που πάσχει
από αυτήν, βαθύτερες πτυχές του εαυτού του.
17. Άμα σου αρέσει να μένεις μόνος αυτό είναι δείγμα πνευματικής
ωριμότητας. Επίσης η μοναξιά μπορεί να είναι πολλές φορές παραγωγική.
18. Μην κρατάς την
ευτυχία σου μέσα σου. Μοιράσου την με τους φίλους σου για να τους κάνεις και
αυτούς χαρούμενους αλλά και με τους ανταγωνιστές σου ώστε να αναρωτιούνται τι
κάνεις καλύτερα από αυτούς. .
12/06/2022
Πολεμώντας την κατάθλιψη με όπλο τη σεροονίνη
Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία της περιπέτειας covid-16 ή τουλάχιστον ελπίζουμε. Κι όμως αυτό το τέλος είναι το πιο βαρύ απ' όλα. Νιώθουμε κόπωση και θλίψη.
Για όσες από εσάς θέλετε να αντιμετωπίζετε τα προβλήματα και τα αρνητικά συναισθήματα με τρόπο ολιστικό, σας έχουμε μερικές, χρυσές συμβουλές παραγωγής σεροτονίνης, της ορμόνης της ευτυχίας.
Μάθετε να χρησιμοποιείτε καθημερινά τεχνικές αντιστρές και διαλογισμού.Επιστημονικά πειράματα έχουν δείξει ότι όποιος κάνει διαλογισμό κατορθώνει τη γρήγορη επαναφορά των φυσιολογικών τιμών κορτιζόλης στο αίμα.
Να γυμνάζεστε συστηματικά (2-3 φορές την εβδομάδα). Η σωματική άσκηση είναι φάρμακο ενάντια στις κρίσεις κατάθλιψης. Αυξάνει τη συγκέντρωση των ενδορφινών -της εσωτερικής μας μορφίνης- και της σεροτονίνης, του κατεξοχήν αντικαταθλιπτικού.
Να βγαίνετε στον ήλιο συστηματικά. Η ένταση του φυσικού φωτός διεγείρει έντονα τη σύνθεση της σεροτονίνης στον εγκέφαλό μας. Τη νύχτα μάλιστα παίζει το ρόλο πρόδρομου για τη σύνθεση μελατονίνης, βοηθώντας μας να αντιμετωπίσουμε την αυπνία.
Να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β(κουβερτούρα, αμύγδαλα, σόγια, παντζάρια, μύδια, φουντούκια). Ειδικά το μαγνήσιο παίζει σημαντικό ρόλο στον κατευνασμό του εγκεφάλου.
Χωρίστε στη διατροφή σας τους υδατάνθρακες από τις πρωτεϊνες ώστε να διευκολίνετε την παραγωγή σεροτονίνης στον εγκέφαλο.
Προσοχή!
Μην κάνετε ποτέ διαγνώσεις για την ψυχική σας υγείας μόνες σας.
Ζητήστε τη συμβουλή ειδικού. Κάποιες παθήσεις είναι σοβαρές και δεν μπορούν να υποτιμηθούν.
Πηγή: "Με τον Φρουντ στην Κουζίνα", Φ. Μποτατσιόλι, εκ. Μύρτος όπως το διαβάσαμε εδώ
12/06/2022
Οι φόβοι δεν πρέπει να μας στερούν από τις χαρές της ζωής
Το συναίσθημα του φόβου το συναντάμε από την αρχή της ζωής μας. Από βρέφος ακόμα, ο φόβος της επιβίωσης θα μας ωθήσει σε ένα δυνατό κλάμα και μόνο το άγγιγμα του γονιού θα ηρεμήσει την όποια ανασφάλεια. Ένας φόβος που όταν υπάρχει, η αγκαλιά και τα τρυφερά λόγια παρηγοριάς των δικών μας ανθρώπων θα μας χαλαρώσει.
Το χαρακτηριστικό του φόβου όμως είναι πως όσο περνάνε τα χρόνια όλο και αυξάνονται οι αιτίες που θα μας δημιουργήσουν αυτό το συναίσθημα. Οι προκλήσεις της ζωής και οι εναλλαγές του τρόπου ζωής, μας εντείνουν τον φόβο. Φόβος κυρίως για αυτό που δεν γνωρίζουμε, για αυτό που θα προκύψει χωρίς να το υπολογίσουμε, για το άγνωστο…
Αν θα καταφέρουμε να πάρουμε το πτυχίο, αν θα βρούμε εύκολα τον δρόμο στον επαγγελματικό στίβο, αν θα βρούμε το ταίρι μας, αν το παιδί μας αναρρώσει γρήγορα, μη μπλέξει πουθενά… και ο κατάλογος ατελείωτος. Φόβοι για τον εαυτό μας, φόβοι για τους άλλους, φόβοι για υγεία, φόβοι για επαγγελματικά, φόβοι για αισθηματικά… Φόβοι λογικοί που όμως μας απορροφούν, όσο τις σκεφτόμαστε και δίνουμε την προσοχή μας ολοκληρωτικά σε αυτές. Αυτό που συνήθως φοβόμαστε βρίσκεται έξω από εμάς. Σχετίζεται με τις εξωτερικές συνθήκες της ζωής μας.
Η πηγή όλων των φόβων είναι το μυαλό μας. Το μυαλό μας κατευθύνει την προσοχή μας σε καταστάσεις που θα μας δημιουργήσει έντονες σκέψεις ανησυχίας και αγωνίας, σε σημείο τέτοιο που θα μας παραλύσει και θα μας ακινητοποιήσει. Και τότε είναι που απογοητευόμαστε και αρχίζουμε να βλέπουμε τα γκρίζα σύννεφα στην ζωή μας.
Αν εμβαθύνουμε την ανάλυσή μας και συνομιλήσουμε με τον εαυτό μας, θα διαπιστώσουμε ότι ανησυχούμε υπερβολικά, σαν να εξαρτώνται όλα από εμάς, σαν να περνάνε όλα από τα δικά μας χέρια. Πόσες φορές όμως έχουμε δώσει τον καλύτερό μας εαυτό και το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που επιθυμούσαμε;
Έτσι.. αφού δεν μπορούμε να ελέγξουμε τελικά τα πάντα, όπως το αποτέλεσμα μιας προσπάθειάς μας, ας προσπαθήσουμε καλύτερα να ελέγξουμε το μυαλό μας. Την επόμενη φορά που θα έρθει στο νου μας μια σκέψη, ας τη φιλτράρουμε και με ηρεμία να αποφασίσουμε πως θα δράσουμε. Ας αφήσουμε στην άκρη τους όποιους φόβους που θα μας στερήσουν από την χαρά της ζωής.
Γράφει ο Ψυχολόγος-Σύμβουλος Γάμου Γιάννης Ξηντάρας
ΠΗΓΗ: https://www.o-klooun.com όπως το διαβάσαμε στο https://olymposvoice.blogspot.com
17/05/2022
Νεφέλη Μούσουρα: "Η επιτυχία είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς αποτυχιών"
Έχει εμφανιστεί σε πολλά σημαντικά φεστιβάλ διεθνούς εμβέλειας, ενώ οι διακρίσεις της και οι συνεργασίες της με ορχήστρες υψηλού κύρους την καθιστούν μια από τις πολλά υποσχόμενες πιανίστες της νέας γενιάς στη χώρα μας.
Αυτή την Παρασκευή, 20 Μαΐου, η Νεφέλη Μούσουρα ανεβαίνει στη σκηνή της αίθουσας Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών για να συμπράξει με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό τη μουσική διεύθυνση του μυθικού Κρίστοφ Έσενμπαχ. Αυτή τη φορά, ο σκοπός είναι ιερός, αφού τα έσοδα θα διατεθούν στην Ένωση «Μαζί για το Παιδί», στηρίζοντας τη δημιουργία ενός ξενώνα φιλοξενίας για παιδιά και μητέρες πρόσφυγες από την Ουκρανία.
Ενόψει της πολυαναμενόμενης εμφάνισής της, η πιανίστα μιλάει για τη μουσική και αναλύει τα συναισθήματά της γύρω από την πρώτη της συνεργασία με έναν μουσικό-φαινόμενο.
Το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ.20 σε ρε ελάσσονα του Μότσαρτ που πρόκειται να ερμηνεύσετε είναι το μοναδικό που ερμήνευσε δημοσίως ο Μπετόβεν, ενώ έγραψε καντέντσες γι’ αυτό. Μελετώντας το έχετε αποκωδικοποιήσει τα μυστικά της γοητείας του; Τον συνθέτη θα λέγατε ότι τον ανακαλύπτετε εκ νέου κάθε φορά που τον μελετάτε;
Η αποκωδικοποίηση των μεγάλων έργων είναι μία διαδικασία η οποία δεν έχει τέλος παρά μόνο αρχή. Μοιάζει πολύ με την ανασκαφή, όπου ποτέ δεν μπορεί να πει κάποιος πως έχει βρει όλους τους θησαυρούς. Πολύ συχνά φτάνεις κάπου, βρίσκεις κάτι υπέροχο και εκστασιάζεσαι. Όμως κάθε που ξαναρχίζεις να σκάβεις, πάντα έρχεσαι αντιμέτωπος με νέα ευρήματα, ανακαλύπτεις κάτι νέο, κάτι που σου «μιλάει» για πρώτη φορά, κάποια «κεφαλή κόρης» κρύβεται ακόμη πιο βαθιά, που πριν δεν ήσουν έτοιμος να ανακαλύψεις… Και αυτή η διαδικασία είναι μαγική, δεν τελειώνει, και σου υπόσχεται μια ζωή μακριά από την ανία.
.jpeg "Η Νεφέλη Μούσουρα")
Σκοτεινό αλλά καταιγιστικό έργο. Τι απαιτεί από τον ερμηνευτή;
Κάθε έργο που μελετάς απαιτεί να ταυτιστείς μαζί του, και πρακτικά να βρεις κάτι από τον εαυτό σου μέσα σ’ αυτό. Με το να πατήσεις απλά τα πλήκτρα δεν κάνεις τέχνη, με το να μοιραστείς όμως κάτι δικό σου, μια βαθιά αλήθεια σου και να βρεις τρόπο να συνδεθείς μέσω αυτής με τη συναισθηματική κατάσταση που εκφράζει το έργο είναι αυτό που σε κάνει να δονείσαι εσωτερικά, και το μοναδικό που ίσως μπορέσει να δονήσει και αυτόν που μοιράζεται μαζί σου την εμπειρία. Ο πρώτος που ταξιδεύει με τη μουσική πρέπει πάντα να είσαι εσύ, έτσι μόνο ίσως να κάνεις και τους άλλους να ταξιδέψουν μαζί σου.
Η ρε ελάσσονα φαίνεται ότι είχε ιδιαίτερη σημασία για τον Μότσαρτ. Τόσο η όπερα Ντον Τζιοβάννι, όσο και το Ρέκβιεμ επικεντρώνονται σε αυτήν την τονικότητα. Αυτό ισχύει και για το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ.20.Θεωρείτε ότι επηρέασε μεταγενέστερους συνθέτες/έργα;
Η ρε Ελάσσονα είναι σίγουρα μία τονικότητα που συνομιλεί με τον θάνατο για τον Μότσαρτ, καθώς όπως σωστά λέτε είναι και η τονικότητα του ρέκβιεμ. Αυτό το νιώθει κανείς με το που ξεκινάει και το κοντσέρτο αυτό, την βαθιά βουτιά στα σκοτεινά δωμάτια της ψυχής. Το πολύ ιδιαίτερο σε αυτό το κοντσέρτο του Μότσαρτ, είναι το ότι έχει φτάσει ήδη στην εποχή που έφτασε ο Μπετόβεν μετά από κάποια χρόνια. Είναι ένα κοντσέρτο που εκφράζει συναισθήματα προβληματισμού και πόνου πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη -κάτι που είναι τελείως πρωτόγνωρο για την εποχή.
Έως τότε η μουσική δεν προβλημάτιζε ούτε άγγιζε το θέμα της Ύπαρξης , καθώς ο πόνος είχε κατά βάση θρησκευτική ή ερωτική διάσταση.
Με αυτό το κοντσέρτο είναι σαν να θέτει ο Μότσαρτ τον άνθρωπο αντιμέτωπο με τον βαθύτερο εαυτό του· ο Άνθρωπος πλέον δεν φοβάται να εκφράσει τους φόβους του. Και αυτό είναι κάτι πολύ επαναστατικό, πολύ μπροστά από την εποχή του Μότσαρτ. Γι’ αυτό και η πρόκληση και για τον πιανίστα είναι στο να ενώσει την μοτσάρτια εποχή με τον κόσμο του διαφωτισμού που εκφράζει αυτό το κοντσέρτο.
Σας προκαλεί άγχος το γεγονός ότι θα παίξετε υπό την καθοδήγηση του μυθικού Κρίστοφ Έσενμπαχ;
Και βέβαια! Νιώθω μεγάλη συγκίνηση και ευλογία να παίζω με τον παιδικό μου ήρωα, τον σπουδαίο Κρίστοφ Έσενμπαχ, με του οποίου τις ηχογραφήσεις έχω μεγαλώσει. Είναι μεγάλη τύχη και τιμή η συνεργασία με αυτόν τον άνθρωπο -μύθο, ο οποίος έχει εμβαθύνει και είχε αφιερώσει όλη του τη ζωή στο να αποκωδικοποιεί και να δίνει στο κοινό τα κρυμμένα νοήματα της μουσικής.
Σε ποια ηλικία διαπιστώσατε ότι η ενασχόλησή σας με το πιάνο θα ήταν τελικά κάτι παραπάνω από ένα απλό χόμπι;
Δεν το διαπίστωσα σε συγκεκριμένη ηλικία αλλά προέκυψε φυσικά με την εξέλιξη των χρόνων. Θα πω παρόλα αυτά πως είναι ευχή μου να μπορώ να κρατώ τον παιδικό ενθουσιασμό μου ψηλά καθώς είναι ένα επάγγελμα στο οποίο αν χάσεις τον ενθουσιασμό σου, χάνεις το παν. Υπό αυτό το πρίσμα θα ήθελα πάντα να παραμείνει το επάγγελμα αυτό και το χόμπι μου.
Όντας μικρότερη υπήρχε κάποιο έργο που θέλατε πολύ να μάθετε και η ερμηνεία του σας φαινόταν κορυφαίο επίτευγμα;
Σε κάθε χρονική στιγμή είναι κάποιο άλλο έργο που λαχταρώ και κάθε φορά τελικά το μεγαλύτερο επίτευγμα είναι η ερμηνεία του επόμενου έργου.
Πώς αισθάνεστε λίγα λεπτά προτού ανεβείτε στη σκηνή; Έχετε νιώσει το γνωστό stage fright κι αν ναι πώς το αντιμετωπίζετε;
Βιώνω πολύ έντονα το άγχος πριν τις συναυλίες και νιώθω πως έχω έναν ενσωματωμένο σαμποτέρ ο οποίος δρα συνεχώς ερήμην μου. Το να προσπαθώ να συμφιλιωθώ μαζί του είναι στόχος ζωής…
Προκειμένου να φτάσει στα υψηλά επίπεδα που απαιτούν τα διεθνή στάνταρτ μια ερμηνεία, απαιτούνται ώρες μελέτης. Ίσως κι αυτή ακόμα, η αποκοπή από την πραγματικότητα. Έχετε νιώσει ποτέ ότι ζείτε σε δύο παράλληλους κόσμους; Στην εποχή του συνθέτη και στην τωρινή;
Η μουσική είναι ο κόσμος των συναισθημάτων και αυτά αφορούν τον άνθρωπο διαχρονικά. Δεν νομίζω ότι η ανθρώπινη ουσία μας έχει αλλάξει, ο φόβος του επέκεινα, η ανάγκη να αγαπηθούμε και να αγαπήσουμε. Οπότε νιώθω να ζω παράλληλα τότε και τώρα με όρους πανανθρώπινους... Η αποκοπή από την πραγματικότητα συμβαίνει όντως, αλλά σαν αποτέλεσμα αφοσίωσης.
Πόσο σκληρός είναι ο κόσμος της μουσικής για τους κορυφαίους του είδους; Τι θυσίες απαιτούνται από τον σολίστα προκειμένου να ανέβει αλλά και να παραμείνει στην κορυφή; Ποιες θυσίες έχετε κάνει εσείς προσωπικά;
Το επάγγελμα του πιανίστα μοιάζει πάρα πολύ με αυτό του πρωταθλητή. Υπάρχει καθημερινή και πολύωρη προπόνηση για την κατάκτηση των τεχνικών δυσκολιών. Την ίδια στιγμή απαιτείται για την ερμηνεία και η δουλειά του ηθοποιού. Πρόκειται στην ουσία για έναν συνδυασμό πρωταθλητισμού και υποκριτικής. Και αντίστοιχα ο συνδυασμός αυτών των δύο επαγγελμάτων απαιτεί πολλή αφοσίωση και ίσως και ένα είδος μονομέρειας. Δεν ξέρω, απ’ την άλλη, αν πρέπει να χρησιμοποιούμε την λέξη θυσία, γιατί όλα προκύπτουν από το πόση επιθυμία έχουμε να κάνουμε κάτι… Είμαστε πεπερασμένοι, και το να μπορούμε να αφοσιωθούμε σε κάτι μας περιορίζει από το να κάνουμε ένα σωρό άλλα πράγματα. Όμως αυτό δεν λέγεται θυσία, αλλά απλώς επιλογή.
Ποια είναι η στιγμή που όλοι οι κόποι σας νιώθετε να ανταμείβονται;
Η ερμηνεία ενός έργου είναι πρακτικά η κορυφή του παγόβουνου καθώς η προετοιμασία είναι διαρκής και επίπονη. Η κάθε συναυλία είναι απλώς ένα στιγμιότυπο της όλης διαδικασίας. Η μεγαλύτερη χαρά έρχεται όταν νιώθω ότι δεν πρόδωσα το έργο.
Για ποια συνεργασία είστε υπερήφανη;
Για όλες! Νιώθω πολύ τυχερή γιατί μου έχει δοθεί η ευκαιρία να συνεργαστώ με Σπουδαίους καλλιτέχνες και εξαιρετικούς ανθρώπους, και αυτό είναι πλούτος μεγάλος.
Λάθη κάνατε; Πόσο αυστηρή είστε με τον εαυτό σας;
Τα λάθη είναι μέρος της διαδικασίας της μάθησης, και ως εκ τούτου είναι ευπρόσδεκτα. Εύχομαι σε όλη μου τη ζωή να κάνω λάθη γιατί αυτό σημαίνει πως θα βρίσκομαι εν κινήσει σε αναζήτηση νέων πραγμάτων. Η αναγνώριση και η αποδοχή των λαθών είναι διαδικασία καθοριστική για την εξέλιξη μας. Η επιτυχία άλλωστε είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς αποτυχιών.
Θα συμφωνούσατε ότι ο φιλανθρωπικός σκοπός μιας συναυλίας, συνάδει με την ουσία της τέχνης;
Υπό μια έννοια ναι. Ετυμολογικά η λέξη φιλανθρωπία, βλέπουμε πως αναφέρεται στην αγάπη για τον άνθρωπο· και η τέχνη είναι φιλάνθρωπη από τη φύση της, Ανήκει σε όλους και παρηγορεί όλες τις ψυχές.
Ποια θα ήταν η ευχή σας για το μέλλον της λόγιας μουσικής στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς;
Η μουσική αυτή αποτελεί την γλώσσα των συναισθημάτων και έχει τεράστια άξια από μόνη της, πανανθρώπινη και διαχρονική. Νομίζω ανεξάρτητα από το εάν την εκάστοτε εποχή οι άνθρωποι σκάβουν λιγότερο η περισσότερο σ’ αυτήν, εκείνη θα βρίσκεται πάντα εκεί όπως θα είναι πάντα εκεί οι κίονες του Παρθενώνα ή τα έργα του Σαίξπηρ. Η διαχρονικότητα αυτών των έργων παρά του ότι έχουν δημιουργηθεί σε μία άλλη εποχή, τα κάνει ικανά να μας μιλούν πάντα για το σήμερα, να βρίσκουμε μέσα τους τον εαυτό μας και να αφορούν πάντα το ταξίδι μας στην υπαρξιακή μας ταυτότητα.
Πηγή: www.news247.gr
16/05/2022
Διαταραχή Πένθους
*της Κατερίνας Κατσάρα, Ψυχολόγος Msc, Ψυχοθεραπεύτρια
Η επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους είναι μια διάγνωση DSM-5 (= το διαγνωστικό εγχειρίδιο ψυχικών διαταραχών) που ορίζεται σε άτομα που αντιμετωπίζουν μια ασυνήθιστα αναπηρική ή παρατεταμένη απόκριση στο πένθος. Παλαιότερα γνωστή ως περίπλοκη διαταραχή πένθους, η επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους προκαλεί στους πάσχοντες να αισθάνονται υπερβολική λαχτάρα για ένα αγαπημένο τους πρόσωπο που έχει πεθάνει, συνήθως για παρατεταμένη περίοδο. Τα αισθήματα λαχτάρας συχνά συνοδεύονται από καταστροφικές σκέψεις και συμπεριφορές, καθώς και από γενική αναπηρία στην επανέναρξη της κανονικής ζωής.
Το πένθος είναι η χρονική περίοδος που αφιερώνεται στην προσαρμογή στην απώλεια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα άτομα που πενθούν βιώνουν, γενικά, διαφορετικά επίπεδα θλίψης που εκδηλώνονται με συναισθήματα σοκ, μούδιασμα, θλίψη και/ή λαχτάρα για το άτομο που έχει πεθάνει. Είναι χαρακτηριστικό να βιώνουμε ένα σύνολο συναισθημάτων, καθώς και κόπωση, όνειρα που μας αναστατώνουν, αγωνία, ταραχή και ακόμη και ενοχές κατά τη διαδικασία του πένθους, πριν ξεκινήσει η αποδοχή. Για άτομα που πάσχουν από επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους, αυτό το τελικό στάδιο προσαρμογής μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο.
Η επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους χαρακτηρίζεται από ακλόνητη θλίψη που δεν ακολουθεί το γενικό μοτίβο βελτίωσης με την πάροδο του χρόνου. Αντίθετα, τα άτομα συνεχίζουν να βιώνουν επίμονα και έντονα συναισθήματα και ασυνήθιστα, σοβαρά συμπτώματα που βλάπτουν τους κύριους τομείς της λειτουργικότητας και που προκαλούν ακραία δυσφορία,
Κάποιος που πάσχει από επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους θα εμφανίσει συμπτώματα που μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
1. Απεριόριστη λαχτάρα για τον αποθανόντα
2. Απασχόληση με τις συνθήκες θανάτου του αποθανόντος
3. Έντονη λύπη ή/και αγωνία που δεν βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου
4. Δυσκολία εμπιστοσύνης στους άλλους
5. Κατάθλιψη
6. Αποκόλληση ή/και απομόνωση
7. Δυσκολία να ασχοληθεί με ενδιαφέροντα ή δραστηριότητες που του προσέφεραν ικανοποίηση
8. Μια έντονη επιθυμία να ενωθούν με τον αποθανόντα
9. Επίμονα συναισθήματα μοναξιάς ή κενού
10. Αδυναμία και έκπτωση σε κοινωνικούς, επαγγελματικούς ή άλλους τομείς της ζωής
11.
Αυτά τα συμπτώματα είναι όλα χαρακτηριστικά του πένθους γενικότερα, επίσης - για να γίνει διάγνωση επίμονης πολύπλοκη διαταραχής πένθους, θα πρέπει να έχει βρεθεί ότι ο ασθενής υποφέρει από αυτά τα συμπτώματα για παρατεταμένη περίοδο.
Συμπτώματα επίμονης πολύπλοκης διαταραχής πένθους
Το πένθος και η θλίψη ήταν και είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας καθόλη την ιστορία, και παρατηρούνται επίσης και σε άλλα είδη. Τα κλινικά στάδια του θανάτου και του πένθους έχουν μελετηθεί εκτενώς και έχουν περιγραφθεί φυσιολογικοί και νευρολογικοί συσχετισμοί της διαδικασίας του πένθους. Περίπου το 10 έως 12 τοις εκατό των πενθούντων ατόμων βιώνουν ένα σύνδρομο πένθους που δεν υποχωρεί φυσικά και επιμένει για αόριστο χρονικό διάστημα με διάφορους βαθμούς έκπτωσης της λειτουργικότητας. Αυτό έχει χαρακτηριστεί ως περίπλοκη ή παρατεταμένη διαταραχή πένθους και μπορεί να έχει δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία. Το φυσιολογικό πένθος διαφέρει από την περίπλοκη ή παρατεταμένη διαταραχή πένθους. Το φυσιολογικό πένθος. δεν είναι επίμονο, δεν είναι τόσο έντονο, δεν προκαλεί αναπηρία ή αλλάζει τη ζωή και δεν θεωρείται ως σοβαρή απειλή από το άτομο που πενθεί. Μελέτες υποδηλώνουν ότι τα συμπτώματα του περίπλοκου ή παρατεταμένου πένθους είναι μια ενιαία κατασκευή που διαφέρει από τα πιο παροδικά συμπτώματα της κατάθλιψης και του άγχους που χαρακτηρίζουν το φυσιολογικό πένθος.
Τα άτομα με επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους ή σύνθετη ή παρατεταμένη διαταραχή πένθους, είναι ανίκανα από τη θλίψη και επικεντρώνονται στην απώλεια αποκλείοντας άλλα ενδιαφέροντα και ανησυχίες. Υπάρχει μηρυκασμός για το θάνατο και λαχτάρα για επανένωση με τον αποθανόντα, σύγχυση ταυτότητας, αδυναμία αποδοχής της απώλειας, ανηδονία, πικρία, δυσκολία εμπιστοσύνης στους άλλους και αίσθημα «κολλημένου» στη διαδικασία του πένθους. Αυτά είναι παρόντα καθημερινά, προκαλούν αγωνία ή λειτουργική έκπτωση και επιμένουν για περισσότερο από 6 μήνες μετά το πένθος. Οι ασθενείς αναφέρουν απώλεια της αυτοεκτίμησης και της αίσθησης του εαυτού τους, αισθάνονται συναισθηματικά αποκομμένοι από τους άλλους και δεν επιθυμούν να ξεπεράσουν το πένθος, μερικές φορές νιώθοντας ότι κάτι τέτοιο θα αντιπροσωπεύει προδοσία του αποθανόντος.
Διαγνωστικά κριτήρια
Δεδομένου ότι η επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους είναι μια σχετικά νέα διαταραχή και δεν έχει ακόμη ταξινομηθεί, μια σειρά διαγνωστικών κριτηρίων έχουν προταθεί. Αυτά είναι, σε γενικές γραμμές:
1. Ο ασθενής βίωσε τον θάνατο ενός αγαπημένου του προσώπου τουλάχιστον έξι μήνες πριν
2. Τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα συμπτώματα ήταν παρόν περισσότερο από το αναμενόμενο, λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικό ή πολιτιστικό περιβάλλον του ατόμου:
· Έντονη και επίμονη λαχτάρα για τον αποθανόντα
· Συχνή ενασχόληση με τον αποθανόντα
· Έντονα συναισθήματα κενού ή μοναξιάς
· Επαναλαμβανόμενες σκέψεις ότι η ζωή είναι ανούσια ή άδικη χωρίς τον αποθανόντα
· Μια συχνή παρόρμηση να βρουν τον αποθανόντα στην μεταθανάτια ζωή
3. Τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα συμπτώματα έχουν καταγραφεί για τουλάχιστον ένα μήνα:
· Αισθάνονται σοκαρισμένοι, άναυδοι ή μουδιασμένοι από το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου
· Αισθήματα δυσπιστίας ή αδυναμίας αποδοχής της απώλειας
· Μηρυκασμός για τις συνθήκες ή τις συνέπειες του θανάτου
· Θυμός ή πικρία για το θάνατο
· Αισθάνονται τον πόνο που υπέστη ο αποθανών ή ακούγοντας/βλέποντας τον αποθανόντα
· Δυσκολεύονται να εμπιστευθούν ή να νοιάζονται για τους άλλους
· Έντονες αντιδράσεις σε αναμνήσεις ή υπενθυμίσεις του νεκρού
· Αποφυγή υπενθυμίσεων για τον αποθανόντα ή το αντίθετο - αναζήτηση υπενθυμίσεων για να νιώσουν κοντά στον αποθανόντα
Όλα αυτά τα συμπτώματα προκαλούν σημαντική ενόχληση στον πάσχοντα ή επηρεάζουν σημαντικά διάφορους τομείς της λειτουργικότητάς του και δεν μπορούν να αποδοθούν σε άλλες αιτίες.
Παράγοντες Κινδύνου για την ανάπτυξη της Πολύπλοκης Διαταραχής Πένθους
Έχει εντοπιστεί ένας αριθμός παραγόντων κινδύνου για την ανάπτυξη παθολογικής θλίψης μετά το πένθος. Αυτά περιλαμβάνουν:
4. Σχέση πρώτου βαθμού με τον αποθανόντα
5. Άγχος αποχωρισμού στην παιδική ηλικία
6. Ελεγκτικοί και αυταρχικοί γονείς στην παιδική ηλικία
7. Κακοποίηση από τους γονείς κατά την παιδική ηλικία
8. Θάνατος γονέων στην παιδική ηλικία
9. Δυσλειτουργικός γάμος
10. Ανασφαλής δεσμός του ζευγαριού πριν από τη χηρεία
11. Συναισθηματική εξάρτηση από τον αποθανόντα
12. Έλλειψη προετοιμασίας για τον θάνατο
13. Και ενδονοσοκομειακός θάνατος του αγαπημένου προσώπου
Μια παρατεταμένη κατάσταση του μη φυσιολογικού πένθους έχει συσχετιστεί με αυξημένα ποσοστά αυτοκτονικού ιδεασμού και απόπειρες αυτοκτονίας. Ο καρκίνος, η υπέρταση και τα καρδιακά επεισόδια είναι πιο πιθανά μετά από αρκετά χρόνια και οι διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος και οι ενδείξεις ανοσολογικής δυσλειτουργίας είναι πιο συχνές. Οι δυσμενείς συμπεριφορές υγείας είναι πιο συχνές και η αναφερόμενη λειτουργική έκπτωση είναι μεγαλύτερη. Οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης χρησιμοποιούνται σε μεγαλύτερο βαθμό και λαμβάνεται περισσότερη αναρρωτική άδεια.
Διαφορική διάγνωση
Μερικά από τα συμπτώματα που σχετίζονται με την επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους είναι επίσης χαρακτηριστικά άλλων καταστάσεων, και συγκεκριμένα:
Φυσιολογικό Πένθος - Τόσο το φυσιολογικό πένθος όσο και η επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα. Η επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους συνήθως διαρκεί περισσότερο, ωστόσο, παρεμποδίζοντας τη λειτουργία του πάσχοντος πολύ μετά το θάνατο.
Καταθλιπτική διαταραχή - Η επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους μοιράζεται χαρακτηριστικά όπως η λύπη με τη μείζονα ή επίμονη καταθλιπτική διαταραχή, αλλά αυτή η καταθλιπτική διάθεση χαρακτηρίζεται από εστίαση στην απώλεια.
Διαταραχή μετατραυματικού στρες - Τα άτομα με διαταραχή μετατραυματικού στρες μπορεί να υποφέρουν από ενοχλητικές σκέψεις για ένα τραυματικό γεγονός, ενώ εκείνα με επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους μπορεί να υποφέρουν από σκέψεις για τον αποθανόντα ή τις συνθήκες του θανάτου τους.
Διαταραχή άγχους αποχωρισμού - Η διαταραχή άγχους αποχωρισμού σχετίζεται με τον αποχωρισμό από ένα ζωντανό άτομο, ενώ οι πάσχοντες από επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους βιώνουν άγχος όταν χωρίζονται από τον αποθανόντα.
Ποιος επηρεάζεται κάποιος από την επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους;
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 1/5 των ανθρώπων κινδυνεύουν από μια περίπλοκη απόκριση στο πένθος και μεταξύ 10 και 20 τοις εκατό των ατόμων εμφανίζουν τέτοια συμπτώματα. Δεν υπάρχει ενιαίος κοινός παρονομαστής για τον προσδιορισμό του ποιος θα πάσχει από επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους, αλλά υπάρχουν διάφοροι πιθανοί παράγοντες που συμβάλλουν.
1. Προηγούμενη διάγνωση διαταραχής της διάθεσης - προϋπάρχουσες καταστάσεις όπως η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή μπορεί να είναι παράγοντες κινδύνου για επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους.
2. Υψηλά επίπεδα στρες - τα άτομα που υποφέρουν από περίπλοκο πένθος έχει βρεθεί ότι αναφέρουν περισσότερους στρεσογόνους παράγοντες στη ζωή τους από εκείνα χωρίς τη διαταραχή.
3. Χαμηλά επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης - η έρευνα υπογραμμίζει ότι οι πάσχοντες από περίπλοκη πένθος αναφέρουν μόνοι τους χαμηλά επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης.
4. Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως μια αρνητική προοπτική και συγκεκριμένοι παράγοντες όπως οι βίαιες αιτίες θανάτου (όπως η αυτοκτονία) μπορεί να σχετίζονται με την εμφάνιση περίπλοκου πένθους, μαζί με ανασφαλή τρόπο προσκόλλησης ή ιστορικό τραύματος. Τα άτομα που στο παρελθόν φρόντιζαν τον αποθανόντα μπορεί επίσης να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Ζώντας με την επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους
Τα άτομα που πάσχουν από επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους μπορεί να διαπιστώσουν ότι τα συμπτώματα της κατάστασής τους έχουν μια σειρά από δυσμενείς επιπτώσεις στη διάθεση, στη λειτουργικότητά τους και στις σχέσεις τους.
Το περίπλοκο πένθος εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους από άτομο σε άτομο. Μερικά άτομα μπορεί να απασχοληθούν με τον αποθανόντα σε σημείο που να εμφανίζουν συμπτώματα μιας ασθένειας που είχε το αγαπημένο τους πρόσωπο ή να προσπαθήσουν να νιώσουν πιο κοντά με τον αποθανόντα περικυκλώνοντας τον εαυτό τους με τα υπάρχοντά τους.
Άλλοι μπορεί να έχουν μια εντελώς διαφορετική απάντηση, επιδιώκοντας να αποφύγουν όλες τις υπενθυμίσεις του αποθανόντος, όπως μέρη που συχνάζουν μαζί ή ακόμα και κοινούς φίλους. Οι πάσχοντες μπορεί να αρχίσουν να αγανακτούν με άλλους που δεν έχουν βιώσει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου.
Το να ακούτε ή να βλέπετε τον αποθανόντα, να αισθάνεστε έντονη επιθυμία να συμμετάσχετε μαζί του και να σας απασχολεί η αυτοκτονία ή να πέφτετε σε βαθιά κατάθλιψη που βλάπτει τους κοινωνικούς ή επαγγελματικούς τομείς της λειτουργικότητας είναι όλα συμπτώματα της πάθησης. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα μπορεί να δυσκολεύονται να ξαναρχίσουν τις κανονικές τους δραστηριότητες, να κρατήσουν κάτω μια δουλειά ή να διατηρήσουν φιλίες και σχέσεις.
Θεραπευτική αγωγή
Δεν υπάρχει καμία γνωστή μέθοδος θεραπείας που να θεραπεύει την επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους. Οι επαγγελματίες υγείας μπορεί να συνταγογραφήσουν φάρμακα, ψυχοθεραπεία ή και τα δύο για να βοηθήσουν τους πάσχοντες να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους.
Φάρμακα - Αντικαταθλιπτικά - ειδικά αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης - μπορεί να συνταγογραφηθούν για να βοηθήσουν στη διαχείριση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων της επίμονης πολύπλοκης διαταραχής πένθους. Ωστόσο, τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά δεν έχουν ακόμη βρεθεί ότι βελτιώνουν τα επίπεδα πένθους.
Ψυχοθεραπεία - Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία προσαρμοσμένη στο πένθος έχει δείξει κάποια επιτυχία στην παροχή βοήθειας σε άτομα με επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους, ειδικά σε σύγκριση με μη ειδικές ή υποστηρικτικές θεραπείες.
Με τη σωστή θεραπεία - συχνά με τη μορφή προσαρμοσμένης θεραπείας, οι πάσχοντες από επίμονη πολύπλοκη διαταραχή πένθους μπορεί να διαπιστώσουν ότι η κατάστασή τους βελτιώνεται και τα συμπτώματα πένθους μειώνονται ανάλογα.
Βιβλιογραφία
Shear, M. K., Simon, N., Wall, M., Zisook, S., Neimeyer, R., Duan, N., Reynolds, C., et al. (2011). Complicated grief and related bereavement issues for DSM-5. Depression and anxiety, 28(2), 103-17. doi:10.1002/da.20780.
Wakefield, J. C. DSM-5 grief scorecard: Assessment and outcomes of proposals to pathologize grief World Psychiatry. 2013 Jun; 12(2): 171–173. Published online 2013 Jun 4. doi: 10.1002/wps.20053. Date Accessed: 04/02/2017
American Psychiatric Association (2013) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
Simon NM, Shear KM, Thompson EH, et al. The prevalence and correlates of psychiatric comorbidity in individuals with complicated grief. Compr Psychiatry 2007;48:395–399.
Melhem NM, Rosales C, Karageorge J, et al. Comorbidity of axis i disorders in patients with traumatic grief. J Clin Psychiatry 2001;62:884–887.
Ott, C.H. (2003) The impact of complicated grief on mental and physical health at various points in the bereavement process Death Studies 27(3):249-272 April 2003.
Lobb, E. A., Kristjanson, L. K., Aoun, S. M., Monterosso, L., Halkett, G. K. B., & Davies, A. (2010). Predictors of complicated grief: A systematic review of empirical studies Death Studies, 34, 673–698. doi:10.1080/07481187.2010.496686.
Jordan, A. H., Litx, B. T. (2014) Prolonged Grief Disorder: Diagnostic, Assessment, and Treatment Considerations Professional Psychology: Research and Practice Vol. 45, No. 3, 180–187 2014
Wittouck, C., Van Autreve, S., De Jaegere, E., Portzky, G., van Heeringen, K. (2011). The prevention and treatment of complicated grief: A metaanalysis Clinical Psychology Review, 31, 69–78. doi:10.1016/j.cpr .2010.09.005.
Kübler-Ross, E. (1969). On Death and Dying. New York, Simon and Schuster.
Lannen, P.K., Wolfe, J., Prigerson, H.G., Onelov, E. & Kreicbergs, U.C. (2008). Unresolved grief in a national sample of bereaved patients: Impaired physical and mental health 4 to 9 years later. J Clin Oncol, 26(36): 5870-5876.
16/05/2022
Κατάθλιψη σχετικά με το Πένθος
*της Κατερίνας Κατσάρα, Ψυχολόγος Msc, Ψυχοθεραπεύτρια
Μελέτες που έχουν γίνει πάνω σε πρόσφατα πενθούντες, έχουν βρει περίπου παρόμοια αποτελέσματα μεταξύ τους, καταδεικνύοντας υψηλή συχνότητα συμπτωμάτων κατάθλιψης που μειώνονται σε συχνότητα και ένταση με την πάροδο του χρόνου, αλλά μπορεί να συνεχίσουν να εμφανίζονται σε μεγαλύτερη συχνότητα, από ό,τι σε άτομα που έχουν χάσει κάποιον σημαντικό άλλον από τη ζωή τους και που δεν έχουν πενθήσει για χρόνια μετά το θάνατο.
Ο Clayton στις μελέτες του βρήκε ότι η μεγάλη πλειοψηφία παρουσίασε καταθλιπτική διάθεση, ανορεξία και έναρξη απώλειας βάρους, αϋπνία, έντονο κλάμα, κόπωση και απώλεια ενδιαφέροντος για το περιβάλλον (αλλά όχι απαραίτητα τους ανθρώπους γύρω τους), ανησυχία, και ενοχές. Ο εκνευρισμός ήταν συχνός, ενώ ο φανερός θυμός ήταν ασυνήθιστος. Οι σκέψεις και οι ιδέες αυτοκτονίας ήταν σπάνιες και οι παραισθήσεις (δηλαδή η βίωση καταστάσεων που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα – οπτικές, ακουστικές, γευστικές, οσφρητικές, απτές και οπτικές) δεν ήταν ασυνήθιστες. Όταν ρωτήθηκαν, οι περισσότερες χήρες ανέφεραν ότι ένιωσαν ή είχαν αγγιχθεί από τον νεκρό σύζυγό τους, είχαν ακούσει τη φωνή του, τον είδαν ή μύρισαν την παρουσία του. Η εσφαλμένη αναγνώριση των νεκρών συζύγων τους μέσα σε ένα πλήθος ήταν συνηθισμένη. Μέχρι το τέλος του πρώτου έτους, τα σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης είχαν βελτιωθεί εντυπωσιακά, αν και η χαμηλή διάθεση (συνήθως σχετίζεται με συγκεκριμένα γεγονότα ή διακοπές), η ανησυχία και ο κακός ύπνος συνεχίστηκαν. Μέχρι το πρώτος έτος, τα περισσότερα άτομα που είχαν πενθήσει ήταν σε θέση να συζητήσουν για το νεκρό άτομο με ψυχραιμία.
Αυτά τα ευρήματα επαναλήφθηκαν σε μεγάλο βαθμό στη διαχρονική μελέτη του Grimby σε ηλικιωμένο πληθυσμό. Ο Grimby ανακάλυψε ότι η κακή διάθεση, η μοναξιά και το κλάμα ήταν τα βασικά συμπτώματα του πένθους, με τη μοναξιά να επιμένει.
Στις μελέτες του Clayton που περιγράφονται παραπάνω, το 42% των συμμετεχόντων πληρούσε τα κριτήρια για μείζονα κατάθλιψη σε ένα μήνα και το 16% τα κριτήρια μετά από ένα χρόνο. Το 47% είχε σοβαρή κατάθλιψη κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του έτους. Επιπλέον, οι πενθούντες, όχι μόνο διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για μείζονα κατάθλιψη, αλλά διατρέχουν επίσης κίνδυνο για παρατεταμένα υποσυνδρομικά καταθλιπτικά συμπτώματα – δηλαδή τα πενθούντα άτομα να πληρούν κάποια από τα κριτήρια της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής, να έχουν κάποια συμπτώματα αλλά όχι την πλήρη κλινική εικόνα. Τέτοια συμπτώματα επιφέρουν μια παρατεταμένη προσωπική ταλαιπωρία, δυσλειτουργία ρόλων και αναπηρία.
Πολλοί κλινικοί γιατροί μπερδεύονται από τη σχέση μεταξύ πένθους και κατάθλιψης και βρίσκουν δύσκολη τη διάγνωση της κλινικής κατάθλιψης στο πλαίσιο του πένθους. Το πένθος είναι ένας σημαντικός παράγοντας άγχους και έχει βρεθεί ότι επιταχύνει επεισόδια μείζονος κατάθλιψης, με αποτέλεσμα ένα διαγνωστικό δίλημμα που μπορεί να έχει βαθιές κλινικές επιπτώσεις. Αν και υπάρχουν αλληλοκαλυπτόμενα συμπτώματα, το πένθος μπορεί να διακριθεί από ένα πλήρες καταθλιπτικό επεισόδιο. Τα περισσότερα άτομα που πενθούν βιώνουν έντονη θλίψη, αλλά μόνο μια μειοψηφία πληροί τα κριτήρια DSM-5 (=το DSM είναι το εγχειρίδιο διάγνωσης ψυχικών διαταραχών) για μείζονα κατάθλιψη. Η κύρια πηγή σύγχυσης είναι η συχνή εμφάνιση χαμηλής διάθεσης, θλίψης και κοινωνικής απόσυρσης τόσο στο πένθος όσο και στη σοβαρή κατάθλιψη. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης σαφείς διαφορές μεταξύ των δύο.
Το πένθος είναι μια πολύπλοκη εμπειρία στην οποία βιώνονται θετικά συναισθήματα μαζί με αρνητικά. Καθώς ο καιρός περνά, τα έντονα, λυπημένα συναισθήματα που συνήθως έρχονται σε κύματα εξαπλώνονται πιο μακριά. Συνήθως, αυτά τα κύματα θλίψης συνδέονται με ερεθίσματα, συσχετισμένα με εσωτερικές και εξωτερικές υπενθυμίσεις του αποθανόντος. Επιπλέον, η θλίψη είναι μια κυμαινόμενη κατάσταση με ατομική μεταβλητότητα, στην οποία γίνονται προοδευτικά γνωστικές και συμπεριφορικές προσαρμογές έως ότου ο πενθών μπορεί να κρατήσει τον νεκρό σε ένα άνετο μέρος στη μνήμη του και να ξαναρχίσει μια ικανοποιητική ζωή.
Αντίθετα, η μείζονα κατάθλιψη τείνει να είναι πιο διάχυτη και χαρακτηρίζεται από σημαντική δυσκολία στην εμπειρία αυτοπραγμάτωσης και θετικών συναισθημάτων. Η μείζονα κατάθλιψη αποτελείται από ένα αναγνωρίσιμο και σταθερό σύμπλεγμα εξουθενωτικών συμπτωμάτων, που συνοδεύεται από μια παρατεταμένη, διαρκή χαμηλή διάθεση. Τείνει να είναι επίμονη και σχετίζεται με κακή εργασιακή και κοινωνική λειτουργία, παθολογική ανοσολογική λειτουργία και άλλες νευροβιολογικές αλλαγές, εκτός εάν αντιμετωπιστεί. Αυτό ισχύει τόσο για τη μείζονα κατάθλιψη μετά τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου όσο και για τα άτομα που δεν πενθούν με μείζονα κατάθλιψη. Επιπλέον, η μη θεραπευμένη μείζονα κατάθλιψη μετά το πένθος φέρει το επιπλέον βάρος της παράτασης του πόνου και της ταλαιπωρίας που σχετίζεται με τη θλίψη.
Οι συνέπειες, τα κλινικά χαρακτηριστικά και η πορεία της μείζονος κατάθλιψης που σχετίζεται με το πένθος είναι παρόμοιες με εκείνες μιας άλλης μείζονος κατάθλιψης που δεν σχετίζεται με το πένθος. Οι τεκμηριωμένες δυσμενείς συνέπειες της μείζονος κατάθλιψης που σχετίζεται με το πένθος περιλαμβάνουν: εξασθενημένη ψυχοκοινωνική λειτουργία, συννοσηρότητα (δηλαδή συν-ύπαρξη) με μια σειρά από αγχώδεις διαταραχές, συμπτώματα αναξιότητας, ψυχοκινητικών αλλαγών και αυτοκτονίας. Τα συμπτώματα της μείζονος κατάθλιψης που σχετίζονται με το πένθος είναι συνήθως σοβαρά και μακροχρόνια. Επιπλέον, η μείζονα κατάθλιψη που σχετίζεται με το πένθος έχει επίσης βιολογικά χαρακτηριστικά που αντικατοπτρίζουν ομοιότητες με άλλες καταθλίψεις, όπως η αυξημένη δραστηριότητα του φλοιού των επινεφριδίων, η εξασθενημένη λειτουργία του ανοσοποιητικού και η διαταραχή του ύπνου. Οι περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη μείζονα κατάθλιψη που σχετίζεται με το πένθος εστιάζονται στον θάνατο ενός συζύγου, που θεωρείται ένα από τα πιο οδυνηρά γεγονότα της ζωής. Επιπλέον, υπάρχει αυξημένη χρήση της συμβουλευτικής, στροφή προς την εκκλησία και την θρησκεία και σημαντικά αυξημένη χρήση ηρεμιστικών, υπνωτικών και αλκοόλ. Τέλος, είναι πιθανό ότι η μη διαγνωσμένη και μη θεραπευμένη μείζονα κατάθλιψη ευθύνεται για τουλάχιστον ένα μέρος της αυξημένης θνησιμότητας που παρατηρείται σε πληθυσμοούς πενθούντων. Οι αιτίες θανάτων ποικίλλουν σε διάφορες μελέτες, αλλά σχεδόν πάντα περιλαμβάνουν αυτοκτονίες και ατυχήματα.
Είναι, τελικά, το σύνδρομο του πένθους μια ασθένεια που πιθανότατα απαιτεί θεραπεία ή είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο που απαιτεί, το πολύ, προσεκτική αναμονή; Το DSM-5 δηλώνει ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, το πένθος εντός δύο μηνών από τον θάνατο αποκλείει τη διάγνωση της μείζονος κατάθλιψης, αλλά ότι η μείζονα κατάθλιψη θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη όταν υπάρχει ενοχή για πράγματα που δεν σχετίζονται με πράξεις σχετικά με τον θάνατο του αγαπημένου προσώπου, ψυχοκινητική καθυστέρηση, νοσηρά αισθήματα αναξιότητας, παρατεταμένος αυτοκτονικός ιδεασμός ή παρατεταμένη και έντονη λειτουργική έκπτωση. Ωστόσο, αυτά τα χαρακτηριστικά είναι επίσης πιθανό να υπάρχουν στη μείζονα κατάθλιψη που σχετίζεται με το πένθος, όπως σε κάθε άλλη περίπτωση μείζονος κατάθλιψης, και αρκετές μελέτες έχουν βρει ότι η μείζονα κατάθλιψη που σχετίζεται με το πένθος είναι περισσότερο παρόμοια, παρά διαφορετική από άλλες μορφές μείζονος κατάθλιψης, και ότι ανταποκρίνεται στη θεραπεία με τον ίδιο τρόπο όπως και άλλες, μη σχετιζόμενες με το πένθος.
Το κλειδί για την επιτυχή θεραπεία είναι η αναγνώριση και διάγνωση ότι η μείζονα κατάθλιψη που σχετίζεται με το πένθος είναι παρόμοια με άλλη μείζονα κατάθλιψη που δεν σχετίζεται με το πένθος. Ωστόσο, οι κλινικοί γιατροί παραμένουν αβέβαιοι σχετικά με το πώς να παρέμβουν στη μείζονα κατάθλιψη που σχετίζεται με το πένθος και μερικές φορές αμφισβητούν εάν πρέπει να παρέμβουν καθόλου. Οι επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου, καθώς και το κοινό, τείνουν να αποδίδουν εσφαλμένα και να εξομαλύνουν τα συμπτώματα πένθους, αφήνοντας τα ευάλωτα άτομα που πενθούν εκτεθειμένα στο βάρος της κατάθλιψης χωρίς θεραπεία και στις αγχωτικές απαιτήσεις της αντιμετώπισης της πρόσφατης απώλειας τους. Επομένως, συνιστούμε τη θεραπεία της μείζονος κατάθλιψης που σχετίζεται με το πένθος τόσο σοβαρά και επιθετικά όσο και κατά τη θεραπεία της κατάθλιψης που σχετίζεται με άλλα γεγονότα της ζωής ή με άγνωστους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.
Όπως και με άλλες, μη σχετιζόμενες με το πένθος, μείζονα κατάθλιψη, βασικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται για να καθοριστεί εάν θα πρέπει να θεραπευθεί είναι το ιστορικό και η ένταση, η διάρκεια και η διάχυση του καταθλιπτικού συνδρόμου. Κάτω από ορισμένες συνθήκες, όπως όταν υπάρχει ιστορικό προηγούμενης μείζονος κατάθλιψης, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η θεραπεία για την πρόληψη της εμφάνισης ενός νέου επεισοδίου ενόψει αυτής της προβλέψιμα δύσκολης περιόδου. Αντίθετα, εάν δεν υπάρχει στο παρελθόν ή στο οικογενειακό ιστορικό η εμφάνιση μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής, και το σύνδρομο είναι σχετικά ήπιο ως προς τη σοβαρότητα, την αντιδραστικότητα και την εξασθένηση, η θεραπεία μπορεί να καθυστερήσει για τουλάχιστον τους δύο πρώτους μήνες, αν όχι περισσότερο, αλλά ο ασθενής θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά. Ο κλινικός ιατρός μπορεί στη συνέχεια να ξεκινήσει θεραπεία με εκπαιδευτική-υποστηρικτική ψυχοθεραπεία, χρησιμοποιώντας τις ίδιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές με αυτές για τη μείζονα κατάθλιψη. Εάν η κατάθλιψη δεν ανταποκρίνεται πλήρως σε αυτό το είδος υποστήριξης, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Επί του παρόντος, υπάρχουν κάποιες δημοσιευμένες μελέτες για την κατάθλιψη που σχετίζεται με το πένθος που καταδεικνύουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια μιας ποικιλίας αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Σε καθεμία από αυτές τις μελέτες, η ένταση του πένθους μειώθηκε μαζί με την ανακούφιση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, αν και η βελτίωση στη θλίψη δεν ήταν τόσο ισχυρή. Κανένα μεμονωμένο αντικαταθλιπτικό φάρμακο δεν έχει χαρακτηριστεί ως η «καλύτερη» θεραπεία για την κατάθλιψη που σχετίζεται με το πένθος.
Εν κατακλείδι, υπάρχει διχασμός στην ιατρική κοινότητα αναφορικά με την διάκριση της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής και του συνδρόμου του πένθους. Οι μελετητές δεν έχουν ορίσει ένα ακριβές χρονικό όριο, το οποίο αν ένας πενθών το υπερβεί μπορεί να διαγνωστεί με μείζονα κατάθλιψη. Θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη την σοβαρότητα των συμπτωμάτων, τη λειτουργικότητα και την προσωπική δυσφορία, ταλαιπωρία και αναπηρία του πενθούντος ατόμου. Επιπλέον, θα πρέπει να είμαστε αρκετά προσεκτικοί αν προϋπάρχει ένα προηγούμενο καταθλιπτικό επεισόδιο, οικογενειακό ιστορικό ή κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, π.χ. αγχώδη διαταραχή, που μπορούν να πυροδοτήσουν ένα σοβαρό καταθλιπτικό επεισόδιο. Η στροφή προς τους ειδικούς ψυχικής υγείας για συμβουλευτική πρόληψης είναι κύριας σημασίας. Αν τα συμπτώματα του πένθους και η δυσφορία και ταλαιπωρία του ατόμου επιμένουν εξαντλητικά, θα πρέπει να απευθυνθούμε στους ειδικούς για να γίνει σωστή διάγνωση. Η ατομική ψυχοθεραπεία του πενθούντος και συμβουλευτική της οικογένειάς του για την σωστή αντιμετώπιση και θεραπεία των συμπτωμάτων, της διαταραχής και του πένθους είναι σημαντικοί παράγοντες για να αποκτήσει ο πενθών την λειτουργικότητά του πίσω. Σε επιμένουσα κατάθλιψη συνίσταται και η χρήση φαρκευτικής αγωγής για να επιτευχθούν οι ψυχοθεραπευτικοί στόχοι.
Βιβλιογραφία:
Clayton, P., Desmarais, L., & Winokur, G. (1968). A study of normal bereavement. The American journal of psychiatry, 125(2), 168–178.
Grimby, A. (1993). Bereavement among elderly people: Grief reactions, post‐bereavement hallucinations and quality of life. Acta Psychiatrica Scandinavica, 87(1), 72-80.
Zisook, S., & Kendler, K. S. (2007). Is bereavement-related depression different than non-bereavement-related depression?. Psychological medicine, 37(6), 779-794.
12/05/2022
Θεραπευτική Ιππασία Πιερίας: Η επαφή με τα άλογα βοηθά στη διαχείριση των συναισθημάτων μας
Επιμέλεια – συνέντευξη: Ιωάννα Γκανέτσα, Συγγραφέας
Η Θεραπευτική Ιππασία Πιερίας, με έδρα το Λιτόχωρο Πιερίας, ιδρύθηκε το 2016 από τη Λογοθεραπεύτρια και εκπαιδεύτρια θεραπευτικής ιππασίας και Ιπποθεραπείας Στέλλα Παπαθανασίου. Ο χώρος οπού γίνονται οι συνεδρίες είναι ένα καταπράσινο κτήμα επτά στρεμμάτων όπου εκτός από τα άλογα / συνθεραπευτές μπορείτε να βρείτε φάρμα από ζώα όπως, γάτες, σκύλο, περιστέρια, ψάρια, χήνες και κότες. Συνάντησα τη Στέλλα στο χώρο της και ομολογώ ότι ζήλεψα το περιβάλλον εργασίας της. Πάμε να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτό και το έργο της στον τομέα της ψυχικής και σωματικής υγείας.
Tι είναι η θεραπευτική ιππασία;
Θεραπευτική ιππασία είναι η εφαρμογή ιππασίας για άτομα με αναπηρία με βασικό σκοπό την αποκατάσταση (κινητική, κοινωνική, κτλ) του ασθενούς, και τη βελτίωση της υγείας και της ζωής του. Το άλογο στην περίπτωση αυτή γίνεται θεραπευτικό μέσο. Εφαρμόζεται κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως ειδικά εκπαιδευμένα άλογα, ειδικά διαμορφωμένο περιβάλλον, εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, ειδικό εξοπλισμό.
Τι είναι η ιπποθεραπεία;
Η Ιπποθεραπεία είναι το πιο εξειδικευμένο κομμάτι της θεραπευτικής ιππασίας. Είναι μια καθαρά θεραπευτική συνεδρία και αφορά τους επιστήμονες της αποκατάστασης (φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, κτλ). Πρόκειται για την μεταφορά μιας συνεδρίας αποκατάστασης, αντί στην αίθουσα, στην αρένα και αντί να χρησιμοποιούνται κάποια άλλα θεραπευτικά εργαλεία, χρησιμοποιείται το άλογο. Στην περίπτωση αυτή το μόνο που διαφέρει από μια συμβατική συνεδρία αποκατάστασης, είναι ο χώρος (αρένα) και το μέσο (άλογο). Επίσης τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις (αξιολόγηση, πρωτόκολλο θεραπείας, στόχοι θεραπείας, κτλ), που απαιτούνται και στο θεραπευτήριο.
Είναι αναγνωρισμένη μέθοδος θεραπείας η ιπποθεραπεία;
Η ιπποθεραπεία είναι μια διεθνώς αναγνωρισμένη και διαρκώς αναπτυσσόμενη μέθοδος θεραπείας για άτομα με αναπηρία, την οποία εξασκούν παγκοσμίως επιστήμονες του χώρου της αποκατάστασης. Μέσα από εμπεριστατωμένες έρευνες και εργασίες έχει διαπιστωθεί πλέον και επιστημονικά ότι η σωστή εφαρμογή της ιπποθεραπείας από εξειδικευμένους θεραπευτές έχει ιδιαίτερα σημαντικά οφέλη στην αποκατάσταση, είτε πρόκειται για κινητική είτε για ειδική εκπαίδευση.
Απαιτεί δηλαδή ειδίκευση η εφαρμογή της ιπποθεραπείας;
Η Ιπποθεραπεία πρέπει να εφαρμόζεται μόνο από εξειδικευμένους επιστήμονες και σε καμία περίπτωση από εθελοντές. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να πετύχουμε την ασφάλεια αλλά και την ποιότητα των συνεδριών. Σε ορισμένες χώρες μάλιστα, όταν η ιπποθεραπεία εφαρμόζεται κάτω από προϋποθέσεις, περιλαμβάνεται στο εθνικό σύστημα υγείας και συνταγογραφείται από τα κρατικά ταμεία.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται η μέθοδος της ιπποθεραπείας;
Η μέθοδος απευθύνεται σε παιδάκια από την ηλικία των 22 μηνών, εφήβους και ενήλικες που παρουσιάζουν αναπτυξιακές δυσκολίες (επικοινωνίας, λόγου, συμπεριφοράς, συγκέντρωσης, κοινωνικοποίησης, οριοθέτησης, ωριμότητας, στάσης, ισορροπίας και κίνησης, βάδισης, νόησης, κα). Παιδιά, έφηβοι και ενήλικες έχουν τη δυνατότητα να βρουν νέους τρόπους για να καλλιεργήσουν θετική συμπεριφορά και να αναπτύξουν ισορροπίες.
Με ποιον τρόπο;
Η κίνηση του αλόγου είναι τρισδιάστατη. Μεταφέρει στο ανθρώπινο σώμα πολλές ρυθμικές ταλαντώσεις το λεπτό, με αποτέλεσμα ο αναβάτης να γυμνάζεται παθητικά και να εξασκεί την ισορροπία του, ενώ παράλληλα του προκαλεί ευχάριστα συναισθήματα. Ο αναβάτης προσαρμόζει τη στάση του σώματός του για να διατηρήσει την ισορροπία του σε κάθε βήμα του αλόγου. Αυτή η σχεδόν αντανακλαστική ανταπόκρισή του στις τρισδιάστατες ταλαντώσεις του κορμού, καθώς αυτές επαναλαμβάνονται, βελτιώνει την κινητικότητά του. Έτσι, ο “διάλογος κινήσεων” μεταξύ αλόγου και αναβάτη αποτελεί μια πολύ καλή ψυχοκινητική άσκηση που δεν μπορεί να αναπαραχθεί από καμιά συσκευή, όσο έξυπνα κατασκευασμένη και να είναι.
Υπάρχουν επιπλέον οφέλη;
Η θεραπεία προάγει την ανάπτυξη σεβασμού, υπευθυνότητας, επιμονής και αγάπης προς τα ζώα. Η θετική στάση που αποκτά ο σπουδαστής, βελτιώνει την οικογενειακή και κοινωνική ένταξη. Ο αναβάτης, ανεξάρτητα από την ηλικία, όταν στην κορυφή του αλόγου αυξάνει την αυτοεκτίμησή του, απολαμβάνει τη θεραπεία και όταν συνοδεύεται από συνδυασμό άλλων θεραπειών (μουσική, θεραπεία μασάζ, συντονισμός, αισθητηριακή θεραπεία, ψυχοθεραπεία κ.λπ.
Ποιες λεπτομέρειες της θεραπείας κάνουν πιο προσωπική την θεραπεία του ασθενούς ώστε να έχει πιο στοχευμένη φροντίδα ανάλογα με τις ανάγκες του;
Ο τύπος του αλόγου, η εκπαίδευση και η φροντίδα είναι απαραίτητα για την θεραπεία των ιπποειδών, πρώτον για την ασφάλεια και δεύτερον για τη ρυθμική και αρμονική κίνηση που μεταδίδεται στον ασθενή. Σε συνδυασμό με τις δυνατότητες του περιβάλλοντος των ιπποειδών και άλλων στρατηγικών θεραπείας, η ιπποθεραπεία αποτελεί μέρος του ολοκληρωμένου σχεδίου φροντίδας του ασθενούς.
Ανέφερέ μας μερικές ιατρικές περιπτώσεις που μπορεί να ωφελήσει η ιπποθεραπεία.
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία μερικές από τις ενδείξεις της Ιπποθεραπείας είναι:
- Αυτισμός & Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές, ΔΕΠ-Υ, Σύνδρομο Rett, Σύνδρομο Asperger
- Εγκεφαλική παράλυση (όλοι οι τύποι)
- Ψυχοκινητική καθυστέρηση
- Νοητική Υστέρηση
- Σύνδρομο Down
- Μυϊκή δυστροφία (διάφοροι τύποι)
- Δισχιδής ράχη
- Βλάβες νωτιαίου μυελού
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Τύφλωση
- Κώφωση
- Δυσκολίες μάθησης
- Προβλήματα συμπεριφοράς
- Ψυχολογικά ή Ψυχιατρικά προβλήματα
- Διάφορα σύνδρομα (Agelman, Okamoto, κτλ)
Επίσης στα θεραπευτικά αποτελέσματα συγκαταλέγονται:Βελτίωση της στάσης και της ισορροπίας, βελτίωση του νευρομυικού ελέγχου και του μυϊκού τόνου, βελτίωση της βάδισης, του συντονισμού, του προσανατολισμού (χωρικός, χρονικός), βελτίωση της αισθητικοκινητικής λειτουργία, βελτίωση αδρής και λεπτής κινητικότητας, ψυχοκινητική ανάπτυξη, κατάκτηση νέων γνωστικών δεξιοτήτων, καλλιέργεια επικοινωνιακών δεξιοτήτων και κοινωνικοποίηση, βελτίωση λόγου, κτλ.
Κλείνοντας, από όλες τις παραπάνω πληροφορίες, τι θα ήθελες να κρατήσει ο αναγνώστης;
Η επαφή με τα άλογα μας βοηθάει να παράγουμε ενδορφίνες, να μάθουμε εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας και συνεργασίας, καθώς και να διαχειριζόμαστε αποτελεσματικότερα τα συναισθήματά μας.
Η Στέλλα Παπαθανασίου είναι Λογοθεραπεύτρια, Υπεύθυνη της Θεραπευτικής Ιππασίας Πιερίας.
https://m.facebook.com/Therapeutiki.Ippasia.Pierias/
12/05/2022
Με ποιον τρόπο βιώνεις το στρες; Υπάρχουν 8 διαφορετικοί βιότυποι - τρόποι
Powered by:
Thrive GreeceΖήσε καλύτερα. Δούλεψε πιο έξυπνα.
Τα τελευταία χρόνια ζητήματα που αφορούν στην ψυχική υγεία, όπως το άγχος, το στρες και η κατάθλιψη, έρχονται ολοένα και περισσότερο στο προσκήνιο.
Ακόμα και πριν την εμφάνιση του COVID-19, βρισκόμασταν ήδη εν μέσω μιας κρίσης ψυχικής υγείας, με περισσότερους από 264 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως να παλεύουν με την κατάθλιψη – ποσοστά που διαρκώς αυξάνονται σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Η πανδημία δυστυχώς έκανε αυτήν την κρίση ακόμα μεγαλύτερη.
Τι συμβαίνει λοιπόν σε περιόδους υπερβολικού και αρνητικού άγχους; Όταν το κακό στρες συσσωρεύεται, και αν δεν μπορέσουμε να βρούμε έναν τρόπο να προσαρμοστούμε σε αυτό το στρες, ενεργοποιείται το μέρος του εγκεφάλου μας που είναι υπεύθυνο για τις άσχημες σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα, με αποτέλεσμα να εγκλωβιζόμαστε σε αυτά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ίσως είναι πολύ δύσκολο να είμαστε παραγωγικοί και να διατηρούμε υγιείς σχέσεις.
Χρησιμοποιώντας high-definition τεχνολογία και μαγνητικές τομογραφίες, η Leanne Williams, Ph.D., director of Stanford Medicine’s Precision Mental Health and Wellness Center, μελέτησε τις μεταβολές του εγκεφάλου σε στρεσογόνες καταστάσεις, ανακαλύπτοντας ότι βιώνουμε το στρες με 8 διαφορετικούς τρόπους ή μοτίβα σκέψης και ότι ο καθένας μας έχει κάποια προδιάθεση ως προς ένα από αυτά τα μοτίβα.
Όταν το στρες συσσωρεύεται, αυτοί οι τρόποι σκέψης μπορεί να “κολλήσουν”. Επομένως ο κάθε Βιότυπος αποτελεί ένα “εγκλωβισμένο” μονοπάτι ή μοτίβο σκέψης, σαν ένα κλειστό κύκλωμα εγκεφάλου.
Μήπως έχεις πιάσει τον εαυτό σου να επαναλαμβάνει αρνητικές σκέψεις ή να βρίσκεται εγκλωβισμένος σε ένα φαύλο κύκλο αρνητικότητας; Να μπαίνει συνεχώς σε κατάσταση συναγερμού ή να παρουσιάζει απουσία θετικού συναισθήματος ή και συναισθηματική απάθεια; Μήπως έχεις διάσπαση προσοχής και έλλειψη διαύγειας; Ήρθε η ώρα να ανακαλύψεις τον δικό σου βιότυπο και να μάθεις πώς μπορείς να τον αντιμετωπίσεις.
Ποια είναι τα 8 είδη βιοτύπων;
Ιδεομυρηκασμός
- Είναι η τάση να επαναλαμβάνεται η ανησυχία και οι αρνητικές σκέψεις από την εσωτερική σου φωνή.
- Η επαναλαμβανόμενη αρνητική αυτοεκτίμηση μπορεί να δημιουργήσει μία εσωτερική ένταση και να επηρεάσει την κοινωνική και επαγγελματική συμπεριφορά.
Αποφευκτικά αγχώδης
- Καταστάσεις κατά τις οποίες νιώθεις άγχος, μπορεί να προκαλέσουν σωματικά συμπτώματα, όπως για παράδειγμα σφίξιμο στο στομάχι, ιδρώτα στις παλάμες ή αυξημένους παλμούς. Όλα αυτά ενδέχεται να κάνουν το άτομο να αποφεύγει ακόμα περισσότερο την κατάσταση που το προκαλεί άγχος.
- Έχει επίδραση στο αίσθημα ικανοποίησης.
Αρνητικές Προκαταλήψεις
- Η αίσθηση ότι είσαι εγκλωβισμένος σε ένα φαύλο κύκλο αρνητικότητας, με αποτέλεσμα να περιμένεις το χειρότερο αποτέλεσμα κάνοντας καταστροφικές σκέψεις.
- Αδυνατείς να δεις τα θετικά στους άλλους ή το περιβάλλον γύρω σου.
Αντιμετώπιση απειλής
- Ενεργοποίηση αυτόματων αντιδράσεων, που βάζουν σε κατάσταση συναγερμού το μυαλό και το σώμα και τις οποίες είναι δύσκολο να απενεργοποιήσεις.
- Οι αυτόματες αυτές αντιδράσεις ενδέχεται να προκαλέσουν τρέμουλο και φόβο.
Απουσία θετικού συναισθήματος
- Αδυναμία ικανοποίησης σε δραστηριότητες που σε γέμιζαν ικανοποίηση και μία αίσθηση σκοπού.
- Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια για να βιώσεις θετικές αλληλεπιδράσεις.
Συναισθηματική απάθεια
- Νιώθεις τόσο εξουθενωμένος που χάνεις το κίνητρό σου σε οτιδήποτε.
- Απαιτείται τεράστια προσπάθεια στη δουλειά και τις σχέσεις σου.
Διάσπαση προσοχής
- Δυσκολία συγκέντρωσης.
- Αίσθηση εξουθένωσης λόγω της προσπάθειας να αναγκάσεις τον εαυτό σου να συγκεντρωθεί σε ένα task.
- Οι βασικές λειτουργίες στο γραφείο και το σπίτι είναι ίσως δύσκολο να ολοκληρωθούν.
Έλλειψη διαύγειας
- Αισθάνεσαι το μυαλό σου θολό, παρά κοφτερό.
- Δυσκολία στην ικανότητα σκέψης και τη λήψη αποφάσεων.
- Αδυναμία σωστού σχεδιασμού και προγραμματισμού.
Αρχική δημοσίευση από Ελίνα Δελενίκα, Head of Content Thrive Greece, www.thriveglobal.gr
02/05/2022
Δεν μπορώ να μην το βάλω αυτό το κείμενο στο blog! Χωρίς σχόλια από εμένα, αλλά εσείς αν επιθυμείτε, σας παρακαλώ σχολιάστε!
Είμαι 38 ετών και χήρα. Η μέρα που ο σύζυγός μου πέθανε ήταν η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής μου και δεν ντρέπομαι που το λέω. Ήταν ένας άθλιος, εκδικητικός άνθρωπος. Η μεγαλύτερη χαρά του, ήταν να με κάνει να κλαίω και να υποφέρω. Με απατούσε όλα αυτά τα χρόνια και μου «χτυπούσε» πόσο υποδεέστερη και ανεπαρκής ήμουν, σε σχέση με τις ερωμένες του. Όσες φορές το πήρα απόφαση και έφυγα μου έλεγε ότι θα με ακολουθήσει ως την άκρη της γης μέχρι να με πείσει να γυρίσω. Το μόνο καλό είναι ότι δεν με χτύπησε ποτέ. Η κακοποίηση ήταν κυρίως λεκτική και συναισθηματική. Στο τέλος με έκανε πάντα να νιώθω μόνη και αποκομμένη από όλους. Η μοναδική μου διέξοδος ήταν η οικογένειά μου. Όλοι γνώριζαν πόσο χάλια ήταν ο γάμος μου, αλλά δεν τους επέτρεπα να κάνουν τίποτα για να με βοηθήσουν. Τώρα που τον ξεφορτώθηκα σκοπεύω να ταξιδέψω, να τρώω και να πίνω ό, τι θέλω και να κάνω όλα όσα δεν μπόρεσα να κάνω τόσα χρόνια όπως το να μάθω μία ξένη γλώσσα. Δεν χρειάζεται να δουλέψω. Έχω αρκετά χρήματα για να ζήσω άνετα για το υπόλοιπο της ζωής μου. Θα προτιμούσα να αυτοκτονήσω παρά να παντρευτώ ξανά. Η οικογένειά μου από τη μεριά της μου συμπεριφέρεται σαν να είμαι τρελή. Ανησυχούν επειδή δεν πενθώ όπως θα έπρεπε, αντίθετα σχεδιάζω το πρώτο μου ταξίδι που θα είναι στην Ιταλία. Εκείνοι συνεχίζουν να λένε τα δικά τους και επιμένουν ότι πρέπει να πάρω το χρόνο μου και να συνειδητοποιήσω τι συνέβη και μετά να προσπαθήσω να το ξεπεράσω πριν αρχίσω την «ξέφρενη» ζωή. Οι αδερφές μου εκφράζουν έντονα τη δυσαρέσκειά τους όταν τους λέω ότι είμαι ευτυχισμένη που ο σύζυγός μου πέθανε. Με ρωτούν αν κάνω πλάκα ή αν το εννοώ. Ναι, το εννοώ και δεν έχω κανένα θέμα να βγω στο μπαλκόνι και να το φωνάξω. Έχασα 15 χρόνια από τη ζωή μου, δεν σκοπεύω να χάσω λεπτό ακόμη επειδή η οικογένειά μου φοβάται… Αιμιλία Το άρθρο είναι 100% αληθινό και δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα singleparent.gr
Πηγή: tilestwra.com https://www.tilestwra.com/o-antras-moy-pethane-kai-epiteloys-apallachtika/?fbclid=IwAR3xrLVNi9AHkzCvZTsJ8ECdYmDfchawRelpdakDys55AZwsYNV4TXVAFQU .
18/04/2022
Annamaria Lusardi: «Οι ανεξάρτητες γυναίκες έχουν οικονομική αντίληψη»
Πώς επηρεάζει τις συνθήκες διαβίωσης και την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών η κλιματική κρίση στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο; Ποιος είναι ο ρόλος των γυναικών στην αντιμετώπιση των προκλήσεων βιωσιμότητας της εποχής μας; Πώς η επένδυση σε θέματα φύλου και η δημιουργία μιας οικονομίας χωρίς αποκλεισμούς, με γνώμονα την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα, διαμορφώνουν το παγκόσμιο τοπίο σήμερα;
Η CEO ΤΗΣ ΑΘΗΝΕΑΣ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗ, ΔΙΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ ANNAMARIA LUSARDI ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ ΣΕ ΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥΣ.
Στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών 2022, το Ιnclusivity Lounge που διοργανώθηκε από το Women On Top με την υποστήριξη της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Ελλάδα και υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, επικεντρώθηκε σε θέματα Φύλου και Βιωσιμότητας.
Μία από τις προσκεκλημένες του φετινού Inclusivity Lounge, η Annamaria Lusardi, καθηγήτρια Οικονομικών και Λογιστικής στο Πανεπιστήμιο George Washington, παραχώρησε συνέντευξη στην editor-in-chief της αθηΝΕΑς, Μαριάννα Σκυλακάκη, με θέμα «Ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός ως εργαλείο για μια οικονομία χωρίς αποκλεισμούς».
Γιατί ο οικονομικός αλφαβητισμός αποτελεί τόσο σημαντικό εργαλείο για την ενδυνάμωση των γυναικών;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι γυναίκες πρέπει να λαμβάνουν οικονομικές αποφάσεις που να λειτουργούν για τις ίδιες. Πρώτον, ζουν περισσότερο από τους άνδρες, οπότε πρέπει να αποταμιεύουν περισσότερο για το μέλλον τους. Δεύτερον, υπάρχουν δυνητικά περίοδοι που οι γυναίκες απέχουν από την εργασία τους λόγω της απόκτησης ή της ανατροφής των παιδιών τους και, εκτός αυτού, έχουν να αντιμετωπίσουν επιπλέον το μισθολογικό χάσμα. Τρίτον, το ποσοστό διαζυγίων σε πολλές χώρες είναι αρκετά υψηλό, οπότε οι γυναίκες πρέπει να εξασφαλίσουν ότι θα είναι οικονομικά ανεξάρτητες και ότι θα μπορούν να διατηρήσουν μια «υγιή» οικονομική ζωή, ακόμη και μετά τη διάλυση της οικογένειας.
Η ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ GEORGE WASHINGTON, ANNAMARIA LUSARDI, ΕΞΗΓΕΙ ΓΙΑΤΙ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ.
Η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια επίσης έχουν οξυνθεί. Από την πανδημία μέχρι τον πόλεμο και την κλιματική αλλαγή, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με απροσδόκητες κρίσεις σε διαφορετικά μέτωπα. Έτσι, οι γυναίκες, περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται να έχουν βασικές οικονομικές γνώσεις: (i) Για να λαμβάνουν σωστές οικονομικές αποφάσεις, (ii) για να διαπραγματεύονται τον μισθό τους και να διεκδικούν αυξήσεις, (iii) για να είναι οικονομικά αυτάρκεις σε περίπτωση διάλυσης της οικογένειας ή άλλων κρίσεων.
Είναι η κατάκτηση του οικονομικού αλφαβητισμού διαδρομή που μπορεί να διανύσει μια γυναίκα μόνη της ή πρέπει να αποτελεί μέρος μιας θεσμοθετημένης εκπαίδευσης;
Μου αρέσει και προτιμώ τη θεσμοθετημένη εκπαίδευση. Η χρηματοοικονομική εκπαίδευση πρέπει να εντάσσεται στη σχολική ύλη για τους εξής λόγους και με τους εξής τρόπους:
- Πρέπει να φτάνει σε όλους, κορίτσια και αγόρια, ιδίως σε εκείνες τις οικογένειες στις οποίες οι γονείς δεν θα μιλούσαν για χρήματα στις κόρες τους.
- Πρέπει να οριοθετείται ως γνώση. Yπάρχει επιστήμη πίσω από τον οικονομικό αλφαβητισμό, η κοινή λογική και η πρακτική δεν αρκούν.
- Πρέπει να είναι εύκολη. Το να μαθαίνεις μόνος σου είναι δύσκολο και η ποιότητα της γνώσης που θα κατακτήσεις μπορεί να είναι χαμηλή. Εκτός αυτού, οι γυναίκες που μπορούν να βασιστούν σε φίλους, στην οικογένεια ή σε συναδέλφους που είναι οικονομικά εγγράμματοι, θα αποκτήσουν ευρύτερη και ποιοτικά καλύτερη γνώση απ’ ό,τι οι γυναίκες που έχουν λιγότερες ευκαιρίες για μάθηση.
Ποιες είναι οι πρωτοβουλίες/πολιτικές που έχετε διαπιστώσει ότι είναι πιο αποτελεσματικές για την οικονομική εκπαίδευση των γυναικών; Πόσο οικονομικά αποδοτική είναι η χρηματοοικονομική εκπαίδευση;
Είμαι ένθερμη υποστηρίκτρια της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης στο σχολείο και στο κολέγιο. Κάθε κολέγιο θα πρέπει να διδάσκει «προσωπικά οικονομικά» (personal finance). Το διδάσκω στο πανεπιστήμιό μου εδώ και 9 χρόνια και είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι οι φοιτήτριες που το παρακολουθούν είναι πολλές.
Ο χώρος εργασίας επίσης προσφέρεται για την παροχή χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης με οικονομικά αποδοτικό τρόπο.
Ωστόσο, η πρότασή μου είναι να την εξατομικεύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο· οι γυναίκες έχουν διαφορετικές ανησυχίες από τους άνδρες, οι νεότερες γυναίκες έχουν διαφορετικά ενδιαφέροντα από τις μεγαλύτερες γυναίκες και ούτω καθεξής.
Η χρηματοοικονομική εκπαίδευση πρέπει να υπάρχει σε κάθε χώρο όπου οι γυναίκες πηγαίνουν για να ενημερωθούν ή σε οποιοδήποτε μέσο που οι γυναίκες απολαμβάνουν να παρακολουθούν και να διαβάζουν. Για παράδειγμα, το γυναικείο περιοδικό θα πρέπει να μιλάει για τα «προσωπικά οικονομικά» (personal finance) – για να είσαι έξυπνη και «σέξι» σήμερα, όπως προβάλλεται συχνά από αυτά τα περιοδικά, πρέπει να έχεις οικονομικές γνώσεις. Επίσης, στις ταινίες: μου αρέσει το «Sex and the City», όπως σε πολλές γυναίκες, άρα κι εκεί θα πρέπει να θίγονται τα «προσωπικά οικονομικά». Οι ανεξάρτητες γυναίκες έχουν οικονομική αντίληψη.
Δεν είναι πολύ ακριβή η χρηματοοικονομική εκπαίδευση, οπότε το κόστος δεν θα πρέπει να αποτελεί εμπόδιο.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό για τους νέους –και ιδιαίτερα για τις νέες γυναίκες– να ασχοληθούν με το θέμα και να κατακτήσουν αυτές τις έννοιες από νεαρή ηλικία;
Η εξοικείωση με τα χρήματα ξεκινάει νωρίς και είναι εξαιρετικά σημαντικό να μιλάμε για τα χρήματα στα παιδιά, στα κορίτσια, ώστε να αποτελεί διαχρονικά ένα φυσιολογικό θέμα προς συζήτηση. Έχω πάρει συνεντεύξεις από πολλούς ανθρώπους που είναι ή έχουν γίνει διάσημοι στον οικονομικό κλάδο και πάντα, μα πάντα, υπάρχει μια ιστορία για τους γονείς ή τους παππούδες τους που τους έκαναν να ενδιαφερθούν για τα χρήματα. Ο Τζον Ρότζερς, ο ιδρυτής της Ariel Investment στις ΗΠΑ, μου είπε ότι ο πατέρας του του έδωσε μετοχές ως χριστουγεννιάτικο δώρο. Χάρη σε αυτό, άρχισε να ενδιαφέρεται για τις επενδύσεις στο χρηματιστήριο και, λίγα χρόνια μετά την αποφοίτησή του από το κολέγιο, ίδρυσε την Ariel Investments. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους είναι άνδρες. Πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε για τα χρήματα και στα κορίτσια!
Λέω πάντα ότι ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός είναι εξίσου σημαντικός με την ανάγνωση και τη γραφή.
Υπάρχουν διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι άνδρες και οι γυναίκες προσεγγίζουν τις επενδύσεις; Παίζει ρόλο η αυτοπεποίθηση στον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες προσεγγίζουν τα «προσωπικά οικονομικά»;
Μπορώ να απαντήσω απόλυτα «ναι» σε αυτή την ερώτηση, γιατί σε μια από τις πρόσφατες ακαδημαϊκές εργασίες μας εξετάσαμε τις επενδύσεις στο χρηματιστήριο σε σχέση με τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό. Καταρχήν, παρατηρήσαμε ότι υπάρχει έντονη διαφορά μεταξύ των δύο φύλων όσον αφορά τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό. Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι γυναίκες απαντούσαν στις ερωτήσεις για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό σημειώνοντας την επιλογή «δεν γνωρίζω» περισσότερο απ’ ό,τι οι άνδρες.
Γι’ αυτό τον λόγο κάναμε ένα πείραμα: αφαιρέσαμε την επιλογή «δεν γνωρίζω» και αναγκάσαμε τις γυναίκες να επιλέξουν μια απάντηση. Επίσης, τις ρωτήσαμε πόσο σίγουρες είναι για την απάντησή τους. Καταφέραμε να υπολογίσουμε ότι το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων στον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό οφείλεται κατά το 1/3 στην έλλειψη αυτοπεποίθησης και ότι παίζουν ρόλο τόσο η αυτοπεποίθηση όσο και οι γνώσεις σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις στο χρηματιστήριο. Το άγαλμα ενός μικρού κοριτσιού που τοποθετήθηκε μπροστά από τον μαινόμενο ταύρο στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, το Fearless Girl (=ατρόμητο κορίτσι), όπως ονομάστηκε, δίνει το σωστό μήνυμα: όταν πρόκειται για επενδύσεις στο χρηματιστήριο, οι γυναίκες πρέπει να είναι ατρόμητες!
Δεδομένου ότι στον χρηματοπιστωτικό κόσμο έχουν γίνει αξιοσημείωτες αλλαγές τις τελευταίες δεκαετίες, χρειάζεται να επικαιροποιήσουμε τον ορισμό για το τι σημαίνει χρηματοοικονομική εκπαίδευση;
Ναι, φυσικά. Λέω πάντα ότι ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός είναι εξίσου σημαντικός με την ανάγνωση και τη γραφή. Είναι μια βασική δεξιότητα για τη συμμετοχή κάθε μέλους στην κοινωνία και, με την πάροδο του χρόνου, χρειάζεται να «διαβάζουμε» και να «γράφουμε» περισσότερο και καλύτερα (δείτε τι κάνουν τα παιδιά στο σχολείο τώρα, συζητούν για τη βιωσιμότητα, έχουν μάθει πώς να ανακυκλώνουν κ.ο.κ.).
Το να είσαι οικονομικά εγγράμματος σήμερα σημαίνει να μπορείς να καταλαβαίνεις και να χρησιμοποιείς σωστά την τεχνολογία. Σημαίνει, επίσης, να μπορούμε να κατανοούμε ότι οι πόροι είναι περιορισμένοι και πρέπει να χρησιμοποιούνται με σύνεση. Να κατανοούμε τον ρόλο των κυβερνήσεων. Πρόκειται να κληρονομήσουμε ένα μεγάλο χρέος, οπότε καλύτερα να μάθουμε ένα ή δύο πράγματα γι’ αυτό.
Στον κόσμο αρέσουν οι ESG, αλλά συχνά δεν γνωρίζει καν τι σημαίνουν. Δεν είναι ώρα για συνθήματα, είναι ώρα για δράση και η δράση απαιτεί γνώση.
Πώς συνδέεται ο ρόλος των γυναικών σε ό,τι αφορά τη βιωσιμότητα και τις επενδύσεις χωρίς αποκλεισμούς με τον οικονομικό αλφαβητισμό;
Η βιωσιμότητα, η συμπερίληψη και η ισότητα έχουν λάβει κεντρική θέση από την αρχή των κρίσεων που βιώνουμε. Περισσότερο από ποτέ, είναι καιρός να δημιουργήσουμε από την αρχή το μέλλον. Να ξεφύγουμε από το παρελθόν και να κάνουμε άλματα προς τα εμπρός. Χρειάζεται γνώση για να εκτιμήσουμε πλήρως την έννοια της βιωσιμότητας και, επίσης, για να επιδιώξουμε επενδύσεις χωρίς αποκλεισμούς. Στον κόσμο αρέσουν οι ESG, αλλά συχνά δεν γνωρίζει καν τι σημαίνουν. Δεν είναι ώρα για συνθήματα, είναι ώρα για δράση και η δράση απαιτεί γνώση.
11/04/2022
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου Ο έρωτας είναι μάλλον υπερεκτιμημένος της Μπριζίτ Ζιρώ, Εκδόσεις Ποταμός (2008) σε μετάφραση της Άννας Δαμιανίδη
«Έντεκα φωνές, έντεκα πρόσωπα μιλούν για το τέλος του έρωτα..[...] Τέλος του έρωτα είναι κι ο χαμός του αγαπημένου στον οποίο μιλάμε βυθισμένοι στο σκοτάδι, χωρίς να ξέρουμε πού βρίσκεται πια.»
Οι χήρες, σελ. 73-79
10/04/2022
Η γυναίκα ως χήρα στην κοινωνία
της Νένας Μεϊμάρη
Γιορτή της Γυναίκας σήμερα και θα διαβάσουμε με θαυμασμό τα επιτεύγματα των γυναικών στη σύγχρονη κοινωνία. Δεν θα ξεχάσουμε να αναφερθούμε στα διάφορα κατορθώματά της μέσα και έξω από το σπίτι της. Εξάλλου, τι δεν μπορεί να επιτύχει ένα άτομο που κουβαλάει στο σώμα της για 9 μήνες έναν άνθρωπο, τον φέρνει στον κόσμο και για το υπόλοιπο της ζωής της τον παρακολουθεί και τον φροντίζει μέσα από τα μάτια της ψυχής της;
Σήμερα, όμως, θα αναφερθούμε και στην γυναίκα στον ρόλο της ως χήρα. Έναν ρόλο δύσκολο, σκοτεινό, άκρως ατυχή και καθόλου γοητευτικό. Σ’ αυτόν τον ρόλο βρίσκομαι για 2 χρόνια και 3 μήνες τώρα και σας βεβαιώνω ότι δεν γνωρίζω πιο πολύπλοκη, κουραστική και αποκαρδιωτική θέση που μπορεί να βρει τον εαυτό της μια γυναίκα.
Οι χήρες παρουσιάζουν μία πολύ σημαντική δημογραφική στατιστική ανά τον κόσμο: αριθμούν πάνω από 258 εκατομμύρια με δεκάδες χιλιάδες να έχουν μείνει μόνες εξαιτίας της πανδημίας. Σύμφωνα με το US Census Bureau (Γραφείο Απογραφής των ΗΠΑ), περισσότερες από ένα εκατομμύριο γυναίκες μόνο το 2019. Το 2020, στις ΗΠΑ οι χήρες αριθμούσαν περισσότερες από 11 εκατομμύρια. Στην Ελλάδα κυμαίνονται περίπου στις 300.000 σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Είμαι βέβαιη ότι το νούμερο αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο σήμερα.
Σύμφωνα με το Loomba Foundation (φροντίδα για χήρες ανά τον κόσμο) οι 49 πιο φτωχές ή πιο υπανάπτυκτες χώρες έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό από χήρες σε ηλικία τεκνοποίησης.
Από το άρθρο What you should know about widowhood (= όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τη χηρεία), δημοσιευμένο την 21η Ιουνίου 2021 στο UNWomen διαβάζουμε το εξής: «Για πολλές γυναίκες ανά τον κόσμο, η καταστροφική απώλεια του συζύγου γιγαντώνεται από τη συνεχή μάχη για τα βασικά δικαιώματα και την αξιοπρέπειά τους. Ιστορικά, οι γυναίκες μένουν αφανείς, δίχως στήριξη και χωρίς να τις υπολογίζουν στην κοινωνία».
Τι αντιμετωπίζουμε εμείς, οι χήρες, αμέσως μετά τον χαμό των συζύγων μας; Πένθος, απώλεια, τραύμα, σοκ, οικονομική αστάθεια, διακρίσεις, στιγματισμό, στερούμαστε πρόσβαση από τη σύνταξη των συζύγων μας. Υποκείμενες σε στερεότυπα, προκαταλήψεις και σε κάποιες χώρες, σεξ με εξαναγκασμό, έξωση από το σπίτι, στέρηση πρόσβασης στους τραπεζικούς λογαριασμούς. Οι βίαιες και επιβλαβείς παραδοσιακές συνήθειες της χηρείας (τήρηση του πένθους με μαύρα ρούχα και δίχως οικογένεια για το υπόλοιπο της ζωής τους, απαγόρευση νέου γάμου) αποτελούν κοινό τόπο. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες ακραίων περιπτώσεων σε συγκεκριμένες χώρες όπου οι χήρες δεν επιτρέπεται να παραβρίσκονται σε κοινωνικές συγκεντρώσεις, υποχρεούνται σε χορτοφαγική διατροφή, κατηγορούνται για τον θάνατο του συζύγου τους, εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα παιδιά τους, υφίστανται μόνιμα βιασμό με αποτέλεσμα την εγκυμοσύνη, φέρνοντας στον κόσμο παιδιά δίχως υποστήριξη.
Αυτή είναι η σημερινή εικόνα της χηρείας ανά τον κόσμο. Η ωμή πραγματικότητα. Πρέπει, όμως, να το παραδεχτώ. Είναι η πραγματικότητα μιας χήρας.
Η χηρεία είναι ένα μεγάλο ταξίδι. Βλέπουμε τον εαυτό μας να πλέει μακριά από την παλιά μας ρουτίνα, να τα βγάζει πέρα με δουλειές, παιδιά, οικογένεια, φίλους, κοινωνία, με νέα μάτια, ραγισμένη καρδιά, περιορισμένη υπομονή και ένα βαθύτατο αίσθημα εγκατάλειψης. Με μεγάλη ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τον νέο μας εαυτό, προσπαθούμε να βγάλουμε νόημα από τον νέο αυτό κόσμο, προσπαθώντας ταυτόχρονα να συμβαδίσουμε με τους σκληρούς κανόνες της κοινωνίας (προσδοκίες από την οικογένεια, τους γείτονες, στερεότυπα και χαρακτηρισμοί που επιβάλλονται σε εμάς με μεγάλη ευκολία, όπως «εύθυμη χήρα» και παρόμοια ειρωνικά σχόλια, την απώλεια του ονόματός μας, για παράδειγμα «η χήρα του …….»). Στο σημείο αυτό να κάνω μια παρέμβαση και να θυμίσω ότι μια χήρα είναι ελεύθερη από τον νόμο και τη θρησκεία να αποφασίσει να συνεχίσει τη ζωή της όπως αυτή επιθυμεί. Οι νόμοι που τις επιβάλλει η κοινωνία είναι άτοποι και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, άρα είναι περιττοί από κάθε άποψη.
Η Margaret Owen είναι δικηγόρος με εξειδίκευση στα ανθρώπινα δικαιώματα και υπέρμαχος των δικαιωμάτων μιας χήρας. Πιστεύει ότι υπάρχει τεράστια έλλειψη γνώσης στο εν λόγω θέμα, ακόμη και στον κύκλο των φεμινιστριών. Ίδρυσε τον οργανισμό Widows for Peace Through Democracy, με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο που δραστηριοποιείται για να διασφαλίσει ότι όλες οι χήρες έχουν προστασία από διακρίσεις και βία και μπορούν να απολαμβάνουν ολοκληρωτικά τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Η γνώμη μου είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερους τέτοιους οργανισμούς ανά τον κόσμο.
Όσοι φτιάχνουν τους νόμους (policy makers), οι κυβερνήσεις και οι ηγέτες παγκοσμίως θα πρέπει να εξετάσουν αυτή τη νέα δημογραφική πραγματικότητα με σκοπό και με στόχο να υιοθετήσουν κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις και νόμους σχετικούς με τις διακρίσεις και τα αναχρονιστικά πατριαρχικά συστήματα. Συνολικά, να βοηθήσουν τις γυναίκες να ενδυναμώσουν τον εαυτό τους ώστε να ζήσουν και να στηρίξουν τα παιδιά τους με αξιοπρέπεια. Θα πρέπει οι ιθύνοντες να διαθέσουν χρήματα για να ανανεώσουν τους παλιούς νόμους σχετικά με οικονομικά ζητήματα που αποδεικνύεται ότι δεν έχουν εφαρμογή και δεν λειτουργούν στη σημερινή οικονομία, να βελτιώσουν την ασφάλεια υγείας εκσυγχρονίζοντας το παρόν σύστημα και να επιτρέψουν στις χήρες να αποτελέσουν μια πληθυσμιακή ομάδα που θα αποτελεί αξιοθαύμαστο παράδειγμα επιρροής.
Οι γυναίκες έχει αποδειχθεί ότι είναι ανθεκτικές, έξυπνες, προσαρμόζονται γρήγορα σε νέες καταστάσεις, είναι δημιουργικές και είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να επιβιώνουν μέσα στο χάος. Θα ξαναχτίσουν τη ζωή τους και θα δείξουν πόσο ηρωικές μπορούν να γίνουν. Θα γίνουν ξανά μέλη της κοινωνίας, δημιουργώντας, βοηθώντας, χτίζοντας με τρόπο ζωτικό. Μπορεί το παρελθόν τους να έχει γίνει μία άλλη ζωή του κάποτε, αλλά αυτές δεν θα δειλιάσουν να ονειρευτούν μια καινούρια ζωή μετά που συνέλθουν από την τραγωδία τους.
Σύμφωνα με την Dr. Alejandra Vasquez, JD, CT, πιστοποιημένη σύμβουλο σε θέματα πένθους, το τελευταίο στάδιο αυτού του τραγικού ταξιδιού είναι η Αποδοχή και η Ελπίδα. Οι χήρες, όμως, χρειάζονται την κατανόηση, τη συμπόνοια και τη στήριξή μας. Κι αυτό δεν θα συμβεί χωρίς τη γνώση, την ενημέρωση, και την ευαισθησία από την κοινωνία και την άμεση συμμετοχή και εμπλοκή της ηγεσίας σε απαραίτητες αλλαγές και προσαρμογές.
Στην προσπάθειά μου να συμβάλλω στην προσέγγιση αυτού του τόσο σημαντικού θέματος με έναν πιο δημιουργικό και έξω απ’ το κατεστημένο τρόπο, έχω δημιουργήσει μια πλατφόρμα, ένα blog ουσιαστικά, που θα παρουσιάζει τα θέματα που ενδιαφέρουν τις χήρες γυναίκες.
Το blog ονομάζεται Είμαι Χήρα – Έχω Φωνή και δίνει σε όλες αυτές τις πονεμένες γυναίκες μια ευκαιρία να εκφραστούν χωρίς προκαταλήψεις και φόβο ενώ συγχρόνως θα ενημερώνονται σχετικά με θέματα που τις αφορούν άμεσα. Το blog θα λειτουργεί στην ελληνική γλώσσα. Σύντομα θα αναφερθώ σε αυτό με λεπτομέρειες.
Κλείνοντας, ζήτησα από γυναίκες που έμειναν μόνες και είχαν αυτή την πικρή εμπειρία να εκφραστούν μέσα από τα δικά τους λόγια. Η κάθε μία έχει τη δική της ιστορία.
“Μετά από δεκαέξι τραγικούς μήνες από τη φρικτή εκείνη μέρα, μπορώ πλέον να είμαι σίγουρη ότι τίποτα δεν απαλύνει τον πόνο”.
“Συναισθηματικά, μου λείπει η ζωή μου με τον άνδρα μου, αλλά ρεαλιστικά ξέρω, αυτή είναι η κατάσταση και προχωρώ”.
“Ραντεβού – Καφές – Κουβέντες – Βλέμματα – Ομορφιές – Μυρωδιές – Γεύση – Αισθήματα – Πλάνα με όνειρα!! Αυτά ήταν!! Με την Αγάπη μου!!”
“Προσπαθώ πάρα πολύ!! Κάποιες φορές το καταφέρνω…κάποιες άλλες, πάλι, όχι!!! Δεν τα παρατάω όμως! Γιατί πρέπει να συνεχίσει η ζωή μου…για μένα…για τα παιδιά μου…”
“Πώς μπορεί να δεχτεί κανείς και να συνεχίσει να ζει με τέτοια απώλεια; Αυτός που με κράτησε και συνεχίζει να το κάνει είναι ο Θεός!!”
“Έφυγες πολύ νωρίς και άφησες τα πάντα μισά. Ζω για τα παιδάκια μας που είναι κι αυτά υπέροχα σαν και εσένα αφού εσύ τα γαλούχησες.”
Μετάφραση από την αγγλική γλώσσα: Χαρούλα Κωνσταντινίδου
02/04/2022
*της Κατερίνας Κατσάρα, Ψυχολόγος Msc, Ψυχοθεραπεύτρια
Η διαδικασία του Πένθους
Ο Engel το 1961 έθεσε το ερώτημα «Είναι η θλίψη ασθένεια;», στο κλασσικό πλέον άρθρου του για το πένθος. Υποστήριξε ότι η θλίψη μοιράζεται πολλά χαρακτηριστικά σωματικών ασθενειών, όπως μια γνωστή αιτιολογία (στην περίπτωση ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου), την αγωνία, μια σχετικά προβλέψιμη συμπτωματολογία (ή αλλιώς σύνδρομο) και πορεία και κάποια λειτουργική έκπτωση. Και, ενώ, η θεραπεία συνήθως συμβαίνει, δεν είναι πάντα πλήρης. Σε ορισμένα πενθούντα άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις και ευαλωτότητα, για παράδειγμα, ο έντονος πόνος και η αγωνία, που συνεχώς συσσωρεύονται και αυξάνονται μετά την απώλεια, μπορεί να συνεχιστούν ατελείωτα, και αυτό με τη σειρά του σε συνδυασμό με την απώλεια μπορεί να προκαλέσει ψυχιατρικές επιπλοκές, όπως μείζονα κατάθλιψη. Το άτομο που θρηνεί είναι συχνά φανερά στενοχωρημένος-η, δυσλειτουργικός-ή, ή ακόμη και ανάπηρος-η σε βαθμό αρκετά εμφανές σε έναν παρατηρητή, πόσο μάλλον στην οικογένειά του και σε κοντινά του άτομα.
Το πένθος ή η θλίψη είναι η χαρακτηριστική απάντηση του ανθρώπου στην απώλεια ενός πολύτιμου αντικειμένου, είτε πρόκειται για αγαπημένο πρόσωπο, ένα λατρεμένο πράγμα, μια δουλειά, μια κατάσταση, ένα σπίτι, χώρα, ένα μέρος του σώματος κ.λπ. Το μη περίπλοκο πένθος ακολουθεί μια σταθερή πορεία, που τροποποιείται κυρίως από την απότομη απώλεια ή αναμενόμενη απώλεια, τη φύση και τη διαδικασία προετοιμασίας του θανάτου, και την σημασία της απώλειας και του χαμένου ανθρώπου ή αντικειμένου για τον επιζών. Γενικά, περιλαμβάνει μια αρχική φάση σοκ και δυσπιστίας, στην οποία ο πάσχων προσπαθεί να αρνηθεί την απώλεια και να μονωθεί ενάντια στο σοκ της πραγματικότητας. Ακολουθείται από το στάδιο αναπτυσσόμενης συνειδητοποίησης της απώλειας, που χαρακτηρίζεται κυρίως από τις οδυνηρές συνέπειες της θλίψης, ενοχή, ντροπή, αδυναμία ή απελπισία, έντονο κλάμα, ανορεξία, διαταραχή ύπνου, απώλεια ενδιαφέροντος, μείωση της εργασιακής απόδοσης (αν ο πενθούντας εργάζεται) και από μια αίσθηση απώλειας. Πολλές φορές παρουσιάζονται και συμπτώματα πόνου σε διάφορα μέρη του σώματος ή κάποια μορφή σωματικής δυσφορίας. Τέλος, υπάρχει η παρατεταμένη φάση της αποκατάστασης και ανάκτησης κατά τη διάρκεια της οποίας συνεχίζεται η διαδικασία του πένθους και η θλίψη, το τραύμα της απώλειας ξεπερνιέται και αποκαθίσταται η κατάσταση της υγείας και η ευημερία στη ζωή του πενθούντα.
Πολλοί ερευνητές έχουν προτείνει στάδια στη διαδικασία της κανονικής θλίψης, όπως τα διάσημα «Πέντε Στάδια του Πένθους» της ψυχιάτρου Kubler-Ross. Πρέπει να είμαστε πολλοί προσεκτικοί σε οποιαδήποτε στεγνή προσπάθεια «σταδιοποίησης» ενός τόσου περίπλοκου και αρκετά συναισθηματικά φορτισμένου φαινομένου. Το πένθος δεν είναι μια γραμμική διαδικασία με συγκεκριμένα όρια αλλά μια σύνθεση από αλληλεπικαλυπτόμενες φάσεις που διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Επομένως, τα στάδια, που οι ειδικοί και μη ψυχικής υγείας αναφέρουν συχνά, προορίζονται να είναι μόνο γενικές κατευθυντήριες γραμμές και δεν ορίζουν πού και πότε ένα άτομο "πρέπει" να είναι στη διαδικασία του πένθους (Hall, 2014).
Εφόσον, λοιπόν, το πένθος είναι μια διαδικασία, πόσο εν τέλει διαρκεί; Η ένταση και η διάρκεια του πένθους ποικίλλει πολύ, όχι μόνο στο ίδιο άτομο με την πάροδο του χρόνου ή μετά από διαφορετικές απώλειες, αλλά και σε διαφορετικούς ανθρώπους που αντιμετωπίζουν φαινομενικά παρόμοιες απώλειες. Η ένταση και η διάρκεια καθορίζονται από πολλαπλές δυνάμεις, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων: την προϋπάρχουσα προσωπικότητα του ατόμου (ιδιοσυγκρασία), τον δεσμό προσκόλλησης (δηλαδή πως συσχετίζεται κάποιος με τους άλλους στις σχέσεις του), τα γενετικά χαρακτηριστικά και τις μοναδικές ευαλωτότητες της προσωπικότητάς του, την ηλικία και την υγεία, την πνευματικότητα και πολιτιστική ταυτότητα, το υποστηρικτικό πλαίσιο, τους πόρους, τον αριθμό των απωλειών, τη φύση της σχέσης (π.χ. αλληλοεξαρτώμενη έναντι απόμακρης), τη σχέση (π.χ. γονέα-παιδιού, συζύγου-συζύγου) τον τύπο απώλειας (ξαφνική και απρόβλεπτη έναντι σταδιακής και αναμενόμενης, ή από φυσικά αίτια έναντι αυτοκτονίας, ατυχήματος ή ανθρωποκτονίας).
Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες που αναφέρθηκαν συμβάλλουν, επίσης, στην τάση για περίπλοκο πένθος, κατάθλιψη και άλλα δυσμενή συμπτώματα.
Πρώτον, το πένθος δεν είναι ένα μόνο συναίσθημα και μια μοναδική κατάσταση, αλλά μια συνεχή και εξελισσόμενη διαδικασία. Δεύτερον, η διαδικασία του πένθους συνήθως ξεκινά σποραδικά και με την προσοχή να ταλαντεύεται προς και από την οδυνηρή πραγματικότητα του θανάτου. Τρίτον, το φάσμα των συναισθηματικών, γνωστικών, κοινωνικών και συμπεριφορικών διαταραχών του πένθους είναι ευρύ, και κυμαίνεται από ελάχιστα αισθητές αλλαγές έως βαθιά αγωνία και δυσλειτουργία. Μερικές φορές, οι κλινικοί γιατροί χαρακτηρίζουν λανθασμένα την έλλειψη παρατηρήσιμης θλίψης ή πένθους ως παθολογική, υποδηλώνοντας ευαλωτότητα σε καθυστερημένη έντονη θλίψη ή ιατρικές επιπλοκές – κάτι τέτοιο, δηλαδή η έλλειψη παρατηρήσιμης θλίψης και συναισθημάτων που συσχετίζονται με το πένθος, δεν έχει αποδειχθεί ερευνητικά ακόμη (Boerner, Wortman & Bonanno, 2005).
Από την άλλη πλευρά του φάσματος, το πένθος μπορεί να είναι μια από τις πιο ανατριχιαστικές και οδυνηρές εμπειρίες που έχει να αντιμετωπίσει ποτέ ένα άτομο. Σοκ, αγωνία, απώλεια, θυμός, ενοχές, τύψεις, άγχος, φόβος, μοναξιά, δυστυχία, κατάθλιψη, παρεισφρητικές εικόνες (ανεπιθύμητες εικόνες που πετάγονται στο μυαλό μας απρόσμενα και πολλές φορές χωρίς να προηγείται κάποιο ερέθισμα), αποπροσωποποίηση και το αίσθημα της μελαγχολίας είναι μερικές από τις συναισθηματικές καταστάσεις που τα άτομα που πενθούν περιγράφουν. Στην αρχή, αυτά τα οξεία συναισθήματα αγωνίας και απελπισίας μπορεί να φαίνονται πανταχού παρόντα, αλλά σύντομα εξελίσσονται σε παροδικά κύματα ή εκρήξεις, αρχικά απρόκλητα και αργότερα προκύπτουν από συγκεκριμένα ερεθίσματα που υπενθυμίζουν τον νεκρό.
Τα άτομα που δεν έχουν άλλη παθολογική συμπτωματολογία ή ψυχιατρική/ψυχολογική διαταραχή πιθανότατα δεν έχουν βιώσει ένα τέτοιο «συναισθηματικό τρενάκι» και συνήθως βρίσκουν την έντονη, ανεξέλεγκτη συναισθηματικότητα της οξείας θλίψης ανησυχητική ή ακόμα και ντροπιαστική ή τρομακτική. Εάν αυτές οι αντιδράσεις είναι έντονα εμφανείς, ένα άτομο μπορεί να προσπαθήσει να αποφύγει υπενθυμίσεις ή να προσπαθήσει να ελέγξει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, πράγμα που μπορεί να παρεμποδίσει την κανονική εξέλιξη της διαδικασίας του πένθους.
Ωστόσο, η θλίψη δεν αφορά μόνο τον πόνο. Στη διαδικασία του πένθους, οι οδυνηρές εμπειρίες αναμειγνύονται με θετικά συναισθήματα, όπως ανακούφιση, χαρά, ειρήνη και ευτυχία που αναδύονται μετά την απώλεια ενός σημαντικού προσώπου. Συχνά, αυτά τα θετικά συναισθήματα προκαλούν με τη σειρά τους αρνητικά συναισθήματα απιστίας και ενοχής στους πενθούντες. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι σε έρευνες έχει βρεθεί ότι τα θετικά συναισθήματα στους 6 μήνες μετά τον θάνατο είναι σημάδι ψυχικής ανθεκτικότητας και συνδέονται με καλά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα (Bonanno, Wortman & Nesse, 2004).
Τέταρτον, για τους περισσότερους ανθρώπους το πένθος δεν ολοκληρώνεται ποτέ πλήρως. Ωστόσο, υπάρχουν δύο εύκολα διακρίσιμες μορφές θλίψης. Πρώτον, η οξεία θλίψη που εμφανίζεται στα πρώτα βήματα ενός θανάτου και μπορεί να είναι έντονα οδυνηρή και συχνά χαρακτηρίζεται από συμπεριφορές και συναισθήματα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ασυνήθιστα στην κανονική καθημερινή ζωή. Αυτά περιλαμβάνουν έντονη λύπη και κλάμα, ενασχόληση με σκέψεις και αναμνήσεις γύρω από τον αποθάνοντα, δυσκολία συγκέντρωσης και σχετική αδιαφορία για άλλους ανθρώπους και για δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. Αυτή η μορφή πένθους διακρίνεται από την μεταγενέστερη μορφή πένθους, το συνεχές πένθος, στην οποία ο αποθανών έρχεται εύκολα στο μυαλό του πενθούντα, συχνά με συσχετιζόμενη θλίψη και λαχτάρα να τον ξαναδεί. Κατά τη μετάβαση από το οξύ στο συνεχές πένθος, που συνήθως ξεκινά μέσα στους πρώτους μήνες του θανάτου, οι πληγές αρχίζουν να επουλώνονται και το άτομο που πενθεί βρίσκει το δρόμο του/της πίσω σε μια γεμάτη ζωή. Η πραγματικότητα και το νόημα του θανάτου αφομοιώνονται και οι πενθούντες μπορούν να εμπλακούν για άλλη μια φορά σε ευχάριστες και ικανοποιητικές σχέσεις και δραστηριότητες. Παρόλο που η θλίψη και το πένθος έχει ενσωματωθεί στη ζωή τους και τον εαυτό τους (σκέψεις, συμπεριφορές), δεν ξεχνούν τους ανθρώπους που έχασαν, δεν παραιτούνται από τη ζωή και πιάνονται από τη θλίψη και το πένθος τους, ούτε σταματούν να λησμονούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Η απώλεια ενσωματώνεται στην αυτοβιογραφική μνήμη, δηλαδή εντάσσεται στις μνήμες που καθιστούν «τον εαυτό», και οι σκέψεις και οι αναμνήσεις του αποθανόντος δεν είναι πλέον ανησυχητικές, δυσλειτουργικές ή αναπηρικές. Σε αντίθεση με το οξύ πένθος, το συνεχές πένθος δεν απασχολεί επίμονα το μυαλό ούτε διαταράσσει άλλες δραστηριότητες. Ωστόσο, μπορεί να υπάρξουν περίοδοι που το οξύ πένθος ξαναξυπνάει. Αυτό μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια σημαντικών γεγονότων, όπως αργίες, γενέθλια, επετείους, άλλη απώλεια ή μια ιδιαίτερα αγχωτική στιγμή.
Πέμπτο, η θλίψη δεν αφορά μόνο τον χωρισμό από το άτομο που πέθανε, αλλά την εξεύρεση νέων και ουσιαστικών τρόπων για τη συνέχιση της σχέσης με τον αποθανόντα. Αντιμέτωποι με το δίλημμα της εξισορρόπησης της εσωτερικής και της εξωτερικής πραγματικότητας, οι πενθούντες μαθαίνουν σταδιακά να αποδέχονται ένα αγαπημένο τους πρόσωπο ξανά στη ζωή τους ως νεκρό. Αυτό που συμβαίνει για τους επιζώντες είναι ο μετασχηματισμός μιας σχέσης που μέχρι τώρα λειτουργούσε σε διάφορα επίπεδα πραγματικής, συμβολικής, εσωτερικευμένης και φανταστικής σχέσης σε μια κατάσταση που αυτή η πραγματική σχέση (ζωής και αναπνοής) έχει χαθεί. Ωστόσο, άλλες μορφές σχέσης παραμένουν, και συνεχίζουν να εξελίσσονται και να αλλάζουν. Έτσι, δεν είναι ασυνήθιστο για τα πενθούντα άτομα να ονειρεύονται τα αγαπημένα τους πρόσωπα που έχουν πεθάνει, να τα ψάχνουν κατά το ήμισυ σε πλήθη, να αισθάνονται την παρουσία τους, να τα νιώθουν να τα προσέχουν ή να τα προστατεύουν, να κάνουν πρόβες συζητήσεων ή να τους «μιλούν».
Ακουστικές ή οπτικές παραισθήσεις του νεκρού παρατηρούνται συχνά κατά τη διάρκεια του οξέος πένθους. Μερικές φορές οι άνθρωποι διατηρούν μια αίσθηση σύνδεσης μέσω αντικειμένων όπως ρούχα, γραπτά, αγαπημένα υπάρχοντα και δαχτυλίδια, τα οποία μπορεί να διατηρούν επ' αόριστον. Μερικοί άνθρωποι συνεχίζουν μια σχέση με τον αποθανόντα μέσω ζωντανών κληροδοτημάτων, όπως εκτέλεση της αποστολής του αποθανόντος, δωρεές μνήμης ή βλέποντάς τον να ζει σε άλλους μέσω δωρεάς των οργάνων του αποθανούντα. Για άλλους, η περιοδική επίσκεψη στον τάφο ή το άναμμα κεριών μπορεί να βοηθήσει να κρατηθούν ζωντανές οι αναμνήσεις. Τα άτομα που πενθούν μπορεί να παρηγορηθούν μαθαίνοντας ότι η σχέση δεν χρειάζεται να διακοπεί εντελώς, αλλά ότι είναι απολύτως αποδεκτό και ακόμη και φυσιολογικό η σχέση να διαρκέσει επ' αόριστον.
Εν κατακλείδι, το πένθος είναι μια περίπλοκη διαδικασία για τον ίδιο τον πενθούντα και τον περίγυρό του. Τα τελευταία χρόνια η επιστήμη της ψυχιατρικής και ψυχολογίας έχει κατακρίνει τα αυστηρά στάδια του πένθους και τις θεωρίες που συνεπάγονται με αυτά και έχουν φτάσει και στα αυτιά της κοινωνίας. Ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, με μια μοναδική ιδιοσυγκρασία και προσωπικότητα, γενετικές προδιαθέσεις, ξεχωριστές μνήμες και βιώματα και πόρους. Είναι, επομένως, αδύνατο να επιβάλουμε την ένταξη του πενθούντα και του πόνου σε ψυχρά κουτάκια και να τον υποβάλουμε σε μια διαδικασία που στην ουσία θα έχει ως απώτερο σκοπό την «γιατρειά» από το πένθος και το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου του.
Το πένθος είναι μια επίπονη και αρκετά μοναχική διαδικασία, με πολλά πισω-γυρίσματα και απογοητεύσεις. Είναι μια διαρκής πάλη αντοχής με εσωτερικές σκέψεις και συναισθήματα ενοχής, τύψεων, απογοήτευσης, θυμού και μελαγχολίας με τον ίδιο μας τον εαυτό, τον άνθρωπο που χάσαμε και τους τριγύρω μας. Η οποιαδήποτε μορφή συμπεριφοράς και εξωτερίκευσης των τόσο έντονων συναισθημάτων είναι απολύτως αποδεκτές και φυσιολογικές σε οποιαδήποτε στιγμή στο χρόνο και αν εκδηλωθούν. Το πένθος είναι ένα συνεχές ταξίδι προς την συνέχιση της ζωής μετά τον θάνατο του αγαπημένου προσώπου και αυτοπραγμάτωσης, αναζήτησης της ψυχικής ισορροπίας και, προπάντων, εύρεσης μια νέας ταυτότητας και νέας μορφής ζωής μετά τον θάνατο.
Βιβλιογραφία:
Boerner, K., Wortman, C. B., & Bonanno, G. A. (2005). Resilient or at risk? A 4-year study of older adults who initially showed high or low distress following conjugal loss. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 60(2), P67-P73.
Bonanno, G. A., Wortman, C. B., & Nesse, R. M. (2004). Prospective patterns of resilience and maladjustment during widowhood. Psychology and aging, 19(2), 260.
Engel, G. L. (1961). Is grief a disease?. Psychosomatic medicine.
Hall, C. (2014). Bereavement theory: Recent developments in our understanding of grief and bereavement. Bereavement Care, 33(1), 7-12.
Zisook, S., & Shear, K. (2009). Grief and bereavement: what psychiatrists need to know. World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 8(2), 67–74.
Οι οικονομικές επιπτώσεις της χηρείας
*της Νένας Μεϊμάρη
Όταν συνειδητοποίησα ότι έμεινα μόνη, το πρώτο πράγμα με το οποίο έπρεπε να ασχοληθώ ήταν τα οικονομικά μου. Η πικρή αλήθεια είναι ότι δεν ήξερα τι μου γινόταν. Και νομίζω ότι αντιπροσωπεύω το μεγαλύτερο μέρος των γυναικών αυτής της ομάδας. Δεν γνώριζα πώς πληρώνονταν οι λογαριασμοί, πόσα ακριβώς χρήματα υπήρχαν στην τράπεζα, τι δεν ήταν διαθέσιμο ώσπου να ανοίξει η διαθήκη και ποιες ήταν οι άμεσες υποχρεώσεις μου. Πάνω σ’ όλα αυτά, προστέθηκε και η διπλή υπηκοότητά μου και έτσι έπρεπε να διευθετήσω υποθέσεις και στις δύο χώρες.
Μετά που κάλμαρα τον πανικό μου και με τη βοήθεια της οικογένειάς μου, προσπάθησα να βάλω σε τάξη την οικονομική μου κατάσταση και την έφερα εις πέρας τελειώνοντας με όλα και στις δύο χώρες μέσα σε δύο χρόνια.
Στο μεταξύ έμαθα πολύ σπουδαία μαθήματα που εάν τα γνώριζα από πριν, η ζωή μου θα γινόταν πολύ πιο εύκολη.
Ας αρχίζω τονίζοντας ότι η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Η πρόληψη συμπεριλαμβάνει γνώση (knowledge)και η γνώση από μόνη της είναι δύναμη.
Η τεχνολογία, που υποτίθεται κάνει τη ζωή μας εύκολη, έκανε τη δική μου πιο δύσκολη και από δύσκολη. Αλλαγή κωδικών, ιδιαίτεροι νόμοι σε κάθε χώρα και προσωπικά δεδομένα έπαιζαν μπροστά στα μάτια μου για πολύ καιρό.
Η περιορισμένη υπομονή μου πέρασε από πολλά και ποικίλα τεστ. Ο μπλοκαρισμένος εσωτερικός σου κόσμος δεν τα αντιλαμβάνεται όλα αυτά με ιδιαίτερη ευκολία. Η προσπάθεια είναι έντονη.
Δεν είναι ότι δεν γνώριζα από οικονομικά θέματα. Επί χρόνια διάβαζα τα περιοδικά Money και Forbes και ακούω μέχρι και σήμερα οικονομικά podcast από χόμπι. Μου αρέσει πολύ να παρακολουθώ τι γίνεται στην οικονομία. Ωστόσο, όλα αυτά δεν με είχαν προετοιμάσει για τη νέα μου εμπειρία.
Στην Αμερική πολλές χήρες χάνουν το 50% του εισοδήματός τους. 26% από αυτές πρέπει να μετακομίσουν σε πιο ανέξοδη και προσιτή κατοικία που να ταιριάζει στη νέα οικονομική τους κατάσταση. Στην Ελλάδα δεν έχουμε καμία τέτοια στατιστική.
Τι, μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν, με τα οικονομικά μας εμείς οι χήρες;
· Αρχικά, μπαίνουμε στα βαθιά σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση για τα οικονομικά μας. Μαθαίνουμε, διαβάζουμε, ακούμε σχετικά με οικονομικά θέματα, γνώμες και συζητάμε χωρίς να φοβόμαστε. Τα οικονομικά ζητήματα είναι πολλές φορές ευκολότερα από άλλες δουλειές που κάνουμε σαν γυναίκες.
· Το πρόβλημά μας είναι γενικό και καλό θα είναι να είμαστε έτοιμες να βοηθήσουμε εάν γνωρίζουμε κάτι παραπάνω. Μια συμβουλή μας ή απλά μια πληροφορία που μας φάνηκε χρήσιμη μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη σε μια άλλη φίλη.
· Να μη διστάζουμε να ρωτάμε εάν δεν καταλαβαίνουμε κάτι. Ρωτώντας πας στην πόλη. Ρωτάμε και ξαναρωτάμε και διασταυρώνουμε μια πληροφορία που μας ενδιαφέρει άμεσα. Προχωράμε μόνο όταν την κάνουμε δική μας.
· Δεν υπογράφουμε κανένα έγγραφο και τίποτα που δεν καταλαβαίνουμε σε βάθος. Δεν δεχόμαστε τέτοιου είδους πιέσεις από κανέναν. Ζητάμε τη βοήθεια ειδικών και μετά προχωράμε στην υπογραφή μας. Έχω ακούσει τρομακτικές ιστορίες πάνω σ’ αυτό το θέμα. Βάζουμε τέλος σ’ αυτή την κακή πρακτική. Αν θέλετε να το πω πιο απλά, προσέχουμε για να έχουμε.
· Ασχολούμαστε λεπτομερώς με τις διάφορες υποθέσεις μας μία-μία και συνεχίζουμε ώσπου να τελειώσουν όλες. Όσο μπερδεμένες και να είναι, πιστέψτε με, θα τελειώσουν μια μέρα. Αν μπορούμε μέσα στον πόνο μας, καλό θα είναι να γιορτάσουμε, έστω και απλά, αυτή τη νίκη. Είναι κάτι για το οποίο δουλέψαμε σκληρά, προσπαθήσαμε και τα καταφέραμε. Μας αξίζει λίγη χαρά μετά από τόσα που περάσαμε.
· Εάν συμβαίνει να μην υπάρχουν παιδιά, όπως στη δική μου περίπτωση, τότε πρώτα θα σας ευχηθώ καλή τύχη και μετά θα σας συμβουλέψω να είστε πολύ προσεκτικές. Η ελληνική νομοθεσία δεν είναι ιδιαίτερα φιλική σε αυτές τις περιπτώσεις.
· Απλοποιούμε όσο είναι δυνατόν την καινούρια μας κατάσταση και την κάνουμε φιλική προς εμάς, κατανοητή και λογική για εμάς, μιας και εμείς θα φροντίζουμε πλέον γι’ αυτά τα θέματα. Έχουμε εμείς τον έλεγχο σε ό,τι αφορά την προσωπική μας κατάσταση και τη διαμορφώνουμε ανάλογα. Τι θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας όταν θα φύγουμε; Αυτή είναι μια ερώτηση που ήρθε για να μείνει, όσον αφορά εμάς. Πράττουμε ανάλογα, λοιπόν.
· Οι ειδικοί μας συμβουλεύουν μία φορά τον χρόνο, συνήθως στις αρχές του έτους, να ενημερωνόμαστε, να διορθώνουμε και να αλλάζουμε την προσωπική μας κατάσταση, όπως αυτή διαμορφώνεται, απλά επειδή τίποτα δεν μένει το ίδιο για πάντα.
· Φροντίζουμε το συμφέρον μας και αυτό των παιδιών μας, παίρνοντας αποφάσεις όσο το δυνατόν πιο σωστές, δίκαιες, νόμιμες και ολοκληρωμένες. Αποφεύγουμε τις μισές δουλειές, αναγκάζοντας την κρίση μας να γίνει κοφτερό μαχαίρι (και μ’ αυτό εννοώ να κρίνει σταθερά, τίμια και χωρίς περιστροφές).
Όσον αφορά στήριξη από τις τοπικές αρχές, ο ΔΗΜΟΣ και το Κέντρο Κοινότητας μπορεί να βοηθήσει αναφορικά με τα επιδόματα και εάν υπάρχει κάποια αναπηρική σύνταξη. Ουσιαστικά, λοιπόν, σε ό,τι αφορά τη στήριξη και τη συμπαράσταση στο ζήτημα της χηρείας, η Ελλάδα χρήζει βελτίωσης στη βοήθεια, την παροχή και τη στήριξη που προσφέρει.
Η χηρεία έχει τα δικά της ιδιαίτερα θέματα που θα πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε ανάλογα.
*Η Νένα Μεϊμάρη ήταν επί χρόνια εκπαιδευτικός με πλούσιο ακαδημαϊκό υπόβαθρο σε δημόσιο σχολείο της Βοστώνης. Συνταξιούχος, πλέον, ασχολείται με την αρθρογραφία και τον εθελοντισμό. Πρόσφατα δημιούργησε το πρώτο blog για χήρες και στήριξη αυτών με τίτλο Είμαι Χήρα – Έχω Φωνή και ολοκλήρωσε το πρώτο της βιβλίο Σου γράφω γιατί υπάρχεις.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου